Буюк Британияда ташкил этилган Ўзбекистон маданий мерос ҳафталигида ушбу мамлакат олимлари юртимизнинг юксак маърифий салоҳиятини алоҳида эътироф этмоқда.
Лондондаги Ислом маданияти маркази раҳбари, доктор Аҳмад ал-Дубаян бу ҳақда қуйидаги фикрларни билдирди:
– Ўзбекистон жуда муҳим тарихий мақомга эга мамлакат саналади. У Марказий Осиёнинг юрагидир. Тарихга назар ташласак, Ўзбекистон нафақат Буюк ипак йўлининг асосий қисми экани, балки араб дунёсига илм-фанни ҳам етказиб берганини англаш мумкин.
Илм-фан ҳақида сўз юритадиган бўлсак, бу борада Ўзбекистоннинг ҳиссаси беқиёсдир. Кўплаб улуғ олимлар айнан шу юртдан етишиб чиққан. Имом Бухорий, Имом Термизий каби буюк зотлар Ўзбекистон фарзандларидир.
Ўзбекистон ҳақиқий ислом маданияти ва меросининг юраги ҳисобланади. Афсуски, сўнгги асрларда кўплаб мусулмонлар бу ҳақда етарлича хабардор бўлмади. Энди ушбу маданиятни очиб бериш, дунёга намойиш этиш вақти келди. Ҳар бир мусулмон адабиёт ва тарихни ўрганганида, Самарқанд, Тошкент, Термиз каби шаҳарлар, Имом Бухорийдек буюк алломалар номларига дуч келади. Бу муборак номлар доим тилга олинади, деярли ҳар куни эшитилади. Улар бизнинг қалбимиз, маданиятимиз, меросимизнинг ажралмас қисмидир.
Ислом маданиятини улкан мозаика сифатида тасаввур қилсак, Ўзбекистон унинг марказида жойлашган муҳим бир бир қисмдир. Агар у бўлмаса, умумий тасвир тўлиқ бўлмайди. Айнан шу сабабдан ҳамкорлигимизни Ўзбекистондан бошлаш вақти келди.
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг диний-маърифий соҳага қаратаётган юксак эътибори туфайли мамлакатингизда бугун Ислом цивилизацияси маркази, Халқаро ислом академияси, Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Мотуридий каби илмий марказлар ташкил этилди ва буни катта миннатдорлик билан эътироф этиш керак.
Бу минглаб, юз минглаб инсонларни Ўзбекистонга жалб этади. Улар билим олишади ва ўзларини, ўз тарихларини яхшироқ англашади. Бу ерда кўплаб қизиқарли тарихий жойлар бор. Биз уларни болалик пайтимизда китобларда ўқиганмиз. Энди эса бориб ўз кўзимиз билан кўриш вақти келди. Бу санъат, тарих, архитектура, қўлёзмалар ва бошқа жиҳатларга қизиққан ҳар бир инсон учун катта имкониятдир.
Исломий илмий мерос бу Ўзбекистоннинг юраги. Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг БМТ минбаридан туриб Ислом тинчлик дини эканини таъкидлагани барчамизни тўлқинлантирди.
Бугун дунё ислом маърифатини англаши, ёш авлодга етказиши керак. Бу борада Ўзбекистон етакчисининг олиб бораётган сиёсати, ислоҳотлари дунёга ўрнак. Ҳозирги замонавий даврда, технологиялар ва коммуникация ривожланиши асрида биз эшикларни янада кенгроқ очиб, бу меросни дунёга намойиш қилишимиз керак. Уни нотўғри тушунганлар келиб, ўзлари Ўзбекистоннинг юксак маърифий салоҳиятига гувоҳ бўладилар.
Мисол учун, Ўзбекистондаги архитектура, санъат, адабиёт, маданий қадриятлар – буларнинг барчаси ушбу халқнинг ким эканини, қандай меросга эга эканини англашга ёрдам беради. Бу мамлакатнинг ҳақиқий юзини очиб беради ва ҳар қандай нутқдан кўра самаралироқ бўлади. Айниқса, Ислом ҳақида нотўғри ахборот олган инсонлар бу ерга келиб, борини ўз кўзлари билан кўрсалар, ўзлари барча ҳақиқатни тушуниб олишади. Сайёҳлик, айниқса зиёрат туризми, келажакда Ўзбекистоннинг асосий устунларидан бирига айланади. Бу мерос нафақат мусулмонларни, балки мусулмон бўлмаганларни ҳам ўзига тортади. Улар Ўзбекистонга бориб, бу улуғ маданиятни ўз кўзлари билан кўришлари керак.
Н.Усмонова,
ЎзА
Сабрсизлик мусулмонлар орасида турли ихтилофлар, уруш-жанжаллар келиб чиқишига сабаб бўлади. Аллоҳ Таоло сабр қилувчилар билан бўлади. Уларни турли ёмонликлардан асрайди. Сабр қилмай, чидамсиз бўлганлар эса, ихтилоф гирдобига дучор бўладилар.
Ояти кариманинг охирида Аллоҳ таоло: “Ва сабр қилинг. Албатта, Аллоҳ сабр қилувчилар биландир”, деб марҳамат қилган.
Шунингдек, Аллоҳ таоло “Рум” сураси 31-32 оятларда мўмин-мусулмонларга қуйидаги хитобни қилади: “...Ва мушриклардан бўлманг. Динларида тафриқага тушган, гуруҳ-гуруҳ бўлиб олиб, ҳар бир жамоа ўз олдидаги нарсадан шод бўлганлардан бўлманг”.
Демак, динда тафриқага тушиш мушрикларнинг иши бўлиб танилган экан. Гуруҳ-гуруҳ бўлиб олиб, ихтилоф чиқариш, талашиб-тортишиш ҳам мушрикларнинг иши экан. Ҳар бир жамоа ўз олдидаги нарсадан шод бўлиб, бошқаларни паст санаши ҳам мушрикларнинг иши экан.
Аллоҳ таоло “Анъом” сураси 109-оятда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга хитоб қилиб: “Динларини тафриқа қилиб, ўзлари гуруҳбозлик қилганлар билан ҳеч бир алоқанг йўқ. Албатта, уларнинг иши Аллоҳнинг Ўзига ҳавола. Сўнгра қилган ишларининг хабарини берур”, деган.
Ушбу ояти каримада Аллоҳ таоло тафриқа ва гуруҳбозликка олиб борадиган низо ҳамда ихтилофларни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг йўлларидан бошқа, ул ҳидоят йўлига тескари йўл ҳисобламоқда. Аллоҳ таоло бу оятда тафриқа ва гуруҳбозлик Пайғамбаримизнинг умматларига муносиб эмаслигини қаттиқ таъкидламоқда.
Аллоҳ таоло “Оли Имрон” сурасида сиз билан биз мусулмонларга хитоб қилиб: “Ўзларига очиқ баёнотлар келганидан кейин бўлиниб, тафриқага тушганларга ўхшаш бўлманглар! Ана ўшаларга улуғ азоб бордир”, деган.
Тафриқага тушиб бир-биримиз ила тортишиш низолар урчиб, файзу барака кўтарилишига сабаб бўлади.
Янгиқўрғон тумани "Сайид бобо Термизий" жоме масжиди
имом-хатиби Абдували Маҳмудхонов
@SOFTALIMOTLAR