Энг гўзал намуна
Пайғамбарларнинг вазифаси Аллоҳ таолонинг буйруқ ва қайтариқларини инсонларга етказиш, сўзида ва амалида баён қилиб беришдир. Қуръони каримда барча пайғамбарлар ушбу масъулиятли вазифани мукаммал бажарганликлари таъкидланган.
Пайғамбарлар қаторида Набийимиз соллаллоҳу алайҳи васаллам зулматларни ёритувчи нур мисол умматни мунаввар манзиллар сари етакладилар. Аллоҳ таоло бундай мараҳамат қилади:
وَدَاعِيا ً إِلَى اللَّهِ بِإِذنِهِ وَسِرَاجًا مُّنِيرا
“Аллоҳнинг изни билан У зотга (Унинг динига) даъват қилувчи ва (ҳақ йўлни кўрсатувчи) нурли чироқ қилиб юборгандирмиз”(“Аҳзоб” сураси, 46-оят).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам гўзал ўрнак, инсонларга тўғри йўлни кўрсатувчи эканликлари ушбу оятда баён қилиняпти. Шу сабабдан саҳобалар у зотнинг ҳаётларини диққат билан кузатиб, ўзлари учун ўрнак қилиб олишган ва келажак авлодларга катта ғайрат билан етказишган.
Пайғамбаримиз алайҳиссаломдан ўрнак олиш ҳар бир мусулмон учун энг олий вазифа ҳисобланади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَانَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ
“Пайғамбар ўзи сизларга ато этган нарсани олинглар, у зот сизларни қайтарган нарсадан қайтинглар ва Аллоҳдан қўрқинглар”(“Ҳашр” сураси, 7-оят).
Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан Қиёматга қадар барча инсонлар ўрнак олишини таъкидлаган. У зот алайҳиссалом ҳам сўзда, ҳам амалда баён қилган асос ва қоидалар бутун инсонлар учун йўл кўрсатувчидир. Шундай вазиятлар бўлганки, у зотдан душманлари ва озор берган шахсларни лаънатлаш, уларга азоб келиши учун дуо қилишларини сўраганлар. Лекин шундай оғир вазиятда ҳам: “Мен лаънатловчи эмас, балки раҳмат пайғамбари қилиб юборилдим”, – деб жавоб беришлари фикримизнинг далилидир.
У зотнинг ахлоқлари тўғрисида Оиша онамиздан сўралганда: “У зотнинг хулқлари Қуръон эди”, деб жавоб бердилар. Оиша онамизнинг берган жавобларидан Қуръоннинг буйруқ ва қайтариқларига бўйсуниш энг чиройли ахлоқ эканини яна бир бор англаймиз. Имом Нававий: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръон рози бўлган ишдан рози, Қуръон норози бўлган ишдан норози бўлар эдилар”, деганлар. Булардан аён бўладики, мусулмон киши оят ва ҳадислардаги буйруқларга бўйсунган вақт Пайғамбаримиз алайҳиссаломни ўзларига ўрнак қилиб олган бўлади.
Ҳақиқатда, Расулуллоҳ алайҳиссалом арзимас сабаблар туфайли бир-бирини ҳалок қиладиган, ахлоқсизликнинг юқори чўққисига чиққан қавмдан Саодат асри дея эътироф этилган жамиятни тарбияладилар. Пайғамбар алайҳиссаломнинг бу ютуққа эришишларида буюк ахлоқлари, ҳаёт йўлларининг таъсири бор, албатта.
Бундан келиб чиқадики, гўзал хулқнинг инсон ҳаётида тутган ўрни беқиёсдир. Зеро, Ислом дини моҳиятини бошқаларга намоён этишнинг энг яхши йўли гўзал ахлоқдир!
Ҳошим домла Аманов,
Тошкент ислом институти ўқитувчиси
Ҳар куни айтиладиган зикрлар
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким: «Розийту биллаҳи Роббан ва бил Ислами дийнан ва би Муҳаммадин соллаллоҳу алайҳи васаллама Росула», деса, унга жаннат вожиб бўлади», дедилар (Абу Довуд ривояти).
Маъноси: Аллоҳни Роббим деб, Исломни диним деб, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламни расул деб рози бўлдим.
* * *
Абу Дардо розияллоҳу анҳу айтадилар: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Роббингиз ҳузурида амалларнинг яхшиси, даражангизни баланд қилувчиси, пул ва олтинларни инфоқ қилишдан афзалроқ бўлган ва душманингизга йўлиқиб, унинг бўйнига қилич уришдан ҳам яхши нарсани айтайми?» дедилар. Саҳобалар: «Айтинг», дейишди. Шунда Расулуллоҳ: «Аллоҳни зикр қилиш», дедилар (Термизий ва Ибн Можа ривояти).
* * *
Ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: «Исро кечаси Иброҳим алайҳиссаломга йўлиқдим. У зот: «Эй Муҳаммад, умматингизга мендан салом айтинг ва жаннатнинг тупроғи пок, суви ширин ва ўзи текис, ўсимлиги «Субҳаналлоҳи валҳамду лиллаҳи ва лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар» эканини уларга хабар беринг», дедилар» (Термизий ривояти).
* * *
Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Кимки: «Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи», деса, у учун жаннатда бир хурмо экилади», дедилар (Термизий ривояти).
* * *
Абу Зарр розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: «Каломларнинг қайси бири Аллоҳ таолога маҳбуброқ?» деб сўрадилар. У зот: «Аллоҳ фаришталарига ихтиёр қилган «Субҳана Робби ва биҳамдиҳи, субҳана Робби ва биҳамдиҳи» жумласини айтиш», дедилар» (Термизий ривояти).