Ҳаётда асқотадиган 50та зарур қоида
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
1. Ҳеч қачон бирор киши билан ўтирган ҳолда қўл бериб сўрашманг.
2. Музокарада ҳеч қачон биринчи бўлиб таклифни берманг.
3. Агар сизга сир айтилган бўлса, уни сақлай билинг.
4. Агар бировнинг машинасини миниб туриш учун олган бўлсангиз, қайтараётганингизда бакини ёқилғига тўлдириб қўйишни унутманг.
5. Бирон ишни қилсангиз иштиёқ билан қилинг, бўлмаса умуман у ишга қўл урманг.
6. Қўл бериб кўришганда маҳкам тутинг ва суҳбатдошингизнинг кўзига қаранг.
7. Якка ҳолда сафарга чиқиб кўринг.
8. Қайғуга ботган пайтингизда сизга хурсандчилик бағишлаган одамни ҳечам йўқотманг.
9. Ҳаётингизни узайтирмоқчи бўлсангиз, маслаҳат олишдан тортинманг.
10. Ўқиш ёки ишхонада янги келган одам билан бирга овқатланинг.
11. Ғазабда хат ёзсангиз тугатгандан сўнг, ўқиб чиқинг, ўчиринг ва қайта ёзинг.
12. Овқатланиш вақтида иш, сиёсат ёки дин ҳақида гаплашманг.
13. Мақсадларингизни ёзиб қўйинг ва уларга эришинг.
14. Ўз фикрингизни ҳимоя қилинг, лекин ўзгаларга ҳурматли ва бағрикенг бўлинг.
15. Яқинларингизга қўнғироқ қилинг ва уларни зиёрат қилинг.
16. Ҳеч нарсадан афсусланманг, ҳаммасидан сабоқ олинг.
17. Обрў ва вафо сизнинг шахсингизда бўлиши керак.
18. Қарзга пул берманг, агар қайтарилмаслигини билсангиз.
19. Бирон нарсага ишонинг.
20. Эрталаб уйқудан уйғонганда ётоғингизни йиғинг.
21. Ҳаммомда ювинаётганда қўшиқ айтманг.
22. Ўсимлик парвариш қилинг ёки боғ яратинг.
23. Имконият пайдо бўлганда осмонни кузатинг.
24. Қобилиятларингизни аниқлаб, улардан фойдаланинг.
25. Қилаётган ишингизни сева билинг, ёки уни тарк этинг.
26. Ёрдам керак бўлганда ёрдам сўрашдан тортинманг.
27. Кимгадир кичик бўлса ҳам бир қадриятни ўргатинг.
28. Сизга ёрдам кўрсатган одамга миннатдорчилик билдиринг.
29. Қўшниларингизга меҳрибон бўлинг.
30. Бирон кишининг бир кунини саодатли қилинг — шунда сизга ҳам хурсандлик бағишлайди.
31. Ўз нафсингиз билан беллашинг.
32. Йилда ҳеч бўлмаганда бир марта соғлигингизни тиббий муолажа қилдиринг.
33. Соғлигингизга эътиборли бўлинг.
34. Ҳар доим табассум билан салом беринг.
35. Тез ўйланг, лекин секин сўзланг.
36. Оғзингиз овқатга тўла ҳолда гапирманг.
37. Оёқ кийимингизни тоза тутинг, тирноқларингизни олинг ва ҳар доим кўринишингизни озода сақланг.
38. Ўзингиз билмайдиган масалаларда фикр билдирманг.
39. Ҳеч қачон ҳеч кимга ёмон муомала қилманг.
40. Ҳаётда гўёки умрингизни охирги кунидек яшанг.
41. Хотиржам бўлиш имконини берадиган фурсатни ҳеч қачон қўлдан берманг.
42. Ҳар қандай кишининг меҳнатини тан олинг.
43. Камтар бўлинг.
44. Ўз илдизларингизни ҳеч қачон унутманг.
45. Имкон туғилганда саёҳатга чиқинг.
46. Қўрқувдан воз кечинг.
47. Ғойибона сизни ҳимоя қилган одамни йўқотманг.
48. Ҳеч қачон таслим бўлмасдан ўз муваффақиятингизни қидиринг.
49. Адолатли бўлинг; сизнинг ёрдамингизга муҳтож бўлганларни ҳимоя қилинг.
50. Ёлғизлик онларидан завқланишни ўрганинг.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ
Агар болам тузалиб кетса...
Савол: Фарзандим даволаниш учун хорижга кетган эди. Мен агар болам тузалиб келса, тилла тақинчоқларимни садақа қиламан, деб назр қилган эдим. Алҳамдулиллаҳ, тузалиб келди. Садақа қиламан, деб турсам, қайнонам, тақинчоқларингиз тоза тилладан, уни менга сотинг ва пулини садақа қилаверасиз, деб талаб қилмоқда. Нима қилсам, тўғри иш қилган бўламан?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Мазҳабимизда закот, фитр садақаси, ушр ва назр каби вожиб садақаларда, уларнинг қийматини бериш мумкин. Шу боис сиз ҳам тиллангизнинг ўзини ёки сотиб, пулини садақа қилсангиз ҳам бўлади. Фақат сотишда, бозордаги нархи эътиборга олинади. Ундан кам нархга сотиш мумкин эмас.
Кам нархга сотсангиз, тафовутини ўзингиздан қўшиб садақа қилишингиз лозим бўлади. Масалан, тилла тақинчоқларингиз нархи назрни адо қилиш кунларида бозорда 10 миллион сўм бўлса, лекин танишим ёки яқин инсоним деб, 8 миллионга сотсангиз, ёнига 2 миллион қўшиб, садақа қиласиз ва шу билан назрингиздан қутиласиз. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази