13 Август, 2025, 19 Сафар, 1447
13 Август, 2025, 19 Сафар, 1447
Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази делегациясининг Саудия Арабистонига ташрифи давом этяпти. Навбатдаги манзил эса маданий мерос объектлари сони кўплиги билан алоҳида ажралиб турувчи Жидда шаҳридир. Делегация аъзолари Абдурауф Ҳасан Халил музейида бўлишди.
Айтиш жоизки, ҳақиқий санъатнинг илдизи маҳорат ва донишмандликка бориб тақалади. Шу боис ҳоҳ у ўтмишда, ҳоҳ замонавий ҳаётда бўлсин инсонга эстетик завқ бағишлайди. Унинг тасаввурини кенгайтиради ва борлиқни моҳиятан англашига рағбат беради. Мазкур музейга ташриф буюрганлар ҳам ана шундай инсон қўли билан яратилган санъат асарларининг шайдосига айланиши шубҳасиздир.
Абдурауф Ҳасан Халил кўп йиллар Саудия Арабистонида ташқи ишлар вазири ёрдамчиси сифатида фаолият юритган ва мамлакатнинг бошқа давлатлар билан дипломатик алоқаларини мустаҳкамлашга ўз ҳиссасини қўшган. Фаолияти давомида тўплаган коллекциясини яхлит бир марказда кўришни истаган ва хусусий музей сифатида шакллантирган.
Абдурауф Халил музейи Халқаро Тайбат илм-фан ва билимлар шаҳрининг бир қисми бўлиб, Жиддада бўлиши шарт бўлган музейдир. Музей ҳақиқатан ҳам ўзига хос шаҳар. У 12 та бинодаги 300 та хонада исломдан олдинги ва ислом тарихини жонлантиради. Музей Саудия Арабистони мероси уйи, Ислом мероси уйи, халқаро мерос уйи ва жамоат меросини ўз ичига олади.
Мазкур музейда Марказий Осиё тарихи билан боғлик кўплаб экспонатлар ҳам бор. Масалан, мис идишга XIX асрда Тошкентда ишланган миниатюра, XIV аср Темурилар даврига оид Қуръон оятлари билан зеб берилган чойнак, милодий X асрда, Сомонийлар даврида ясалган керамик коса шулар жумласидан.
Делегация аъзолари ва музей ходимлари ўртасида кечган мулоқот жараёнида музейнинг ташкил этилиши, экспонатларни намойиш қилиш ва жараёнда замонавий технологиялардан фойдаланиш мавзулари муҳокама қилинди. Энг муҳими, экспонатда ёритилган мавзулардаги очиқлик, эркинлик ва исломдан бошқа маданиятларга нисбатан ҳурмат руҳидир.
— Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази бу – Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан маданий-гуманитар соҳада амалга оширилаётган жуда катта мега лойиҳа. Шу боис, унинг экспозициясини янги мазмун билан бойитиш масаласида изланишлар олиб бориляпти, - дейди делагация аъзоси, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори Шовосил Зиёдов. — Давлат раҳбари топшириғига асосан, нафақат миллий ва халқаро олимлар, тарихчилар, мутахассис, экспертлар фикри, балки халқаро тажриба ҳам ўрганиляпти. Саудия Арабистонига қилган сафаримиз айрим ҳолларда дуч келинадиган нотўғри талқинларга барҳам бера олгани билан ҳам аҳамиятлидир. Чунки, Подшоҳликдаги музейларда биринчидан исломдан аввалги давр ҳам ёритилган. Қолаверса, инсонларнинг, ҳусусан аёлларнинг сиймолари акс этган ҳунармандчилик ва мусаввирлик ишлари ҳам намойишга қўйилган.
Дарҳақиқат, музей экспозицияси чин маънода маданиятлараро чорраҳа вазифасини ўтаяпти ва дини, эътиқоди, миллатидан қатъи назар ташриф буюрувчиларга ҳайрат улашяпти. Энг муҳими, мазкур музей исломнинг бағрикенглик тамойилларини ўзида тўла акс эттирган. Намойишга қўйилган турли экспонатлар мисолида буни янада ёрқинроқ кўриш мумкин. Абдурауф Ҳасан Халил музейида турли цивилизацияларга оид бадиий ва археологик асарлар, жумладан, Хитой, Европа ва бошқа ислом оламига оид асарлар ҳам мавжуд. Музейда ҳайвонлар ва одамларнинг ҳақиқий ўлчамдаги кўплаб макетлари, портретлар ва маълум бир воқеликни акс эттирган суратлар мавжуд.
— Гарчи мамлакатларимиз ўртасида жуда узоқ масофа бор. Аммо музей экспозициясида, бу у қадар кўзга ташланмайди. Бугун музейда Темурийлар даврига оид Қуръон оятлари билан зебланган идишлар ва бошқа кўплаб экспонатларни кўриб, юртимиз тарихига бўлган ҳурмат ва эътиборни яна бир карра ҳис қилдик, - дейди Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси директори Фирдавс Абдухолиқов. – Саудия Арабистонига бўлган сафар айтиш жоизки, Президент Шавкат Мирзиёевнинг диний-маърифий соҳаларда олиб бораётган сиёсати, саъй-ҳаркатлари намунасидир. Бу илм аҳлига илҳом бериб, шу йўналишда олиб борилаётган ишларнинг янги босқичга чиқишига хизмат қиляпти.
Мазкур музейга қилинган ташриф давомида келгусида қилинадиган ҳамкорлик масалалари ҳам муҳокама қилинди. Делегация ўз ишини давом эттиряпти.
cisc.uz
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
1. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – жаннат эшикларидан бири.
ألا أدلك على باب من أبواب الجنة قال: وما هو؟ قال: لا حول ولا قوة إلا بالله
Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу айтадилар: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сени жаннат эшикларидан бир эшикка далолат қилайинми?” дедилар. Мен: “У нима?” деб сўрадим. Набий алайҳиссалом: “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”, дедилар" (Имом Табароний ривояти).
2. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – жаннат хазиналаридан бири.
قل: لا حول ولا قوة إلا بالله فإنها كنز من كنوز الجنة
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтадилар: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”ни айтгин. Албатта, у жаннат хазиналаридан биридир", дедилар" (Имом Термизий ривояти).
3. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – жаннат кўчати.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Жаннат кўчатларини кўпайтиринглар”, дедилар. “Ё Аллоҳнинг расули, унинг кўчатлари нима?” дейишди. У зот алайҳиссалом: “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”, дедилар (Имом Табароний ривояти).
4. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – 99 дардга шифо бўлади.
مَنْ قَالَ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ كَانَتْ دَوَاءٌ مِنْ تِسْعَةٍ وَتِسْعِينَ دَاءٍأَيْسَرُهَا الْهَمُّ
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ким Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”ни айтса, тўқсон тўққиз дардга даво бўлади. Энг енгили ғамдир", дедилар (Имом Табароний, Имом Ҳоким ривояти).
5. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – фақирликни даф қилади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ким ҳар куни юз марта “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”ни айтса, унга фақирлик етмас", дедилар (Ибн Абу Дунё ривояти).
6. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – неъматларнинг бардавом бўлишига сабаб бўлади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кимга Аллоҳ неъмат берса-ю, у бу неъматнинг ўзида давомийлигини истаса, “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ”ни кўп айтсин", деганлар (Имом Табароний ривояти).
7. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ – бало-мусибатлардан халос этади.
Ҳазрат Али розияллоҳу анҳу айтадилар: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: "Эй Али, сенга қийин аҳволга тушиб қолганда айтиладиган калималарни ўргатайми?" дедилар. "Аллоҳ мени сизга фидо қилсин, ўргатинг, ё Расулуллоҳ", дедим. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Қийин аҳволга тушиб қолсанг, “Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм. Ва лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллааҳил ъалиййил ъазийм”, деб айт. Чунки мана шу дуо билан Аллоҳ хоҳлаганича ҳар турли балолардан халос қилади», дедилар.
Молик Ашжаъийнинг ўғли асирга тушиб қолганда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга одам юбориб “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илаа биллаҳ”ни кўп айтишни буюрганлар. Натижада ўғли асирликдан халос бўлган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари ўз тажрибаларида “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илаа биллаҳ”ни айтиш билан мушкуллари осон, бало-офатлари даф бўлишини кўп синаб кўрганлар.
Олимлардан бири айтадилар: “Кимнинг ғам-ташвиш ва мусибатлари кўпайиб кетса: “Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ” калимасини кўп айтсин”.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 