Уламолар бирор бир мазҳабга эргашиш борасида Қурон оятлари ва ҳадиси шарифлардан ишоралар келтириб айтишадики,«...Агар билмайдиган бўлсангиз, аҳли зикрлардан сўрангиз» (16:43).
Ҳузайфа розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилган ҳадисда: «Мен сизларнинг орангизда яна қанча қолишимни билмайман. Шундай экан, мендан сўнг у иккиси: Абу Бакр ва Умарга иқтидо қилинг» (Термизий, Ибн Можа, Аҳмад), дейилган.
Имом Муслим «Саҳиҳ» асарининг шарҳловчиси Имом Нававий муайян имомга тақлид қилишнинг шартлигини шарҳлаб: «Сабаб шундаки, мазҳаблардан бирини танлашга рухсат бериш кишиларни, улар ўз хоҳишларига мос келадиган осон нарсага эргашишига олиб келади. Улар ҳалол ва ҳаром, рухсат этилган ва ман этилган нарсаларнинг орасидан ўзларига мосини танлайдилар. Бу мазҳаблар осонлаштирилмаган, тизимлаштирилмаган ёки машҳур бўлмаган илк ислом давридан фарқли равишда масъулият ташвишидан озод қилишга олиб келади. Шулар асосида киши ўзи қатъий равишда амал қиладиган мазҳаблардан бирини танлаши лозим бўлади», деган .Бошқа манбада: «Бу уммат ижмо қилган, тўғирланган, ёзиб қўйилган тўрт мазҳабдир. Бизнинг кунимизгача одамлар унга тақлид қилишиб ўзларини ўшандан деб ҳисоблайдилар. Бунда, айниқса, қатъиятлилик камайган, хоҳишларимиз онгимизга ўрнашган ва одамнинг аҳмоқона эҳтироси худди фазилат сифатида қараладиган бугунги кунда, кўпгина аниқ устунлик бор», деб ёзган.
Янги Наманган тумани "Абдуллоҳ ибн Масъуд" жоме масжиди
имом-хатиби Ш.Тўхтабаев
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
حدثنا الحسن بن علي بن عفان العامري نا ابن نمير عن الأعمش عن إبراهيم عن علقمة عن عبد الله قال: لما نزلت هذه الآية :﴿الذين آمنوا ولم يلبسوا إيمانهم بظلم﴾ قالوا: يا رسول الله وأينا لا يظلم نفسه قال: ليس ذلك هو الشرك ألم تسمعوا إلى ما قال لقمان لابنه :﴿يا بني لا تشرك بالله إن الشرك لظلم عظيم﴾.
Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Иймон келтирган ва иймонларига зулмни аралаштирмаганлар” ояти нозил бўлганда, одамлар: “Ё, Аллоҳнинг Расули, қай биримиз ўзига зулм қилмас экан?” дедилар.
У зот алайҳиссалом: “Бундай эмас, бу (айтилган зулм) ширкдир. Луқмоннинг ўғлига: “Эй, ўғилчам! Аллоҳга ширк келтирмагин! Чунки ширк улкан зулмдир”, деб айтганини эшитмаганмисизлар ?” дедилар.
Абу Саид Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг
“Муснади Шоший” асаридан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси