1 қисм / 2 қисм
Улар: “Хўп яхши. Демак, тўрт имомларнинг барчаси тўғри экан, бордию тўрт имомдан учтаси бир хил фикрда бўлишса-ю, лекин биттаси бошқа фикрда бўлса, улардан қайси бирига эргашамиз?” деб яна сўрадилар.
Мен: “Бир имомга”, деб жавоб бердим.
Улар: “Нима учун, ахир кўпчиликка эргашиш керак эмасми?”, дейишди.
Мен: “Аллоҳ таоло 124 минг пайғамбарларини юборди. Уларнинг ададини Аллоҳ таолонинг Ўзи билади. Биз барчаларига иймон келтирамиз.
Қуръони каримда Юсуф алайҳиссаломга акалари сажда қилганлари ҳақида оят келган. Уламолар ушбу оятнинг тафсирида: “Инсонларнинг бир-бирига ҳурмат маъносида сажда қилиши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламгача ўтган барча пайғамбарлар даврида рухсат этилган”, дейдилар. Аммо Пайғамбаримиз алайҳиссалом бизни бундай қилишдан қайтарганлар. Лекин ўтган 123 минг 999 нафар пайғамбар бундан қайтаришмаган. Сиз ўтган пайғамбарларга эргашасизми ёки охирги замон пайғамбари Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламгами?” деб сўрадим.
Улар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашамиз”, дедилар.
Мен: “Худди шунингдек биз ҳам бир имомга эргашамиз”, дедим.
Улар: “Ислом дини Макка, Мадинада нозил бўлганми ёки Куфадами?”, деб яна савол сўрадилар.
Мен: “Макка, Мадинада”, дедим.
Улар: “Унда Куфадаги Абу Ҳанифага эргашмасдан, Макка, Мадинадаги имомларга эргашимиз керак эмасми?” дедилар.
Мен: “Тўғри, Қуръони карим оятлари Макка ва Мадинада нозил бўлди. Лекин етти қорилардан бири Маккалик, бошқаси Мадиналик, яна бири Басралик бўлган. Сизлар ҳам куфалик Имом Осимнинг қироатига эргашасизларку. Нега унда Қуръон Макка, Мадинада нозил бўлган бўлса, куфалик қорининг қироатига эргашяпсизлар?” деб саволларига савол билан жавоб бердим.
Улар: “Чунки куфалик қорилар Қуръонни ўзлари ўйлаб топишмаган. Улар куфага Макка, Мадинадан борган кўплаб саҳобалардан таълим олишган. Саҳобалар уларга Қуръонни ўргатишган”, дедилар.
Мен: “Саҳобалар Куфага келишганида ибодатларни ҳам ўргатишганми? Хусусан, қандай намоз ўқишни ҳам кўрсатиб беришганми? Нима деб ўйлайсиз?” деб сўрадим.
Улар: “Ҳа, саҳобалар қандай намоз ўқишган бўлса, уни куфа аҳлига ҳам ўргатишган”, дейишди.
Мен: “Демак, саҳобалар Қуръондан таълим беришган экан, албатта намозни ҳам ўргатганлар. Демак, бир мазҳабга эргашсак саҳобага эргашаётган бўламиз. Саҳобалардан кўра Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашишда ким гўзалроқ намуна бўлиши мумкин?” дедим.
Хулоса ўзингиздан.......
Даврон НУРМУҲАММАД
Савол: Бир биродаримнинг қалби нотинч бўлмоқда. Шу биродарим номидан ушбу саволни йўлламоқдаман. Бомдод намози вақтида имомликка у кишидан бошқа тажвиди яхши киши бўлмагани сабабли, жамоатга намоз ўқиб берган. Намоздан сўнг бавосир касаллиги эсига тушиб, таҳоратхонага бориб қараса, кийимида қонни кўриб қолибди. У қон намоздан олдин чиққанми ёки кейин, буни аниқ билолмаяпти. Энди ўқилган намозимиз тўғрими ёки йўқми, жамоатга: “Намозингизни қайта қазо қилиб ўқиб қўйинг”, деб айтайми-йўқми, билмай турибман, деб кўнгли нотинч бўлмоқда. Бунинг ҳукми қандай бўлади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Киши кийимида нажосат кўриб қолиб, унинг қачон текканини била олмаса, кўрган вақтидан бошлаб теккан ҳисобланади. Аммо бу ҳукм ташқаридан теккан ёки ташқаридан тегиши эҳтимоли бор бўлган нажосатларга тегишли. Агар қон ёки йиринг ўзининг баданидан чиққани аниқ бўлса, бунда кийим нажосат бўлиш билан бирга таҳорат ҳам кетган бўлади. Кўрган пайтда қон ёки йиринг қотган ҳолатда бўлса, у аввалроқ чиққан ҳисобланади. Агар ҳўл ҳолатда бўлса, ҳозир чиққан ҳисобланади. Демак, биродарингиз қонни кўрган вақтда, у ҳўл ҳолатда бўлса, намозни қайта ўқиш шарт эмас. Агар қон қуриб қолган бўлса, биродарингиз намозни қайта ўқиши лозим. Жамоатга келсак, қаралади, агар уларга айтилса, фитнага сабаб бўлса, уларга бу ҳақида айтилмайди. Балки имом ўзи қайтиб ўқийди ва истиғфор айтади. Жамоатнинг намози дуруст бўлган ҳисобланади. Лекин жамоатга бу ҳақида айтса, фитна ва ихтилоф чиқмайдиган бўлса, у ҳолда уларга ҳам бу ҳақда айтиб қўйиш лозим бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази