Ҳузайфа розияллоҳу анҳу(р.а)дан ривоят қилинади, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар:
“Чақимчи жаннатга кирмайди”. (имом Бухорий ва Муслим ривояти)
Абу Ҳурайра р.а. дан ривоят қилинади, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар:
“Орангиздаги энг ёмон киши кимлигини биласизларми? Cаҳобалар Аллоҳ ва унинг Росули билгувчироқ деб жавоб беришди. Ул зот: Сизларнинг энг ёмонингиз иккиюзламачи кишидир. У бир жамоага бир юз билан ва бошқасига бошқа бир юз билан боради”. Муҳаддис олимлар хадисда иккиюзламачи дейилган кишини қуйидагича таърифлашади:
Масалан иккиюзламачи одам Умарнинг олдига бориб Усмоннинг номидан уни ёмонлайди, Усмоннинг олдига бориб Умарнинг номидан уни ёмонлайди. Бу мақолани ўқиётган ўқувчи аввало ўзининг кимлигига ва атрофидаги дўстларини қанақалигига бир аҳамият берсин!
Чақимчилик – бир инсоннинг гапини бошқа бир инсонга уларнинг ўртасида адоват ва ғазаб келтириб чиқариш учун айтиш. Чақимчилик бу муқаддас Ислом дийнимизда катта гуноҳлардан бири ҳисобланади. Чунки чақимчилик мусулмонлар орасига, жамиятга ва қариндош уруғчилик ришталарига раҳна солувчи иллатлардан биридир. Муқаддас китобимиз Қуръони Каримда ва Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Хадиси Шарифларида ҳам чақимчилик катта гуноҳлардан бири экани зикр қилинади.
Яна бир хадиси шарифда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:
“Мендан эмас хасадгўй, чақимчи, коҳин. Ва мен ҳам улардан эмасман” деганлар (имом Табароний ривояти). Хадиси шарифнинг маъносига эътибор берсак юқоридаги уч тоифадан Аллоҳ Таолонинг энг суюкли Пайғамбари юз ўгирмоқда, қиёмат куни мусулмонларни шафоат қилувчи зот улардан қаттиқ ғазабланмоқда. Бу уч гуноҳкор тоифа Аллоҳнинг мағфиратидан, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шафоатидан маҳрум бўлмоқда. Сиз мусулмон бўла туриб Аллоҳнинг ва Росулуллоҳнинг ғазабига дучор бўлишни хохлайсизми?!
Марҳамат Аллоҳ Таоло сизга ихтиёр бериб қўйган хасад қилишда, чақимчиликда ва коҳин(фолбин)лик қилишда давом этинг. Йўқ мен Аллоҳнинг мағфиратига муҳтожман, қиёмат кунида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шафоатига эга бўлмоқчиман деса, ҳозироқ хасад, чақимчилик, коҳин(фолбин)лик қилиб дийнга ва жамиятга зарар беришни тўхтатсин. Аллоҳ Таоло барчамизни бу ёмон иллатлардан узоқ қилсин.
Ҳабибуллоҳ Абдураззоқов,
"Ҳазрати Имом" жоме масжиди имом ноиби
Абдурраззоқ Санъоний айтади: Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум намоз учун таҳорат қилаётган эди. Шу пайт сув қуйиб турган жория қўлидан обдаста тушиб кетиб, унинг юзига озгина шикаст етказди. Али ибн Ҳусайн бошини кўтариб, жорияга қаради. Жория вазиятни юмшатиш мақсадида Қуръони карим оятларидан ўқиди: “... Ғазабларини ютадиган...” (Оли Имрон сураси, 134-оят). Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум жимгина жавоб берди: “Ғазабимни босдим”.
Жория оятнинг давомини ўқиди: “...одамлар-ни (хато ва камчиликларини) афв этадиганлардир...”.
У киши деди: “Мен сени афв этдим”.
Жория оятнинг охирини ўқиди: “Аллоҳ эзгулик қилувчиларни севар”.
Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум деди: “Бор, сен Аллох йўлида озодсан”.
Абдуллоҳ ибн Ато айтади: “Али ибн Ҳусайннинг бир ғуломи (қули) хатога йўл қўйди ва жазога лойиқ бўлди. Али ибн Ҳусайн қамчини олди. Сўнг у зот бундай оятни ўқиди: “(Эй Муҳаммад!) Имон келтирган кишиларга айтинг, улар Аллоҳ кунлари (қиёмат)дан умид қилмайдиган кимсаларни кечириб юбораверсинлар! Шунда (у сабрли) кишиларни қилган ишлари (кечиришлари) сабабли мукофотлагай!” (Жосия сураси, 14-оят).
Қул эса деди: “Мен бундай эмасман, мен Аллоҳнинг раҳматидан умидворман ва унинг азобидан қўрқаман”.
Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум қамчини ташлаб юборди ва деди: “Сен Аллоҳ йўлида озодсан”.
Мусо ибн Довуд айтади: Али ибн Ҳусайн хизматкорини икки марта чакирди, у жавоб бермади. Учинчи марта чақиргач жавоб қилди. Али ибн Ҳусайн унга деди: “Эй ўғлим, овозимни эшитмадингми?”.
Хизматкор: “Эшитдим”, деди.
Али ибн Ҳусайн сўради: “Нега жавоб бермадинг?”.
Хизматкор: “Сизнинг шафқатингизга ишондим”, деди.
Абдулғофир ибн Қосим айтади: Али ибн Ҳусайн масжиддан чиқиб кетаётган эди. Бир одам келиб уни ҳақорат қилди. Шунда Алининг хизматкор ва қуллари унга ташланишди.
Али ибн Ҳусайн уларни тўхтатди ва бундай деди: “Бас қилинглар, унинг ҳолатига қаранглар”.
Сўнгра ўша одамга деди: “Бизда сиз билмаган яна кўп нарсалар бор. Агар сизга ёрдам керак бўлса, айтинг, ёрдам берайлик”. Ўша одам хатосини англаб, уялди ва ортига қайтди.
Али ибн Ҳусайн уни ёнига чақириб, ўзи кийиб турган чакмонини елкасига ташлади ва минг дирҳам пул бердирди.
Абу Яъқуб Музаний дейди: Ҳасан ибн Ҳасан билан Али ибн Ҳусайн ўртасида бир оз нохушлик бўлиб қолди. Ҳасан бир куни масжидда Али ибн Ҳусайннинг ёнига келди, уни турли сўзлар билан ҳақорат қилди. Али ибн Ҳусайн эса унга бир оғиз ҳам жавоб қайтармади.
Сўнгра Ҳасан чиқиб кетди. Кечаси у алининг уйига борди ва эшигини қоқди. Али ибн Ҳусайн эшикни очиб чиқди. Ҳасан унга:
- Эй ака, агар сиз ҳақиқатан ҳам мен айтганларимдек бўлсангиз, Аллоҳ мени мағфират қилсин. Агар мен ёлғончи бўлсам, Аллох сизни мағфират қилсин, деди ва кетди.
Али ибн Ҳусайн ортидан бориб, етиб олди ва уни оғушига олди. Иккови йиғлаб юборишди. Шунда Ҳасан:
- Қасамки, энди сиз хафа бўладиган бирон иш қилмайман, - деди.
Али эса унга: - Сен ҳам менга айтган сўзла ринг учун ҳалолликдасан,- деди.
Ибн Аби Дунё ривоят қилади: Али ибн Ҳусайннинг хизматкори шошган ҳолда ошхонадан темир печни олиб келаётган эди. Кутилмаганда темир печ тушиб кетди кетди ва нариги томондан пастга тушиб келаётган Али ибн Ҳусайн ўғлининг бошига тегиб, жароҳат етказди. Оқибатда у ҳалок бўлди. Меҳмонлар билан суҳбатлашиб ўтирган Али ибн Ҳусайн ўрнидан сакраб туриб, хизматкорга деди: “Сен озодсан. Бу ишни қасддан қилмаганингни биламан”. Сўнгра Али ибн Ҳусайн маййитни дафн этиш тадоригини кўрди.
Шайх Маҳмуд МИСРИЙнинг “Солиҳ ва солиҳалар ҳаётларидан қиссалар”
номли асаридан Илёсхон АҲМЕДОВ таржимаси.