Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари Давронбек Маҳсудов бу борада қуйидагича фикр билдирди:
– Бағрикенглик масаласи бугунги кунда долзарб аҳамият касб этмоқда. Дунёдаги айрим ўзига хос келишмовчиликлар, низоли, қон тўкишли ҳолатларни афсуски, барчамиз кўриб турибмиз. Шундай вазиятда тинчлик, бағрикенглик, хотиржамликнинг нечоғли муҳим ва долзарб экани кўриниб турибди.
Ўзбекистонда қадимдан турли миллат ва диний конфессия вакиллари иноқликда истиқомат қилиб келгани тарихдан яхши маълум. Бу диёр ўзининг бағрикенглиги, саховати, меҳмондўстлиги билан бутун дунёда ном қозонган.
Бугунги кунда Ўзбекистондаги барқарор, тинч ва осойишта муҳит бутун минтақага ўзининг ижобий таъсирини ўтказиб келаётгани кўп эътироф этилаётган мавзулардан биридир. Зеро, мамлакатимиздаги тинчлик ва хотиржамлик, осуда ҳаёт айнан бағрикенглик тамойиллари билан узвий боғлиқдир. Чунки инсон бошқаларга ҳурмат ва эҳтиром билан муносабатда бўлса, кечиримлилик фазилатига эга бўлса, унда дўстона яшаш кўникмаси шаклланганидан дарак беради. Ўзбек халқининг қонида шундай фазилатларнинг борлиги эътиборга моликдир. Президентимизнинг бугунги олиб бораётган сиёсати ҳам айнан бағрикенглик тамойилларига асослангани билан аҳамиятга моликдир.
Давлатимиз раҳбари БМТнинг 72-сессиясида юқори минбарлардан туриб,“Маърифат ва диний бағрикенглик” тўғрисидаги резолюциясини қабул қилиш бўйича ташаббусларни илгари сурдиларки, бу ташаббусни 200 га яқин давлат якдиллик билан қабул қилди. Бу Ўзбекистондаги тинчлик, хотиржамлик, бағрикенглик масалалари билан бевосита боғлиқдир. Ушбу жиҳатларни жаҳондаги барча давлатлар юксак эътироф этаётганини ҳам албатта, таъкидлаш керак бўлади.
Мамлакатимизда кўплаб диний йўналишдаги таълим масканлари самарали фаолият кўрсатмоқда. Жумладан, ҳамюртларимизнинг муборак Ҳаж ва Умра амалларини эмин-эркин адо этишлари учун давлатимиз раҳбари томонидан барча шароитлар тўлиқ яратилган. Бу йилнинг ўзида 15 минг нафардан ортиқ фуқаролар Ҳаж ва Умра амалларини бажарди. Аслида бағрикенглик, ўзгаларни ҳурмат қилиш, қадрлаш борасидаги эзгу ишлар, диний конфессиялараро бағрикенгликка доир саъй-ҳаракатлар амалдаги қонунчиликка риоя этилган ҳолда амалга оширилмоқда.
Турли динларга эътиқод қилувчи одамлар Ўзбекистонга бемалол келиб, бу ердаги тинчлик, осойишталик, миллатлар ва диний конфессиялар ўртасидаги аҳилликни кўз қорачиғидек асраб-авайлаш борасидаги эзгу ишларга жуда юқори баҳо бермоқдалар. Айни пайтда диний-маърифий адабиётларни чоп этиш бўйича ҳам кенг қамровли ишлар олиб борилмоқда.
Бағрикенглик, ўзгаларни ҳурмат қилиш ва қадрлаш борасидаги эзгу ишлар, барча саъй-ҳаракатлар қонунчилик доирасида амалга оширилаётгани эътиборга моликдир.
Назокат Усмонова,
ЎзА мухбири
Муҳаррам ойи қандай ой?
Муҳаррам ойи – мусулмонлар тақвимининг биринчи ойидир. Бу ой Аллоҳ таоло уруш, қон тўкишни ҳаром қилган (Зулҳижжа, Зулқаъда, Муҳаррам, Ражаб) тўрт ойнинг бири бўлиб, унинг ўнинчи куни яъни, ашуро куни алоҳида фазилатларга эга.
Ашуро қандай кун?
Бу кун ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу шундай яхши кундирки, бу кунда Аллоҳ Бани Исроилни душманларидан қутқарган. Шу боис Мусо алайҳиссалом бу кунда рўза тутган. Мен Мусога кўпроқ (яқин бўлишга) ҳақлироқман”, дедилар ва у кунда рўза тутиб, одамларни ҳам унинг рўзасини тутишга буюрдилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ашуро куни рўза тутиш ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади.
Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бу кун яқинларга кенгчилик қилиш, бир йиллик кенгчиликка сабаб бўлади.
Абу Саъд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Ашуро куни аҳли аёлига кенглик яратса, Аллоҳ унга йил бўйи кенглик яратади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Ашуро кунини Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қандай ўтказардилар?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу кунни ўтказиб юбормаслик учун қаттиқ ҳаракат қилардилар, унинг савобига эришиш учун бу куннинг келишини интиқлик билан кутардилар. Бу ҳақда Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни Ашуро куни рўзасини Рамазон ойи рўзасини кутиб соғингандек, бошқа кун ва ой рўзасини кутганларини кўрмадим” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни рўзасини тутиб, одамларни ҳам бу куннинг рўзасини тутишга буюрганларида, саҳобалар: “Ё, Расулуллоҳ! Бу кун яҳудий ва насронийлар улуғлайдиган кун-ку!” дейишди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ хоҳласа келаси йил тўққизинчи куни ҳам тутамиз”, дедилар. Аммо, келаси йил келмасидан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этдилар (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло ушбу ойнинг фазилатларидан барча мўмин-мусулмонларни тўлиқ баҳраманд этсин. Ўзининг розилигини топадиган амалларда бардавом қилсин.
Даврон НУРМУҲАММАД