Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари Давронбек Маҳсудов бу борада қуйидагича фикр билдирди:
– Бағрикенглик масаласи бугунги кунда долзарб аҳамият касб этмоқда. Дунёдаги айрим ўзига хос келишмовчиликлар, низоли, қон тўкишли ҳолатларни афсуски, барчамиз кўриб турибмиз. Шундай вазиятда тинчлик, бағрикенглик, хотиржамликнинг нечоғли муҳим ва долзарб экани кўриниб турибди.
Ўзбекистонда қадимдан турли миллат ва диний конфессия вакиллари иноқликда истиқомат қилиб келгани тарихдан яхши маълум. Бу диёр ўзининг бағрикенглиги, саховати, меҳмондўстлиги билан бутун дунёда ном қозонган.
Бугунги кунда Ўзбекистондаги барқарор, тинч ва осойишта муҳит бутун минтақага ўзининг ижобий таъсирини ўтказиб келаётгани кўп эътироф этилаётган мавзулардан биридир. Зеро, мамлакатимиздаги тинчлик ва хотиржамлик, осуда ҳаёт айнан бағрикенглик тамойиллари билан узвий боғлиқдир. Чунки инсон бошқаларга ҳурмат ва эҳтиром билан муносабатда бўлса, кечиримлилик фазилатига эга бўлса, унда дўстона яшаш кўникмаси шаклланганидан дарак беради. Ўзбек халқининг қонида шундай фазилатларнинг борлиги эътиборга моликдир. Президентимизнинг бугунги олиб бораётган сиёсати ҳам айнан бағрикенглик тамойилларига асослангани билан аҳамиятга моликдир.
Давлатимиз раҳбари БМТнинг 72-сессиясида юқори минбарлардан туриб,“Маърифат ва диний бағрикенглик” тўғрисидаги резолюциясини қабул қилиш бўйича ташаббусларни илгари сурдиларки, бу ташаббусни 200 га яқин давлат якдиллик билан қабул қилди. Бу Ўзбекистондаги тинчлик, хотиржамлик, бағрикенглик масалалари билан бевосита боғлиқдир. Ушбу жиҳатларни жаҳондаги барча давлатлар юксак эътироф этаётганини ҳам албатта, таъкидлаш керак бўлади.
Мамлакатимизда кўплаб диний йўналишдаги таълим масканлари самарали фаолият кўрсатмоқда. Жумладан, ҳамюртларимизнинг муборак Ҳаж ва Умра амалларини эмин-эркин адо этишлари учун давлатимиз раҳбари томонидан барча шароитлар тўлиқ яратилган. Бу йилнинг ўзида 15 минг нафардан ортиқ фуқаролар Ҳаж ва Умра амалларини бажарди. Аслида бағрикенглик, ўзгаларни ҳурмат қилиш, қадрлаш борасидаги эзгу ишлар, диний конфессиялараро бағрикенгликка доир саъй-ҳаракатлар амалдаги қонунчиликка риоя этилган ҳолда амалга оширилмоқда.
Турли динларга эътиқод қилувчи одамлар Ўзбекистонга бемалол келиб, бу ердаги тинчлик, осойишталик, миллатлар ва диний конфессиялар ўртасидаги аҳилликни кўз қорачиғидек асраб-авайлаш борасидаги эзгу ишларга жуда юқори баҳо бермоқдалар. Айни пайтда диний-маърифий адабиётларни чоп этиш бўйича ҳам кенг қамровли ишлар олиб борилмоқда.
Бағрикенглик, ўзгаларни ҳурмат қилиш ва қадрлаш борасидаги эзгу ишлар, барча саъй-ҳаракатлар қонунчилик доирасида амалга оширилаётгани эътиборга моликдир.
Назокат Усмонова,
ЎзА мухбири
Беҳисоб пул ва бойликларни чекиш-ичиш, кайфу сафо учун сарф қилиш – Аллоҳга шукр қилишми?!
Ёшлик даврини зино ва ҳаром ишлар билан ўтказиш – Аллоҳга шукр қилишми?!
Телефон орқали ўзгаларга зарар етказиш, ҳар хил бўлмағур ишларда фойдаланиш – Аллоҳга шукр бўладими?!
Егуликларни чиқинди қутисига ташлаш, уволни билмаслик – Аллоҳга шукр қилишми?!
Закотни ўз вақтида адо этмаслик, садақадан тийилиш – Аллоҳга шукр қилиш деганими?!
Интернетда фойдасиз нарсалар учун вақт ажратиш, вақтни бекорга зое қилиш – Аллоҳнинг берган неъматларига шукр қилишми?!
Ахир Аллоҳ таоло бизларга шукр қилишни ва У Зотнинг фазлини эътироф қилишга буюрган-ку: «Бас, Мени ёд этингиз, (Мен ҳам) сизларни ёд этурман. Менга шукр қилингиз, ношукрчилик қилмангиз!»[1].
Қолаверса, Аллоҳ таоло шукр қилувчиларни азобламаслиги хабарини ҳам берган: «Агар шукр қилсангиз ва иймон келтирсангиз, Аллоҳ сизларни нега азобласин?! Аллоҳ шукрни қабул этгувчи ва билгувчи Зотдир»[2].
Шукр – Аллоҳ таоло ато этган неъматларнинг давомли бўлишининг гаровидир: «Яна Парвардигорингиз билдирган (бу сўзлар)ни эслангиз: “Қасамки, агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман. Борди-ю, ношукрчилик қилсангиз, албатта, азобим (ҳам) жуда қаттиқдир”»[3]. «...Агар шукр қилсангиз (ва иймон келтирсангиз) У Зот сизлар учун рози бўлур...»[4].
Бу дунёда борлигимизга шукр қилиш – ота-оналаримизга яхшилик қилишимиздадир. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳнинг розилиги – ота-онанинг ризосидадир” [5], деганлар.
Қариндошчилик муносабатларини йўлга қўйиш, улар билан борди-келди қилиш, узилган ришталарни тиклаш ҳам Аллоҳ бизга қариндош, яқинлар бергани неъматининг шукридир. Набий алайҳиссалом бу борада: “Ризқида кенгчилик бўлиши, ажали ортга сурилиши кимни хурсанд қилса, қариндошчилик алоқаларини боғласин”, деганлар[6].
Садақа бериш – Аллоҳ бизни мол-дунё билан сийлагани учун шукр қилиш демакдир. Садақа Аллоҳ таолонинг ғазабини ўчиради. Набий алайҳиссалом: “Махфий қилинган садақа Яратганнинг ғазабини ўчиради. Қариндошчилик алоқаларини боғлаш умрни узайтиради. Яхшилик қилиш ёмон ўлим топишдан асрайди”, [7] деганлар.
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Бақара сураси, 152-оят.
[2] Нисо сураси, 147-оят.
[3] Иброҳим сураси, 7-оят.
[4] Зумар сураси, 7-оят.
[5] Ибн Ҳиббон ривояти.
[6] Имом Бухорий ривояти.
[7] Имом Табароний ривояти.