Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
07 Июл, 2025   |   12 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:14
Қуёш
04:57
Пешин
12:33
Аср
17:41
Шом
20:03
Хуфтон
21:38
Bismillah
07 Июл, 2025, 12 Муҳаррам, 1447

Шер йўл кўрсатган саҳоба

02.08.2016   9025   4 min.
Шер йўл кўрсатган саҳоба

Биз улуғ зотлардан: «Худодан қўрқсанг, шер ҳам сендан қўрқади», деган сўзни кўп эшитганмиз. Қуйида шу сўз ўз тасдиғини топган бир воқеа ва унинг муаллифи билан танишиб чиқамиз.

Сафина розияллоҳу анҳунинг исмлари Меҳрон ибн Мофина бўлиб кунялари Абу Абдурраҳмон бўлган. Асли форс бўлганлар. У киши Умму Салама розияллоҳу анҳонинг қули бўлган. Умму Салама ҳаётининг охиригача Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга хизмат қилиш шарти билан уни озод қилган. Бу буюк саҳоба ҳаётларининг охиригача ҳабибимиз соллаллоҳу алайҳи васалламга хизмат қилганлар. Ва пайғамбаримизнинг мавлоларига айланганлар. Шунинг учун тарих китобларида у кишини «Сафина мавла расулиллаҳ яъни пайғамбар озод қилган Сафина», деб зикр қилинган.

У кишини Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўзлари сафина(яъни кема), деб номлаганлар. Бу ҳақида Сафина розияллоҳу анҳунинг ўзлари: «Сафарда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга эдик. Бир водийга бориб тўхтадик. Мен сафардаги бир неча кишининг юкини кўтариб олган эдим. Агар ўша куни менга етти туяга юк бўладиган оғирликни ортганларида ҳам, ҳеч қанақа қийинчиликсиз кўтарган бўлардим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам буни кўриб: «Сен Сафинасан», дедилар», деган. (Ҳайтамий ва Аҳмад ривояти)

У киши ўн тўртта ҳадис ривоят қилганлар. У кишидан икки ўғиллари Умар ва Абдурраҳмон, Ҳасан Басрий, Саид ибн Жамҳон, Муҳаммад ибн Мункадар ва бошқалар ҳадис ривоят қилган. У кишидан ривоят қилинган ҳадислар Имом Муслим, Термизий ва Абу Довуд раҳматуллоҳи алайҳимларнинг китобларида келтирилган.

У киши билан содир бўлган ғароиб нарсалардан бирини ўзлари қуйидагича ривоят қилганлар: «Денгизда сузиб кетаётган эдик. Тўфон натижасида кемамиз синди. Кема парчаларидан қолган ёғочга осилиб, бир оролга сузиб келдим. бу оролда шерлар жуда кўп экан. Тўсатдан катта шерга рўпарў келдим. Шер манга ҳамла қилмоқчи бўлди. Мен унга: «Мен Сафина Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари бўламан. Йўлда адашиб қолдик», дедим. Ҳалиги шер бошини силкитиб елкаси билан мани туртди ва олдимга тушиб йўл кўрсатди. Бу оролдан чиқиб кетадиган йўлнинг бошига мани келтириб ўзи худди мен билан хайрлашгандай, орқага қайтди». (Баззор ва Табароний ривояти)

Юқоридаги ҳодиса Усмон розияллоҳу анҳунинг халифалик замонларида бўлган.

У киши Ироқда Ҳажжож ибн Юсуф даврида етмишинчи ҳижрий санадан кейин фавот этганлар.

 

Нурмуҳаммедова Васила

Сийрат ва ислом тарихи
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Олти ҳақнинг бири 

07.07.2025   484   2 min.
Олти ҳақнинг бири 

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: “Мусулмоннинг (бошқа) мусулмон зиммасидаги ҳаққи олтитадир: “Унга рўбарў келсанг, салом бер, сен (бирор нарсага) таклиф этса, уни қабул қил, сендан насиҳат сўраса, унга насиҳат қил, агар аксириб, Аллоҳга ҳамд айтса, унга ташмит айт, бетоб бўлса, уни зиёрат қил, вафот этса, (жанозасига) эргаш (яъни қатнаш)” дедилар” ( Имом Муслим ривояти). Бу олти ҳақнинг бири насиҳат беришдир. Агар мусулмон бошқа мусулмондан насиҳат сўраб келса, унга холис насиҳат бериши лозим. Зеро, насиҳат қилиш ҳар бир мўъмин-мусулмоннинг бошқа мўъмин-мусулмондаги ҳақларидан биридир.

 

Насиҳат қилишнинг қуйидаги одоблари бор: 

 

  1. Насиҳат сўраб келган кишини очиқ юз билан қарши олиш.
  2. Насиҳат сўраб келган кишидан ҳол-аҳвол сўраш.
  3. Насиҳат сўраб келган кишининг фикрини охиригача тинглаш.
  4. Насиҳат беришни яхши ният билан бошлаш.
  5. Насиҳат сўраб келган кишининг кўнглига тегмасдан унга чиройли насиҳат қилиш.
  6. Насиҳат ўзида дунё ва охират манфаатларини қамраб олиши.
  7. Насиҳатда  ишонарли нақлий ва ақлий далиллар келтириш.
  8. Кишининг хато ва камчиликлари бўлса, ётиғи билан тушунтириш;
  9. Насиҳатда кишининг ижобий томонларини кўрсатиб ўтиш.
  10. Насиҳатнинг ўрни ва вақтини топа билиш.
  11. Кўпчилик орасида насиҳат қилишдан тийилиш.
  12. “Худо хоҳласа, ҳаммаси яхши бўлади”, деб яхши умид бериш.

 

Хулоса қилиб айтамизки, ҳар томонлама яхши ниятда, таъсирчан услубда, самимият билан қилинган насиҳат катта ажр-савобларга сабаб бўлади. У инсонлар ўртасида ёмонликни мавҳ қилиб, яхшиликни бардавом бўлиши учун хизмат қилади. 

 

Руҳиддин Акбаров,

Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг

Қашқадарё вилояти вакиллиги ходими

Мақолалар