Бугун айрим кимсалар моддий манфаат илинжида ўғрилик, тамагирлик, босқинчилик, одам савдоси, фирибгарлик каби жиноятларни содир этмоқда. Булар орасида ақл ҳушини таниганлари ҳам, ғўр ёшлар ҳам бор. Охирги йилларда жиноятчилик ҳолатлари тўрт баробар ошган. Бунда ёшларнинг салмоғи 61 фоизни ташкил қилмоқда. Бу рақамлар ҳар қандай кишини ҳўшёрликка чорлайди.
Афсуски, кейинги пайтларда энг кўп кузатилаётган жиноятлардан бири пластик картадан пул ўғирлашдир. Бу жиноятни содир этаётганлар жабрланувчининг кимлигига ҳам, аҳволига ҳам қарамай уни қақшатмоқда. Ҳатто муҳтож, оғир беморлар учун йиғилган хайрия пулларинида ўмармоқда. Наҳот, инсон шу даражада тубанликка борса, дея хайрон қоласан киши. Бундай ўғирликни ўзгалар қилса, бирор нима дейишинг қийин. Аммо бу ишни банк ходими ёки бирор яқининг қилса, додингни кимга айтишни ҳам билмай қоларкансан.
Яқинда Бўстонлиқ туманида исқтиқомат қилувчи шахс ҳуқуқни муҳофаза қилувчи ташкилотларга банк картасидан пул ўғирлангани бўйича шикоят қилган. Суруштирувларга кўра бу жиноятни ўсмир жияни қилгани маълум бўлди. Бундай қинғирликни банк ходими қилганига нима дейсиз? Шу кунларда бир банк ходими фуқароларнинг пластик карталаридаги SMS хабар ва пул ўтказиш хизматини ўзининг телефон рақамига улаб, кўп миқдордаги маблағни ўзлаштириб юборади. Унинг қилмиши фош бўлиб, у касбидан ҳам, халол ризқидан ҳам маҳрум бўлди.
Пул илинжида ўзгаларни заҳарлашдан тоймайдиганлар ҳам борлиги аламлидир. Бу ишни бир неча фарзанднинг ота-онаси қилганига нима дейиш мумкин. Яқинда ички ишлар ходимлари эр-хотин тил бириктириб гиёҳванд моддалар савдоси билан шуғулланганини аниқладилар. Энди улар бу қилмиши учун панжара ортида жавоб бермоқдалар. Ахир кўплаб ёшларнинг умрига хазон бўлаётган бу оғуфурушлар ўз фарзанди ҳам айнан шу йўл билан нобуд бўлишидан қўрқмасалар.
Мўмай даромад илинжида ўзгаларни алдаб, қўрқитиб манфаат олмоқчи бўлаётганлар ҳам орамизда топилади. Яқинда пойтахтимизда истиқомат қилувчи кимсалар бир тадбиркорга дўқ-пўписа қилиб, ундан 340 000 АҚШ доллари миқдорида пул талаб қилади. Агар бу пулни бермаса, оила аъзоларини ўлдиришини айтади. Уларнинг бу нияти амалга ошмай қўлга тушди.
Жиноятчиларни бундай ишларга нима етакламоқда, деган савол кишини мулоҳазага чорлайди.
Албатта, бунинг бош сабаби биринчи ўринда моддий манфаат, осон бойишдир. Аммо пул топишнинг ҳалол йўлларидан бориш, унга сабр-матонат билан етишишни тушуниш учун эса кишида тўғри тарбия олмоғи керак. Дину динёнатдан, одоб-ахлоқдан хабардор бўлмоғи лозим.
Динимиз ҳар қандай зўравонликдан, ҳаром луқмадан йироқ бўлишга чақириб, ҳалол касб қилишга буюради. Зеро, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Мусулмон – мусулмондан унинг қўли ва тилидан саломатда бўлган одамдир”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Яна бир ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: «Парвардигор азза ва жалла айтади: “Эй бандаларим, Мен Ўзимга зулмни ҳаром қилдим ва уни сизларнинг орангизда ҳам ҳаром қилдим. Бас, бир-бирингизга зулм қилманглар”» (Имом Муслим ривояти).
Мўмин киши ўзгаларнинг танига, молига ва аҳлига зулм қилмайди. Доим хушмуомолада, яхшилик пайида бўлади. Энг асосийси, ҳаром луқма билан оиласини боқмайди. Қачондир ҳаром луқма еган фарзандлар албатта унинг бадалини тўлайдилар. Шунинг учун ҳам халқимизда “Бировнинг ҳақи буюрмайди” деган гап юради.
Қуръони каримда: “Эй иймон келтирганлар! Мол-мулкларингизни ўртада ноҳақ (йўллар) билан емангиз!... дея марҳамат қилинади (Нисо сураси, 29-оят). Демак, ҳар қандай мўмин киши ўзгалар ҳақидан қўрқиши, доим ҳалол ризқ талабида бўлиши зарур. Илло, бунинг акси бўлса, икки дунёда ҳам қаттиқ сўроқ борлигини унутмасак бўлгани.
Шоҳрух УБАЙДУЛЛОҲ
тайёрлади
1. Аллоҳга тақво қилишни тижорат деб бил, шунда у сенга молсиз фойда келтиради.
2. Ўзингни сенга муҳтож бўлмаган, лекин сен унга муҳтож бўлган кишининг ўрнига қўй.
3. Харсанг тошларни жойидан кўчириш, онгсиз одамга англатишдан осонроқдир.
4. Жаннатни талаб қилишда олий ҳимматли бўл.
5. Аллоҳдан шундай умид қилки, у билан Унинг макридан омонда бўлма ва Аллоҳдан шундай қўрқки, у билан Унинг раҳматидан умидсиз бўлма.
6. Мен ҳеч қачон сукутдан афсусланмадим. Агар гап кумуш бўлса, сукут — олтин.
7. Ҳикмат камбағалларни подшоларнинг мажлисларида ўтказган.
8. “Ё Роббим, мени мағфират қил” — деб кўп такрорла, зеро Аллоҳнинг бир соати борки, у вақтда сўровчи рад этилмайди.
9. Ким ёлғон гапирса, юзининг сувини (обрўйи) кетади, кимнинг хулқи ёмон бўлса, ғам-ташвиши кўпаяди.
10. Аллоҳдан қўрқ, лекин қалбинг фожир бўлатуриб, одамлар сени ҳурмат қилишлари учун ўзингни уларга Аллоҳдан қўрқадиган қилиб кўрсатма.
11. Амал фақат яқиний ишонч (эътиқод) билангина мукаммал бўлади, кимнинг эътиқоди заиф бўлса, амали ҳам заиф бўлади.
12. Ёлғон гапиришдан эҳтиёт бўл, зеро у пиширилган чумчуқ гўшти каби иштаҳалидир, лекин кўп ўтмай эгасини ичини ёндиради.
13. Мажлисни кўзинг билан кўриб танла, агар Аллоҳ зикр қилинадиган мажлис бўлса, у ерда ўтир. Агар олим бўлсанг, илминг наф беради, агар жоҳил бўлсанг, сенга ўргатишади, агар Аллоҳ у мажлисга раҳматини нозил қилса, сен ҳам шу раҳматдан баҳраманд бўласан.
14. Қарздорликдан эҳтиёт бўл, чунки у кундузи хорлик ва тунда ғамдир.
15. Тўқлик устига овқат емагин — чунки ундай таомни егандан кўра итга ташлаган яхшироқ.
16. Агар шайтон сенга шубҳа ва гумон орқали келса, уни яқиний ишонч ва насиҳат билан енг, агар у танбаллик ва зерикиш томонидан келса, қабр ва қиёматни эслаб енг, агар у хоҳиш ва қўрқув томонидан келса, унга дунё тарк этиладиган ва қолдириладиган нарсадир, деб айт.
17. Тилингдан чиққан гапларга эҳтиёт бўл, сукут қилган киши омонда бўлади, фақат фойдаси бор гапларни гапир.
18. Юзингни ниқоблашдан (яъни шубҳали қиёфадан) сақлан — чунки, у кечаси одамларни қўрқитади, кундузи эса хўрлик келтиради.
19. Мен тош, темир ва оғир юкларни кўтардим, аммо ёмон қўшнидан оғирроқ нарсани кўрмадим.
Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ