01 Октябр, 2025, 9 Рабиъус сони, 1447
01 Октябр, 2025, 9 Рабиъус сони, 1447
Диний –экстремистик ҳаракатлар фаоллари ўзларининг сафларига кишиларни жалб қилиш ҳамда янги қўшилган аъзоларни жамоага янада кўпроқ мойил қилиш мақсадида ўз раҳнамоларини улуғлашга алоҳида эътибор берадилар. Масалан, шу каби оқимлардан бири бўлган “Мусулмон биродарлар” ташкилоти ўзларининг раҳнамолари бўлган Ҳасан ал- Банно шахсиятини “Аллоҳ тамонидан танланган Зот”, “Шайх”, “Валий”, деб улуғлашади. Бундай амалиётдан, биринчидан, кишилар орасида ўзларининг раҳнамоларининг обрўсини кўкларга кўтариш орқали содда халқ орасида жамоалари мавқеини ошириш ва ёшларни тўғри йўлда эканликларига ишонтиришдан иборатдир. Иккинчидан, улар тамонидан чиқарилган “фатво”, амр ва топшириқларни шариат аҳкоми сифатида қабул қилинишига эришиш кўзланганлигини англаш қийин эмас.
Жумладан, “Нурчилик” оқимининг асосчиси Саид Нурсийни “Бадиуззамон” ( “Замонанинг беназири”), ҳозирдаги раҳбари Фатҳулла Гюленни эса “Қутбул ақтоб” (“Буюклар буюги”), “ат-Такфир вал-ҳижра” оқимлари ўзларининг бошчиси Шукрий Мустафони “Маҳдий” деб улуғлашлари фикримизнинг яққол далилидир.
Маълумки, Ислом оламида диний билимларда юқори даражаларга эришган кишиларга нисбатан муайян ҳолларда “Шайх” унвони ишлатилади. Бундай рутба дин йўлида қилган хизматлари эвазига йирик уламоларнинг унвони сифатида эътироф этилади ва ҳеч ким ўз-ўзича бу даражага эришганини даъво қила олмайди. Шу нуқтаи назардан қараганда, “Ҳизбут – таҳрир”, “Ўзбикистон ислом ҳаракати” каби бошқа фирқа ва оқимлар томонидан ўз раҳнамоларига нисбатан “шайх”лик мартабасининг кенг қўлланилаётгани улар одамларни чалғитиш ва ўз мақсадларига эришишда ҳеч нарсадан тап тортмасликларини кўрсатади.
Шундай экан ҳар биримиз булар каби “олим”лик даъвосини қилаётган омиларни, тўғри йўлда эканликларига ишонтирмоқчи бўлган эгриларни, нурмиз деб бонг ураётган зулматларнинг кирдикорларидан огоҳ бўлишимиз лозим.
Муҳаммад ибн Аҳмад ал-Беруний
ўрта махсус ислом билим юрти 2-курс талабаси
ИСАЕВ БЕКИСЛОМ
Замонамиз муҳаддисларидан бири – Шайх Муҳаммад Аввома Суриянинг Ҳалаб шаҳрида ҳижрий 1385 (милодий 1939) йили таваллуд топган.
Илм талабини 12 ёшида бошлаб, шайх Абдуллоҳ Сирожиддин ва Абдулфаттоҳ Абу Ғудда каби олимларни маҳкам тутди.
Шайх Муҳаммад Аввома таълим муассасаларини битирганидан сўнг ҳам асло устозларидан узилмаган, илмий масалаларда доимо улар билан маслаҳатлашиб, насиҳат ва кўрсатмаларини олиб турган. Устози шайх Абдуллоҳ Сирожиддин билан эллик йил, шайх Абдулфаттоҳ Абу Ғудда билан қирқ беш йил давомида вафотларига қадар доимий алоқада бўлиб, дуоларини олиб турган.
Сўнг Дамашқ университетининг Шариат факультетига ўқишга кириб, аввал ўқиган илмларини мустаҳкамлаб, замонавий илмлардан ҳам баҳраманд бўлди.
Аллоҳнинг фазли ва марҳамати ила у кишининг истеъдоди тенгдошлари орасида эрта намоён бўлиб, юксак натижаларга эришди. Шу туфайли ҳали ёш бўлишига қарамай, устозлари ва катта олимлар дарс берадиган ўша даврдаги Ҳалабнинг энг катта масжидларидан бирида устоз ва шайхлари билан бир қаторда дарс бериш бахтига мушарраф бўлди.
Шайх Муҳаммад Аввома 1980 йили Мадинаи мунавварага бориб, Мадина Ислом университети қошида илмий тадқиқот марказига асос солди. Кейинчалик бу марказни тарк этиб, 1986 йили ўзи Ислом меросини таҳқиқ қилиш марказини таъсис қилди. Бу марказни айни дамда у кишининг ўғли доктор Муҳйиддин бошқариб келмоқда.
Шайх ақида, фиқҳ, усул, араб тили ва тарожим каби илмларни жамлаган етук олимлардан саналади. Асосий илмий фаолияти эса, ҳадис илмлари билан боғлиқ. Қўлёзмалар таҳқиқи билан ҳам Ислом дунёсида машҳур. Фазилатли шайх, аллома Муҳаммад Саъид Тантовий у кишининг устозлари табақасидан саналса-да, Муҳаммад Аввома ҳақида: “Ер юзида таҳқиқ илмини у кишидан яхшироқ биладиган одамни билмайман”, деб эътироқ этган.
Шайх Муҳаммад Аввома ҳафизаҳуллоҳнинг кўплаб китоб, рисола ва таҳқиқ ишлари чоп этилган. Жумладан, Имом Ибн Абу Шайбанинг 26 жилдлик “Мусаннаф”, Имом Абу Довуднинг 6 жилдлик “Сунан”, Имом Заҳабийнинг 6 жилдлик “Кошиф” китоблари таҳқиқи шулар жумласидан.
Олимнинг “Фақиҳ имомлар ихтилофида ҳадиси шарифнинг ўрни” номли китоби Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари томонидан ўзбек тилига ўгирилган. Қолаверса, бу китоб дунёнинг бир неча тилларига ҳам таржима қилинган ва қатор таълим муассасаларида дарслик сифатида ўқитилади.
Шайх Муҳаммад Аввома ҳаёти ва унинг илмий асарлари ҳақида Ҳиндистон, Покистон, Бангладеш, Малайзия, Туркия, Иордания ва Судан каби мамлакатларда қатор илмий ишлар олиб борилмоқда, рисолалар ёзилмоқда.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа