19 Апрел, 2025, 21 Шаввол, 1446
19 Апрел, 2025, 21 Шаввол, 1446
Авф ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қиёмат аломатларини санаганларида: “...Чорва ўлати каби орангизда тарқаладиган ўлат”, дедилар (Имом Бухорий ривояти).
Яъни орангизда бир касаллик тарқалади ва шу сабабли ўлим кўпаяди. Бу ҳодиса Умар розияллоҳу анҳу даврида Шомда тарқалган вабо деб таҳмин қилинади. Ушбу вабода Абу Убайда ва бошқа кўплаб саҳобалар вафот этишган.
Ибн Ҳажар Асқалоний раҳимаҳуллоҳ “Фатҳул борий” китобида бундай ёзади: “Айтишларича, қиёматнинг бу аломати Умар розияллоҳу анҳунинг ҳукмронлиги даврига тўғри келиб, у кўплаб одамларнинг ҳаётига зомин бўлган. Бу воқеа Қуддус фатҳидан сўнг бўлганди”.
Тарихчиларнинг ёзишича, ҳижрий 18 йилда Амавос ҳудудида вабо эпидемияси бошланиб, кейинчалик Шом ерларига тарқалиб кетган. Бу вабода кўп сонли саҳоба ва бошқа мусулмонлар вафот этди.
Ибн Касир раҳматуллоҳи алайҳнинг айтишича, қурбонлар сони 25 минг кишига етган. Ушбу вабо туфайли вафот этган машҳур саҳобалардан бири Абу Убайда Омир ибн Жарроҳ розияллоҳу анҳу эди.
Ҳозирги кунда инсониятга давоси маълум бўлмаган (масалан, одамнинг иммунитет танқислиги вируси (ОИВ) ва ҳ.к.) касалликлар турининг тобора кўпайиб бораётганига гувоҳ бўлмоқдамиз. Замонавий илм-фан ва цивилизация ривожланиши инсонларни бундай касалликлардан ҳимоя қила олмайди.
Бинобарин, фан-техника тараққиёти одамларни тақдирдан (қадар) қутқаради, деган ҳаёлларга берилмаслик лозим. Ҳар бир инсоннинг ўлими олдиндан белгилаб қўйилган, Аллоҳ унинг жонини бирор сабаб билан олади.
Бемор истеъмол қиладиган дорилар фақатгина ташқи сабаблардир. Аллоҳ таоло дори ичган ҳар кишига шифо беравермайди. Масалан, дорининг бош оғриғини йўқ қилиши бу унинг ички таъсири эмас, балки Аллоҳ таолонинг хоҳиш ва иродасига боғлиқдир.
Қиёмат кунининг кичик аломатлари (биринчиси);
Қиёматнинг кичик аломатлари: Пайғамбар алайҳиссаломнинг вафот этишлари (Иккинчи қисм);
Қиёматнинг кичик аломатлари: Қуддуснинг фатҳ этилиши (3 қисм).
Манбалар асосида
Баҳриддин ХУШБОҚОВ
таржимаси.
Бомдод намози савоби кўп ва аҳамияти катта намоздир. Баъзиларда “Нега Аллоҳ таоло бандалари бомдод намозини адо этиши учун бу пайтни, яъни уйқу пайтини ихтиёр қилди?” деган савол пайдо бўлиши мумкин.
Инсон бирор мукофотга эришганда ёки бирор воқеадан хурсанд бўлганда, гўзал манзарани кўрганда, миясида дофамин деган секреция, гармон ишлаб чиқарилади.
Хўш, дофамин нима? Бу – роҳатланиш ва завқланиш учун жавобгар нейромедиатор (нервларга сигнал узатувчи восита). Биз учун ёқимли бирор ҳодиса рўй берган пайтда миямизда дофамин ишлаб чиқарилади. Кечасидаги уйқу миянинг бу моддани камроқ ишлаб чиқаришига ёрдам беради. Шунда мия кундузи бу моддани кўпроқ ишлаб чиқаришига имкон қилинган бўлади. Қуёш чиқишидан олдин уйқудан туриш дофаминнинг кўп миқдорда ишлаб чиқарилишига ёрдам беради. Мана шунда мия ўз вазифасини юксак лаёқат билан бажаради. Натижада, инсон хушкайфият, хурсанд ҳолда бўлади.
Дофамин мия ҳужайралари орасида гармон, асаблараро узатгичи вазифасини бажаради. Бу модда кўпайгани сари мия энг яхши ҳолатда, инсон эса бағри дили очилган, ёқимли туйғулар оғушида бўлади.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бу ҳақда бундан бир минг тўрт юз йил олдин айтганлар. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан бундай ривоят бор: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Шайтон сизлардан бирингиз ухлаб ётган пайтида гарданига учта тугун тугади. У ҳар бир тугунга ура туриб: «Ҳали тун узоқ, ухлайвер», дейди. Агар (банда) уйғониб, Аллоҳни зикр қилса, битта тугун ечилади. Агар таҳорат қилса, иккинчи тугун ечилади. Агар намоз ўқиса, учинчи тугун ҳам ечилади ҳамда у тетик ва хушҳол бўлиб қолади. Акс ҳолда ланж ва танбал инсонга айланади» (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Ҳадисдаги “Акс ҳолда ланж ва танбал инсонга айланади” деган жумла ҳозирги замон илмининг хулосасидир. Қуёш чиқишидан олдин уйқудан туриш кишини нафсий, руҳий хотиржамликка олиб боради.
Эй мўмин биродарим! Энди бомдод намозига уйғониб, танангизда тетиклик, қалбингизда хотиржамлик, кайфиятингизда кўтаринкилик, бутун жисмингизда хушҳолликни ва энг муҳими, Аллоҳнинг фарзини адо этиб, улкан савобларни қўлга киритинг.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 