Шу йилнинг 12 сентябрь куни Сурхондарё вилоятида “Термизий алломаларнинг илмий-маънавий мероси: ўтмиш ва бугун” мавзусига бағишланган республика илмий-амалий конференцияси бўлиб ўтди.
Президентимизнинг жорий йил 15 августдаги “Имом Термизий таваллудининг 1200 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарори ижроси доирасида ташкил этилган анжуманда мамлакатимизнинг 60 дан ортиқ таниқли диний уламоси, исломшунос ва тарихчи олимлари, соҳа мутахассислари офлайн ҳамда онлайн иштирок этди.
Мазкур конференция Ўзбекистон мусулмонлари идораси, Дин ишлари бўйича қўмита, Термиз давлат университети, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази ҳамкорлигида ташкил этилди.
Очилиш маросимида кейинги йилларда мамлакатимизда буюк алломаларимиз ҳаёти ва ижодини илмий асосда ўрганиб, тарғиб қилиш ва уларнинг бебаҳо меросини ёш авлод онгу-шуурига чуқур сингдиришга алоҳида эътибор қаратилаётгани таъкидланди. Давлатимиз раҳбарининг бевосита ташаббуслари билан ташкил этилган Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази ҳам ана шундай улуғвор мақсадларга хизмат қилаётгани қайд этилди.
Конференцияда Термиз давлат университети доценти, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази катта илмий ходими, тарих фанлари номзоди Жалолиддин Мирзаев, Ўзбекистон халқаро ислом академияси проректори, филология фанлари доктори, профессор Зоҳиджон Исломов, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази бўлим бошлиғи Мирзо Кенжабек, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази бўлими бошлиғи, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори Шукурилло Умаров, “Имом Термизий” ўрта махсус ислом таълим муассасаси директори Камол Исламов ва бошқа етук олимлар, илмий тадқиқотчилар чиқиш қилди.
Мазкур конференцияда “Термизий алломалар илмий мероси дунё фондларида”, “Имом Термизийнинг “Сунани Термизий” асарида Имом Бухорийнинг фикр-қарашлари ва хулосаларидан истифода этилиши”, “Термизий алломалар меросини ўрганиш борасидаги изчил ислоҳотлар: натижалар ва истиқбол”, “Янги Ўзбекистонда ҳадисшунослик илмининг янги босқичи” каби 20 га яқин мавзуда қизиқарли маърузалар қилинди.
Илмий-амалий конференция термизий алломалар илмий-маънавий меросининг ҳозирги даврдаги ўрни ва аҳамияти ҳақида чуқур мулоҳаза юритилиб, асарларини кенг тарғиб қилиш, китобхон ёшларнинг ўқиб-ўрганишига интилишини янада ошириш юзасидан ҳам таклиф ва тавсиялар билдирилди.
Ислом сўзининг маъноларидан бири тинчликдир. Мусулмонлар ўзаро бир-бирлари билан ушбу сўз орқали саломлашадилар, намоз вақтида мўмин банда айтадиган энг охирги калом ҳам, Аллоҳ таолонинг гўзал исмларидан бири, жаннатнинг номларидан бири ҳам “Ас-Салом” – тинчликдир.
Тинчлик, адолат, эркинлик, ҳикмат борасида кўплаб оятлар бор.
Қуръони карим ҳар бир инсонга эътиқод эркинлигини кафолатлайди. “Сизларнинг динингиз ўзларингиз учун, менинг диним ўзим учундир” (“Кафирун” сураси, 6-оят).
Эътиқодни ёйишда зўрлик ўтказиш таъқиқланган. “Динда зўрлаш йўқ” (“Бақара” сураси, 256-оят).
Ақлга мос, далил-исботли, ҳаётга татбиқ этиладиган ёндошув орқали, ҳар бир инсоннинг ақлий даражаси ва ҳолатини ҳисобга олиб, қалбга таъсир қилувчи, мулойим услубда, агар баҳс ва мунозара бўлса, хушмуомала, адолатли ва маданиятли тарзда фикр алмашиш, даъват этилади.
“Парвардигорингизнинг йўли – динига донолик, ҳикмат ва чиройли панд-насиҳат билан даъват қилинг! Улар билан энг гўзал йўлда мужодала, мунозара қилинг! (“Наҳл” сураси, 125-оят).
Ҳар бир инсонга, дини, миллати ва ирқига қарамасдан, адолат билан муносабатда бўлиш, душманлик қилмаган бўлса, яхшилик қилиш, эҳтиром кўрсатиш Ислом таълимотларидандир.
“Аллоҳ сизларни динларингиз тўғрисида сизлар билан урушмаган ва сизларни ўз диёрларингиздан ҳайдаб чиқармаган кимсалардан – уларга яхшилик қилишларингиздан ва уларга адолатли бўлишларингизда қайтармас. Албатта Аллоҳ адолат қилгувчиларни севар” (“Мумтаҳана” сураси, 8-оят).
Маъруфхон Алоходжаев,
Наманган шаҳри “Абдулқодир қори” жоме масжиди имом-хатиби
Манба: @Softalimotlar