САДАҚА (эҳсон) нинг энг ноёб 80 та ТУРИ
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
КАЛОМУЛЛОҲНИНГ ОЯТИ КАРИМАЛАРИДА
ХУДОИМ ТАОЛО МАРҲАМАТ ҚИЛАДИ:
Z «Кимки бир ҳасана (савобли иш) қилса, унга ўн баробар кўпайтириб ёзилур. Кимки бир ёмон (гуноҳ иш) қилса, фақат ўша гуноҳ миқдорида бир гуноҳга яраша жазоланур. Уларга ноҳақлик қилинмагай» (Қуръони карим. Анъом сураси 6/160).
ЖАНОБИ ПАЙҒАМБАРИМИЗ РАСУЛУЛЛОҲ САЛЛАЛЛОҲУ АЛАЙҲИ ВАСАЛЛАМ
МЕҲР-МУРУВВАТ ТАРИҚАСИДА МАРҲАМАТ ҚИЛАДИЛАР:
¯ «Яримта хурмо билан бўлса ҳам ўзингизни дўзахдан сақланг! Агар кимки буни тополмаса, ширин сўз билан!».
ДОНО ХАЛҚИМИЗ МАҚОЛЛАРИДАН:
è Ҳиммати йўқнинг
Ҳурмати йўқ.
è Бахилнинг туйнугидан ел кирмас,
Эшигидан – эл.
è Яхши топса – элга ёяр,
Ёмон топса – гўрга ёяр.
è Оларда ҳисоби тўққиз,
Берарда саноғи – ўттиз.
è Бахил авлиё бўлмас,
Авлиё бахил бўлмас.
è Ҳасад кўчатини эккан
Бало мевасини ер.
è Сахийнинг хайрига бахилнинг боши оғрир.
è Аҳмоқда ақл бўлмас,
Ақлли бахил бўлмас.
è Ҳасад ўтини дарё учиролмас.
è Бахил эҳсондан қочар,
Хасис меҳмондан қочар.
è Бермаснинг оши пишмас,
Пишса ҳам қозондан тушмас.
è Сахий топса – ўртада,
Бахил топса – халтада.
è Яхшининг кўнгли – тоғ,
Бахилнинг кўнгли – доғ.
è Хасиснинг пулидан юлдуз яқин.
è Қамиш сувга тўймас,
Хасис – пулга.
è Сахий бўлмаса, бахил ҳаром ўлар.
è Ҳимматли кўкка кўтарилар,
Ҳимматсиз – ерга кўмилар.
1) Таом билан сийлаш – энг хайрли садақадир.
2) Биродарингизнинг юзига табассум қилишингиз – садақа.
3) Қариндошга яхшилик қилиш – садақа.
4) Закот бериш – садақа.
5) Ушр бериш – садақа.
6) Фитр рўза бериш – садақа.
7) Икки киши ўртасида адолатли бўлиш – садақа.
8) Йўлдаги озор берувчи нарсани даф этиш – садақа.
9) Ширин сўз айтиш – садақа.
10) Оила аъзоларига меҳр-мурувват қилиш – садақа.
11) Ўз фарзандларини тартиб-интизомга ўргатиш – садақа.
12) Етимларга ёрдам бериш – садақа.
13) Боқувчиси йўқ оилага ёрдам қилиш – садақа.
14) Қийналган инсонга ёрдам бериш – садақа.
15) Одамларга чиройли муомала қилиш – садақа.
16) Овқат тайёрлаш – садақа.
17) Икки киши ўртасини адолат билан ислоҳ этиш – садақа.
18) Челагингиздаги сувни биродарингизнинг челагига қуйиб бериш – садақа.
19) Ёрдам сўраб келган ҳожатмандга ёрдам бериш – садақа.
20) Кишига биринчи бўлиб салом бериш – садақа.
21) Кишига улови борасида ёрдам бериш – садақа.
22) Бир кишини уловга минишига кўмаклашиш – садақа.
23) Бир одамни юкини кўтариб олиб бериш – садақа.
24) Шаҳватини ҳалол йўл билан қондириш – садақа.
25) Бир инсонни мушкулини осон қилиш – садақа.
26) Қарзни тўлашга қийналаётганга ҳақ эгаси муҳлатни чўзиб берса, ҳар куни ҳақ эгаси берган қарзи миқдорича садақанинг савоби ёзилади.
27) Қарздорнинг қарзини кечиб юборган кишига Қиёматгача ҳар куни шунча садақа қилганнинг савоби ёзилиб туради.
28) Киши ўз фарзандини чиройли одоб-ахлоқ билан тарбиялаши – садақа.
29) Намоз сари босилган ҳар бир қадам – садақа.
30) Яхшилик қилиш – садақа.
31) Яхшиликка буюриш – садақа.
32) Ёмонлик қилмаслик – садақа.
33) Ёмонликдан қайтариш – садақа.
34) Қарз сўраб келган кишига қарз бериб туриш – садақа.
35) Қарздор кишининг қарзларини тўлаб бериш – садақа.
36) Одамларга яхши сўз айтиш – садақа.
37) Ўзидан кичикка раҳмдиллик қилиш – садақа.
38) Ўзидан каттани ҳурматини жойига қўйиш – садақа.
39) Мусулмонларга ғоибдан туриб дуо қилиш – садақа.
40) Мусулмон кишининг бир инсонга ёрдам бериши – садақа.
41) Бировни оғирини енгил қилиш – садақа.
42) Йўлда адашган кишига тўғри йўлни кўрсатиб, уни йўллаб қўйиш – садақа.
43) Ифторлик қилиб бериш – садақа.
44) Кишини меҳмон қилиш – садақа.
45) Қўшнига яхшилик қилиш – садақа.
46) Мўминнинг кўнглини хурсанд этиш – садақа.
47) Тилни беҳуда гаплардан тийиш – садақа.
48) Ғийбатдан сақланишлик – садақа.
49) Эҳтиёжмандларга яхшилик улашиш – садақа.
50) Кишининг узоғини яқин қилиш – садақа.
51) Кўзи ожиз кишини тўғри йўналишга тушириб қўйиш – садақа.
52) Одамлар учун фойдали илм ўргатиш – садақа.
53) Ёмонликдан сақланиш – садақа.
54) Одамларга сув улашиш – садақа.
55) Келишолмай қолганларнинг ўртасини ислоҳ қилиш – садақа.
56) Йўловчига ёрдам кўрсатиш – садақа.
57) Бемор ҳолидан хабар олиш – садақа.
58) Кўнглиозорни хурсанд қилиш – садақа.
59) Азадор инсонни кўнглини кўтариш – садақа.
60) Билиб-билмай хафа қилган инсонни кечириш – садақа.
61) Билиб-билмасдан ёмонлик қилган одамни кечириш – садақа.
62) Одамларга яхши тилак тилашлик – садақа.
63) Инсонларга яхши гумонда бўлишлик – садақа.
64) Мевали кўчат ўтқазиб ёки бирон экин экса, ундан одамлар, ҳайвон-паррандалар еса – садақа.
65) Кўзи яхши кўрмайдиган кишига бир нарсани кўрсатиб қўйиш – садақа.
66) Халқ учун керакли зиё, илм тарқатиш – садақа.
67) Боғ барпо бўлишига ҳисса қўшиш – садақа.
68) Ҳайвон-паррандаларни парвариш қилиш – садақа.
69) Экилган экин-текинларни парвариш қилиш – садақа.
70) Ижозат этилган ҳайвон-паррандаларни уйда боқиш – садақа.
71) Рухсат берилган экин-текинларни экиб-ўстириш – садақа.
72) Ўз либоси ва таомида, уйи ва ишхонасида, жамоат жойлари, кўча ва ҳар қандай жойда тозалик, ҳалоллик, поклик ва озодаликка риоя қилиш – садақа.
73) Юрган йўлда зикр билан машғул бўлишлик – садақа.
74) Йўл ҳаракатида имкони бўлганда бошқа инсонга йўл бериш – садақа.
75) Масжидда ўзи эгаллаб ўтирган жойни бошқа одамга бериш – садақа.
76) Қўни-қўшни, ака-ука, опа-сингил, қариндош ва (ҳоказо) лар рўзғор буюмларидан вақтинча ишлатишга сўраб турганда бериб туриш – садақа.
77) Уйда, кўчада ва барча жамоат жойларида бирор нарса умидвор бўлиб, сўраб келган инсонни қуруқ қайтармаслик – садақа.
78) Кўпчилик фойдаланиш учун зарур нарса (газ, свет, сув каби)ларни ўтказишда ҳисса қўшиш – садақа.
79) Кўпчилик фойдаланадиган жой (мактаб, шифохона, меҳмонхона, кўприк, йўл, қабристон, масжид каби)лар қурилиши ва ободлигига ҳисса қўшиш – садақа.
80) Кўпчилик фойдаланадиган иншоот (завод, фабрика каби)ларни барпо этилишида ҳисса қўшиш – садақа.
(Каломуллоҳ – Қуръони Каримнинг ояти карималари ва Жаноби Пайғамбаримиз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳадиси шарифларидан).
Иброҳимжон домла Иномов
2025 йилги Ҳаж сафарида иштирок этган юртдошларимиз “Янги Ўзбекистоннинг тинчлик ва маънавият тарғиботчилари” ташаббуси доирасида фаол иш олиб бормоқдалар. Ушбу ташаббус доирасидаги навбатдаги намунавий-амалий тадбир Фарғона вилояти Данғара туманида бўлиб ўтди.
Тадбирда Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фарғона вилояти вакили, вилоят бош имом-хатиби Убайдуллоҳ домла Абдуллаев иштирок этиб, тадбирга бошчилик қилди. “Саййид Аҳмадхон ҳожи” жоме масжидида ўтказилган йиғилишда тажрибали имом-хатиблардан иборат Ишчи гуруҳ тузилиб, устувор вазифалар белгилаб олинди.
Ишчи гуруҳ уч йўналишда фаолият олиб борди. Жумладан:
– Ҳаждан қайтган зиёратчилар маънавий-маърифий тадбирларга жалб этилди;
– 65 та оилага борилиб, маънавий суҳбат ва амалий ёрдамлар кўрсатилди;
– 9 та хонадондаги руҳий-маънавий қийинчиликлар ўрганилиб, маслаҳатлар берилди.
– Оилавий келишмовчилик сабабли нотинч бўлиб турган оилаларга суҳбат ва насиҳатлар ўтказилди. Натижада 2 та аразлашган оила яраштирилиб, 1 та ажримнинг олди олинди;
– Судланганлар, жазо муддатини ўтаётганлар ҳамда уларнинг оилалари билан мулоқот қилинди.
– Ногирон ва эҳтиёжмандлар ҳолидан хабар олиниб, моддий-маънавий кўмак кўрсатилди.
Туманнинг Таптиқсарой маҳалласида ёнғин оқибатида зарар кўрган хонадонни қайта таъмирлаш ишлари ҳомийлар ва ҳожилар кўмагида бошлаб юборилди. Бош имом-хатиб Убайдуллоҳ домла ушбу хонадонга ташриф буюриб, мулоқот қилди ҳамда тавсиялар берди.
Бундан ташқари, “Доимобод” маҳалласидан бўлган, ногиронлиги бор фуқаронинг уйига ҳам ташриф уюштирилиб, тугалланмаган уй қурилиши учун зарур қурилиш материаллари етказилди.
Пешин намозидан сўнг Ишчи гуруҳ таркибидаги иқтидорли имом-хатиблар жамоатга маъруза қилиб, тинчлик, осойишталик ва халқ фаровонлиги учун дуо қилдилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фарғона вилояти вакиллиги
Матбуот хизмати