Ватан – нафақат инсон, балки бутун мавжудот – тирик жон учун ўзига хос қўним топадиган маскан. Ватан – энг кўп қаламга олинган, сир-синоатли, серқирра, сержило гўша. Муфтий ҳазратлари Нуриддин Холиқназаровнинг “Исломда Ватан тушунчаси” номли китобида бундай дейилади: “Ватани бор инсон бахтли инсондир. Ватани йўқ инсон эса, бахтсиздир”.
Ким Ватан тушунчасини яхши англаб етмас экан, унинг бағрида яшашидан маъно йўқдир. Шунга кўра уламоларимиз айтадилар: “Ватаннинг қадрига етмаган инсон, таъбир жоиз бўлса, ҳайвондан ҳам, паррандадан ҳам, ҳашаротдан ҳам тубанроқдир”.
2020 йил Президентимиз ташаббуси билан “Меҳр” дастури доирасида хориждан олиб келинган аёлларимиз ва уларнинг фарзандлари самолётдан тушар-тушмас азиз Ватанимизнинг тупроғини кўз ёш ила ўпиб, бош кўтармай йиғлаганларида, қалблар жунбушга келиб титради.
“Меҳр – 4” дастури орқали Афғонистондан Термизга олиб келинган хоразмлик 2 нафар фарзанди бор аёлни кутиб олдик. Давлатимиз томонидан уй-жой, хўжалик анжомлари, кийим-кечак, озиқ-овқат маҳсулотлари бир зумда тайёр қилинди. Уй юмушларини ўргатиш, фарзанд тарбияси, руҳий ҳолатига малҳам бўлиш учун у билан бирга қолар эканман, эрта тонгда туриб, норасидаларнинг: “Аяжон, бу ерда бомба портламайдими, отишма бўлмайдими?” дея қўрқув билан берган саволи бутун вужудимни музлатиб юборган эди. Қизчалар деразалардан боқиб: “Жуда гўзал жой экан, бу ердан аскарлар машинаси ўтмайдими?” дея хавотир билан савол бериб, тинч жойда эканликларига ҳалиям кўзлари ишонмай турганини ҳаяжон билан қайта-қайта гапиришарди.
Аллоҳ таоло бандалари қалбига Ватанга бўлган муҳаббатни жо қилган. Инсон фақат ундагина хотиржам бўла олади. “Ўз уйинг – ўлан тўшагинг” деган ўзбек мақоли бежиз айтилмаган.
Шунинг учун ҳам ҳар бир ота-она тўғрисўзлик, ҳалоллик каби юксак инсоний фазилатлар қатори ватанпарварлик, халққа, динга, мусулмонларга холис хизмат қилиш туйғуларини ҳам фарзандлар қалбига чуқур сингдириши лозим.
Шунингдек, барча олиму уламолар исмларини Ватанлари номи билан боғлаб нисбат олганлар, яъни инсонга энг қадрли нарса унинг исми бўлади. Аммо улуғлар ўзларининг номи ила эмас, балки “Хоразмий”, “Бухорий”, “Самарқандий”, “Термизий”, “Фарғоний” каби Ватанни англатувчи номлар ила дунёга машҳур бўлганлар.
Ўтмишга назар ташласак, аждодларимиз она-Ватан мустақиллигини, мана шу дориломон кунларни асрлар оша орзу қилиб яшаганини яхши биламиз. Ватанга муҳаббат Расули акрам соллаллоҳу алайҳи ва саллам қалбларида ҳам алоҳида ўрин тутган. Макка мушрикларининг зулми ҳаддан ошиб, у зотнинг жонларига қасд қилиш даражасига борганда Аллоҳнинг буйруғига биноан Маккадан чиқиб кетишга мажбур бўлдилар. Ўша онда кўзга ёш олдилар, кўнгиллари бўшаб, Маккага қараб бундай дедилар: “(Эй Макка), сендан кўра менга севимлироқ ва суюклироқ шаҳар йўқ! Агар қавмим мени сендан чиқармаганида асло сендан бошқа жойни макон тутмасдим” (Имом Термизий ривояти).
Абу Амр ибн Аъло раҳматуллоҳи алайҳ: “Кишининг вафодорлиги унинг ўз Ватани учун қайғуришидан, яқинларини соғинишидан ва умрининг зое кетказган лаҳзаларига ўкиниб яшашидан билинади”, деган.
Мана шундай саодатли кунларда жаннатмакон диёримизда яшовчи барча юртдошларимизнинг шоду хуррам бўлишларини, мустақиллигимиз абадий бўлишини Аллоҳ таолодан сўраб қоламиз.
Феруза ОТАЖОНОВА,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Хоразм вилояти
вакилининг хотин-қизлар
масалалари бўйича ёрдамчиси
Муҳаррам ойи қандай ой?
Муҳаррам ойи – мусулмонлар тақвимининг биринчи ойидир. Бу ой Аллоҳ таоло уруш, қон тўкишни ҳаром қилган (Зулҳижжа, Зулқаъда, Муҳаррам, Ражаб) тўрт ойнинг бири бўлиб, унинг ўнинчи куни яъни, ашуро куни алоҳида фазилатларга эга.
Ашуро қандай кун?
Бу кун ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу шундай яхши кундирки, бу кунда Аллоҳ Бани Исроилни душманларидан қутқарган. Шу боис Мусо алайҳиссалом бу кунда рўза тутган. Мен Мусога кўпроқ (яқин бўлишга) ҳақлироқман”, дедилар ва у кунда рўза тутиб, одамларни ҳам унинг рўзасини тутишга буюрдилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ашуро куни рўза тутиш ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади.
Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бу кун яқинларга кенгчилик қилиш, бир йиллик кенгчиликка сабаб бўлади.
Абу Саъд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Ашуро куни аҳли аёлига кенглик яратса, Аллоҳ унга йил бўйи кенглик яратади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Ашуро кунини Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қандай ўтказардилар?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу кунни ўтказиб юбормаслик учун қаттиқ ҳаракат қилардилар, унинг савобига эришиш учун бу куннинг келишини интиқлик билан кутардилар. Бу ҳақда Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни Ашуро куни рўзасини Рамазон ойи рўзасини кутиб соғингандек, бошқа кун ва ой рўзасини кутганларини кўрмадим” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни рўзасини тутиб, одамларни ҳам бу куннинг рўзасини тутишга буюрганларида, саҳобалар: “Ё, Расулуллоҳ! Бу кун яҳудий ва насронийлар улуғлайдиган кун-ку!” дейишди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ хоҳласа келаси йил тўққизинчи куни ҳам тутамиз”, дедилар. Аммо, келаси йил келмасидан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этдилар (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло ушбу ойнинг фазилатларидан барча мўмин-мусулмонларни тўлиқ баҳраманд этсин. Ўзининг розилигини топадиган амалларда бардавом қилсин.
Даврон НУРМУҲАММАД