Ислом цивилизацияси маркази – мерос ва билим тарғиб этувчи маскан
Ўмоннинг “Ар-Рўъя” нашри журналист Иброҳим Ал-Ҳодийнинг “Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази: мерос ва билимларни тарғиб қилувчи маданий ёдгорлик” сарлавҳали мақоласини чоп этди.
– Тошкентдаги Ислом Цивилизацияси маркази Ўзбекистоннинг маданий мулоқотни ривожлантиришга содиқлигини тасдиқлаган ҳолда, ислом меросини асраб-авайлаб, бу борадаги мавжуд анъаналарни тарғиб этадиган глобал марказга айланишни мақсад қилган, – деб ёзади муаллиф. – 2018 йил Рамазон ҳайити куни иншоот пойдеворига тамал тоши қўйилган. Ҳазрати Имом тарихий мажмуаси ҳудудида жойлашган марказнинг маҳобати ҳар қандай кишини ўзига ром қилади...
Анъанавий ўзбек меъморчилиги ва замонавий технологияни мужассам этган марказ уч қаватли кенг бинодан иборат, баланд гумбазли ислом дизайни улуғворлигини акс эттиради.
Марказнинг мақсади мусулмон олимлари меҳнатини ҳужжатлаштириш, UNESCO ва ISESCO каби халқаро ташкилотлар билан ҳамкорликда бағрикенгликка асосланган қадриятларни тарғиб қилишдир.
Марказ асрлар давомида ислом цивилизацияси ривожини ўрганувчи бир неча асосий бўлимни ўз ичига олган. Иккинчи қаватда ноёб экспонатларга бой кенг музей, каттагина мажлислар зали, учинчи қаватда минглаб қўлёзмалар, улкан кутубхона бор.
Илмий муассасалар билан ҳамкорликда, бутун дунё тадқиқотчилари иштирокида кўплаб лойиҳалар амалга ошириладиган ушбу марказ илмий ва маданий алмашинув майдонига айланиши кутилмоқда.
М.Пирматова, ЎзА
Ахборот тарқатиш ва журналистнинг 6 одоби
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Биринчидан, тарқатилаётган ҳар бир маълумот ва ахборот инсонлар манфаатига хизмат қиладиган яхши сўз бўлиши лозим.
Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: "Аллоҳ яхши сўзга қандай мисол келтирганини кўрмайсанми? У худди бир яхши дарахтга ўхшайдир. Унинг асли собит турадир. Шохлари эса, осмонда. Робби изни ила ҳар доим меваларини бериб турадир" (Иброҳим сураси, 24-25 – оятлар).
Иккинчидан, турли фаҳш ва беҳаё маълумотларни, бўхтон, ёлғон ҳамда миш-миш хабарларни тарқатишдан эҳтиёт бўлиш шарт.
Аллоҳ таоло бундай огоҳлантиради: "...фаҳш ишлар тарқалишини яхши кўрадиганларга бу дунёю охиратда аламли азоб бордир" (Нур сураси, 19-оят).
Учинчидан, тарқатилаётган ҳар қандай хабар ёки маълумот учун Қиёмат куни жавоб беришни ҳамда "Китобат ҳам хитобат кабидир (ёзиш – гапириш каби)", деган қоидани унутмаслик керак.
Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: "Бугунги кунда уларнинг оғизларига муҳр урамиз. Нима касб қилганларини Бизга қўллари сўзлар ва оёқлари гувоҳлик берур" (Ёсин сураси, 65-оят).
Имом Шофиъий айтадилар: "Вафот этмайдиган ёзувчи йўқ. Аммо унинг қўллари ёзган нарсалар неча йиллар ўтсада сақланиб қолади. Шундай экан, Қиёматда кўрганингизда хурсанд бўладиган нарсадан бошқа ҳеч нарса ёзманг!”.
Тўртинчидан, ҳар бир ахборотнинг ишончли эканини текшириб, кейин тарқатиш.
Аллоҳ таоло шунга буюради: "Эй, иймон келтирганлар! Агар фосиқ хабар келтирса, аниқлаб кўринглар, бир қавмга билмасдан мусийбат етказиб қўйиб, қилганингизга надомат чекувчи бўлманглар” (Ҳужурот сураси, 6-оят).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Бир кишининг ёлғончи бўлиши учун эшитган нарсасини гапиравериши кифоя қилади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бешинчидан, муаллифлик ҳуқуқига амал қилиш. Ўзгаларнинг меҳнатини кўчириб, ўзлаштириб олмаслик.
Имом Шофиъий раҳимаҳуллоҳ: "Менга бу сўзни фалончи айтган”, деб айтувчисини аниқ шаклда гапирган киши ҳақиқий марддир”, деганлар.
Абдул Фаттоҳ Абу Ғудда айтадилар: "Жумла ёки сўзни нақл қилувчига нисбат бериш омонатдир”.
Олтинчидан, ҳар бир касб эгаси ўз мутахассислиги доирасида ахборот ёки маълумот тарқатиши лозим. Билими етмаган, мутахассислиги бўлмаган хабарни тарқатмаслик керак.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Қачон иш ўз аҳлидан бошқага топширилса, қиёматни кутавер", деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД