Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Бир бой одам кўнгли тусаган, хаёлига келган ҳар қандай нарсани сотиб олаверарди. Бир фақир киши эса ўзи хоҳлаган нарсани сотиб ололмас, фарзандларига таом, либос олиб беролмасди. Фақир фарзандларига овқат олиб бериш учун иш излар эди. Шу аснода бояги бойнинг уйига бориб, унга қўриқчи сифатида ишга кирмоқчи бўлди. Бой ундан «нима иш қилишни истайсан» деб сўради. Бечора фақир «болаларим учун нима иш бўлса қилавераман» деди.
Бой: «Сен уйимни қўриқлайсан, нарсаларни йиғиштирасан ва уйни чиқиндилардан тозалайсан», деди.
Фақир: «Ишни қачондан бошлайман» деб сўради.
Бой: «Ҳозирдан бошлайсан» деди.
Бечора фақир ишни бошлаш учун кийимларини алмаштира бошлади. Кунларнинг бирида камбағал ишчи ишдан хориб, чарчаб уйига йўл олди. Фарзандларига бироз таом, ширинликлар кўтариб олган эди. Эртаси куни ишга борса, бой кеч келгани учун уни ҳақорат қила бошлади. Орадан кунлар ўтди. Бечора фақир бой буюрган барча ишларни қилиб юрарди.
Бир куни бой ҳамма нарсасидан айрилиб, ҳеч вақосиз қолди. Камбағал, фақир ишчисига берадиган пули ҳам қолмади. Бечора ишчи эса пул олмай бойнинг уйида текинга хизмат қилиб юрди.
Кунлар ўтиб бойнинг моддий ҳолати яхшилана бошлади. Ана шунда бой текинга хизмат қилган фақирнинг қадрига етиб, маошини ошириб, машаққатли ишини бироз камайтирди. Унга ўзининг ер майдонидан бир қисмини ажратиб бериб, у ерга фақир ишчиси ва унинг оиласи истиқомат қилиши учун уй қуриш ҳаракатларини бошлаб юборди.
Азизлар, ишингиз орқага кетганда ҳам сизни ташлаб кетмаган инсонни қадрланг. Ишингиз ўнгланганда унинг сизга кўрсатган мурувватини муносиб тақдирланг.
Унутманг, бойлик, молу дунё бировни камситиш, таҳқирлаш учун эмас, балки синов учун берилади.
Аллоҳ таоло барчамизни Ўзининг ҳидоятидан айирмасин ва хотимамизни чиройли қилсин!
وحدثنا إسحاق بن إبراهيم بن جبلة نا عبيد الله بن موسى أنا إسرائيل، عن سماك أنه سمع موسى بن طلحة يحدث عن أبيه قال: مررت مع النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم في نخل فرأى قوما في رءوس النخل يلقحون النخل فقال: ما يصنع هؤلاء؟ قالوا: يجعلون الذكر في الأنثى قال: ما أظن ذلك يغني شيئا فبلغهم ذلك فتركوه فنزلوا عنها فبلغ ذلك النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم فقال: إنما هو ظن ظننته، إن كان يغني شيئا فاصنعوه، فإنما أنا بشر مثلكم وإن الظن يخطئ ولكن ما قلت لكم: قال الله تعالى فلن أكذب على الله عز وجل.
Мусо ибн Талҳа отасидан ривоят қилади: “Набий соллаллоҳу алайҳи ва ъалаа олиҳи васаллам билан бирга (Мадина) хурмозорлари орасидан ўтдим. У зот хурмолар устига чиқиб олиб, чанглатаётган одамларни кўриб: “Анавилар нима қилишмоқда?” дедилар.
Одамлар: “(Хурмонинг) эркагини урғочисига қўшмоқда”, деди.
У зот: “Менимча, ундоқ қилиш бирор фойда бермас, деб гумон қиламан”, дедилар.
Ҳалиги одамларга бунинг хабари етиб борганда, улар у(чанглатиш)ни тарк қилди ва хурмолардан тушди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васалламга бу ҳақда хабар берилганда: “У менинг бир гумоним, агар ўша нарса уларга манфаат берса, уни қилаверсин! Албатта, мен ҳам сизлар каби башарман. Албатта, гумон хато қилади. Лекин сизларга “Аллоҳ таоло бундай деди”, деб бирор нарса айтсам, зинҳор Аллоҳ азза ва жаллага нисбатан ёлғон сўзламайман”, дедилар.
Абу Саид Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг
“Муснади Шоший” асаридан
Даврон НУРМУҲАММАД