18 Август, 2025, 24 Сафар, 1447
18 Август, 2025, 24 Сафар, 1447
Тарихга назар солсак, ҳар бир халқнинг асрлар давомида шаклланган ма’навий-ахлоқий қадриятлари ва инсоннинг табиий ҳуқуқлари цивилизация жараёнлари натижаси Конституция шаклига келганини ко‘рамиз. Узоқ асрлар давомида башарият минг-минглаб қоидалар ва низомлардан жамият учун асосийларини ва о‘та муҳимларини танлаб олди. Айнан ана шу танлаб олинган қоидалар муайян мамлакатнинг Конституциясини яратилишига пойдевор бо‘либ хизмат қилади.
Ҳар бир давлатнинг о‘з Конституциясида баён этилган тушунчалар шу қадар аҳамиятлики, шу юртининг ҳеч бир аҳолиси уларсиз яшай олмайди, негаки инсоннинг ҳар куни дуч келадиган муаммоларни ҳал этишга қаратилган фаолияти мамлакат асосий қонунига киритилган бош г‘оялар, қоидалар ва моддаларга бог‘лиқдир.
Шу нуқтаи назардан О‘збекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Конституциямиз қабул қилинган куннинг 25 йиллиги муносабати билан бо‘либ о‘тган тантанали маросимдаги нутқида “Асосий қонунимиз халқимиз узоқ йиллар орзу қилган миллий мустақиллигимиз ва ривожланиш ё‘лимиз, инсон ҳуқуқ ва эркинликлари кафолатларини белгилаб берди. То‘ла ишонч билан айтиш мумкинки, О‘збекистон Республикасининг Конституцияси халқимиз сиёсий-ҳуқуқий тафаккурининг юксак намунасидир. У ҳеч кимга қарам бо‘лмасдан, эркин ва озод, тинч ва осойишта, фаровон яшашнинг қонуний кафолати бо‘либ келмоқда”, дея Конституциянинг мамлакатимиз тараққиётидаги аҳамиятини алоҳида э’тироф этган.
Жамиятдаги барча ижтимоий муносабатларни тартибга солишнинг негизи ҳар бир давлатнинг бош қомуси бо‘лмиш Конституцияга бориб тақалади. Шу ма’нода, давлатларнинг Конституциясини о‘қиш, о‘рганиш баробарида уларнинг ички қонунчилик тузуми, ҳуқуқ муносабатлари, мамлакатдаги ижтимоий, иқтисодий, сиёсий, маданий, ҳуқуқий муносабатлар ҳақида тасаввурга эга бо‘лиш мумкин.
Хусусан, та’лим соҳасини олиб қарайдиган бо‘лсак, О‘збекистон Республикаси Конституциясининг 50-моддасида ҳар ким та’лим олиш ҳуқуқига эга эканлиги, давлат узлуксиз та’лим тизими, унинг ҳар хил турлари ва шакллари, давлат ва нодавлат та’лим ташкилотлари ривожланишини та’минлаши, мактабгача та’лим ва тарбияни ривожлантириш учун шарт-шароитлар яратиши, бепул умумий о‘рта та’лим ва бошланг‘ич профессионал та’лим олишни кафолатлаши, умумий о‘рта та’лим мажбурийлиги, мактабгача та’лим ва тарбия, умумий о‘рта та’лим давлат назоратида эканлиги, шунингдек, та’лим ташкилотларида алоҳида та’лим эҳтиёжларига эга бо‘лган болалар учун инклюзив та’лим ва тарбия та’минланиши кафолатланади. Бундан ташқари, О‘збекистон Республикаси Конституциясининг 51-моддасида эса фуқаролар давлат та’лим ташкилотларида танлов асосида давлат ҳисобидан олий ма’лумот олишга ҳақли экани мустаҳкамланган. Шу боис, давлатимиз раҳбари Шавкат Мирзиёев Президентлик фаолиятининг илк кунларидан бошлаб узлуксиз та’лим тизимининг ҳар бир босқичида сифат ко‘рсаткичини янада яхшилаш масаласига алоҳида э’тибор қаратиб келмоқда. Бу са’й-ҳаракатлар замирида Учинчи Ренессанс пойдеворини қуришдек буюк вазифалар стратегик мақсад қилиб қо‘йилган.
“О‘збекистон – 2030” тараққиёт стратегиясида ҳам биринчи устувор ё‘налиш айнан та’лим соҳасига қаратилгани мамлакатимизни ривожланишнинг янги босқичига олиб чиқиш, юқори салоҳиятли кадрлар авлодини шакллантириш, ҳар бир инсонга о‘з салоҳиятини ро‘ёбга чиқариши учун муносиб шароитларни яратиш, илм-фан ва инновацияларни тараққий эттиришга хизмат қилади.
Ушбу устувор ё‘налишда мактабгача та’лим тизимини янги босқичга олиб чиқиш ҳамда болаларнинг то‘лиқ қамровини та’минлаш, умумий о‘рта та’лим тизимида “Та’лим учун қулай муҳит” дастурини амалга ошириш, умумий о‘рта та’лим тизимини янги босқичга олиб чиқиш, педагог кадрлар мақомини ошириш, уларнинг билими ва малакасини халқаро стандартларга мувофиқлаштириш, умумий о‘рта та’лимни ривожлантириш учун хусусий секторни кенг жалб қилиш, профессионал та’лим тизимини ривожлантириш орқали о‘қувчиларни замонавий билим ва ко‘никмаларга о‘ргатиш, олий та’лим билан қамровни кенгайтириш, олий ма’лумотли мутахассислар тайёрлаш сифатини ошириш талаб этилади.
Шунингдек, олий та’лим муассасалари ташкилий-бошқарув фаолиятини такомиллаштириш, уларнинг моддий-техник та’минотини мустаҳкамлаш, фундаментал тадқиқотларни замон талабларидан келиб чиқиб янги ё‘налишлар билан бойитиш, иқтисодиётнинг энг тез о‘сиб бораётган ё‘налишларида амалий тадқиқотларни кучайтириш, “корхона – олийгоҳ – илмий ташкилот” кластер тизимини жорий этиш, ёш тадқиқотчиларнинг улушини ошириш, уларнинг илмий изланишларини қо‘ллаб-қувватлаш, барча ё‘налишларда инновацион фаолиятни кенг жорий этиш, илмий тадқиқотларни ва инновацион ташаббусларни қо‘ллаб-қувватлаш, ёшларнинг интеллектуал салоҳиятини ошириш, уларнинг илмий фаолиятини раг‘батлантириш назарда тутилади.
Шу билан бирга, фуқароларни давлат ҳисобидан касб-ҳунарга о‘қитиш, уларнинг замонавий техника ва технологиялардан фойдаланиш бо‘йича касбий ко‘никма ва малакаларини ривожлантириш, ёшларни замонавий касблар ва чет тилларига о‘қитиш тизимини яратиш, ёшлар о‘ртасида ИТ соҳасини янада оммалаштириш ҳамда соҳада хизматлар экспортини ошириш, жисмоний тарбия ва спорт билан шуг‘улланадиган ёшлар қамровини кенгайтириш, Республикада спорт билан профессионал ва доимий шуг‘улланувчи ёшлар улушини ошириш, миллий терма жамоаларга юқори малакали ва натижадор спортчиларни тайёрлаш тизимини такомиллаштириш, олимпия ва паралимпия ҳаракатини ривожлантириш, о‘збек ва жаҳон адабиёти дурдоналарини кенг оммалаштириш, жамиятда китобхонликни ҳамда аҳолига ахборот-кутубхона хизматини ко‘рсатишни ривожлантириш кабилар вазифа этиб белгилаб олинди. Бунда фуқароларнинг ҳар бири о‘зининг қобилияти ва қизиқишидан келиб чиқиб индивидуал ё‘налтирилган та’лим олиши ва бунда барча билан тенг имкониятларга эга бо‘лиши назарда тутилади.
Дилафруз Каримова,
О‘збекистон халқаро ислом академияси
“Ижтимоий фанлар ва ҳуқуқ” кафедраси доценти
313 та ҳаётий ЗИЙНАТ қоида
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
(3-қисм)
201) Севимли касб – меҳнатнинг зийнати.
202) Қайғу – сабр ва синовнинг зийнати.
203) Хурсанд юз – дўстлик аломатининг зийнати.
204) Хатолардан сабоқ олиш – тажрибанинг зийнати.
205) Иноят – тақдирнинг зийнати.
206) Ёшлик – умиднинг зийнати.
207) Кексалик – ҳаёт мактабининг зийнати.
208) Кечиримлилик – бағрикенгликнинг зийнати.
209) Тозалик – руҳий соғликнинг зийнати.
210) Фидокорлик – юрт севгисининг зийнати.
211) Илмий изланиш – тараққиётнинг зийнати.
212) Яхши тилак тилаш – дўстона муносабатнинг зийнати.
213) Яхши ният – қалб софлигининг зийнати.
214) Кузатувчанлик – илм эшигининг зийнати.
215) Фикрлаш – инсоннинг ақлий бойлигининг зийнати.
216) Жимлик – суҳбатнинг зарур зийнати.
217) Улуғ мақсад – ҳаракатнинг зийнати.
218) Мулоқот – инсоний муносабатларнинг зийнати.
219) Устозга садоқат – камоли илмнинг зийнати.
220) Ҳақгўйлик – виждоннинг зийнати.
221) Матонат – синовда пишган инсоннинг зийнати.
222) Таомда тўқнашмаслик – одобнинг зийнати.
223) Севги билан қилинган меҳнат – бараканинг зийнати.
224) Ватан хизмати – фидойининг зийнати.
225) Соғлом тан – тиниқ фикрнинг зийнати.
226) Халқ билан яқинлик – раҳбарнинг зийнати.
227) Ташаббус – етакчиликнинг зийнати.
228) Қалб олами – инсон ички дунёси зийнати.
229) Қаноатли кўз – дунёвий тинчликнинг зийнати.
230) Байрам – жамоанинг зийнати.
231) Илмли муҳокама – мажлиснинг зийнати.
232) Ҳар бир инсон – оиласининг зийнати.
233) Болаларнинг кулгиси – хонадоннинг зийнати.
234) Ҳақиқатни ҳимоя қилиш – журъатнинг зийнати.
235) Тинчлик учун ҳаракат – ватанпарварнинг зийнати.
236) Ҳарф – билим эшигининг зийнати.
237) Хурсандчилик – байрамнинг зийнати.
238) Эзгу ният – ҳар бир қадамнинг зийнати.
239) Қатъият – раҳбарликнинг зийнати.
240) Дилдаги хушнудлик – руҳнинг зийнати.
241) Орзу – ҳаракатнинг зийнати.
242) Сафо – кўнгилнинг зийнати.
243) Ҳур фикр билдириш – инсон эркинлигининг зийнати.
244) Соддалик – қалб софлигининг зийнати.
245) Ташаббускорлик – ишбилармоннинг зийнати.
246) Масъулият – ишончли инсоннинг зийнати.
247) Қарзни ўз вақтида тўлаш – ҳалолликнинг зийнати.
248) Севимли ўқувчи – устознинг зийнати.
249) Яхши китоб – вақтнинг зийнати.
250) Хизмат – хизматдўст қалбнинг зийнати.
251) Тил – миллатнинг зийнати.
252) Соғлом турмуш – оиланинг зийнати.
253) Таътил – чарчоқнинг зийнати.
254) Табиат – Яратганнинг неъматларини зийнати.
255) Савоб – яшашнинг зийнати.
256) Йўлдошлик – сафарнинг зийнати.
257) Тинчликсеварлик – фуқаролик бурчининг зийнати.
258) Яхши хотира – узоқ умрнинг зийнати.
259) Жасорат – қаҳрамонликнинг зийнати.
260) Буюк мақсад – ҳаёт йўлчироғининг зийнати.
261) Қувончли кун – одамзотининг зийнати.
262) Тиббиёт – соғликнинг зийнати.
263) Ижобий фикр – муваффақият калитининг зийнати.
264) Барчага яхшилик қилиш – инсонлик бурчининг зийнати.
265) Таъм – таомнинг зийнати.
266) Бадиий сўз – шеърнинг зийнати.
267) Куч – ҳимоянинг зийнати.
268) Ишонч – дўстликни боғловчи зийнат.
269) Ҳуқуқ – адолатнинг зийнати.
270) Улуғ мақсад – ватанни севишнинг зийнати.
271) Огоҳлик – хавфсизликнинг зийнати.
272) Хотира кечаси – муҳаббатнинг зийнати.
273) Шеър – қалб товушининг зийнати.
274) Меҳрибон устоз – илмнинг равнақи ва зийнати.
275) Яхши феъл – инсофнинг зийнати.
276) Гўзал манзара – табиат ҳикмати зийнати.
277) Кулиш – кўнгилнинг зийнати.
278) Таъминлаш – оиланинг зийнати.
279) Ёши улуғлар маслаҳати – ҳаёт йўлининг зийнати.
280) Дунёқараш – тафаккурнинг зийнати.
281) Қалб софлиги – ҳаётда барака зийнати.
282) Тежамкорлик – бараканинг зийнати.
283) Кутубхона – илм оламининг зийнати.
284) Дастурхон дуоси – файзнинг зийнати.
285) Хушкечлик – уйқунинг зийнати.
286) Яхши ёд – дўстлик хотирасининг зийнати.
287) Саломатлик – барча неъматларнинг зийнати.
288) Гўзал ният – ҳаёт баракасининг зийнати.
289) Ҳиммат – эзгуликка интилишнинг зийнати.
290) Юрт ҳимояси – ҳарбийнинг зийнати.
291) Маслаҳат – қарорнинг зийнати.
292) Фойдали суҳбат – вақтнинг зийнати.
293) Қониқарли сўз – суҳбатнинг зийнати.
294) Ёши катталарга эътибор – миллат маданиятининг зийнати.
295) Орият – иффатнинг зийнати.
296) Самарадорлик – меҳнат натижасининг зийнати.
297) Қалб ичидаги поклик – руҳият зийнати.
298) Уйғунлик – оила бахтининг зийнати.
299) Ҳақиқий дўст – ҳаёт тажрибасининг зийнати.
300) Яхши ният билан бошланган иш – бараканинг зийнати.
301) Саховат – бойликнинг ҳақиқий зийнати.
302) Ҳамдардлик – инсоний алоқанинг зийнати.
303) Ёмонликдан қайтиш – тавбанинг зийнати.
304) Ёмонликка жавоб бермаслик – ақлнинг зийнати.
305) Яхши тилак – дуо эшигининг зийнати.
306) Меҳр билан етиштирилган дарахт – боғнинг зийнати.
307) Ибратли ҳаёт – келажак авлоднинг зийнати.
308) Хайрия – қалб сахийлигининг зийнати.
309) Соҳибжамоллик – одоб билан келган зийнат.
310) Дунёга яхши қараш – онг равшанлигининг зийнати.
311) Яхши хулқ – мусулмоннинг зийнати.
312) Камгаплик – аҳли дониш, ақлли инсоннинг зийнати.
313) Дуо олган инсон – ҳаётнинг энг катта зийнати.
Чегараси йўқ) ...
* СИЗ яна қўшишингиз мумкин...
*** ЭНГ муҳими: йўқотиб қўйишдан олдин уларнинг ҚАДРИГА етиш !!!
Меҳрибон Парвардигоримиз ўзларимизни ҳам,
фарзанд-зурриётларимизни ҳам Ўзи буюрган,
Жаноби Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам тавсия этган,
ўтмишда ўтганларимизнинг руҳлари шод бўладиган,
халқимиз хурсанд бўладиган,
ота-оналаримиз рози бўладиган йўллардан юришимизни насиб этсин!
Иброҳимжон домла Иномов
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 