Ислом дини она сутига катта аҳамият беради ва уни чақалоқ учун энг яхши озиқ-овқат манбаи сифатида тан олади. Қуръон ва ҳадисда она сути ҳақида бир неча маротаба таъкидланган ва эмизишнинг фазилатлари ҳақида баён қилинган.
Қуръонда она сутининг аҳамияти ҳақида бир неча оятлар келади:
Бақара сурасининг 233-оятида бундай дейилади: "Оналар фарзандларини тўлиқ икки йил эмизадилар. Бу эмизиш (ҳақи)ни тўла-тўкис беришни хоҳлаганлар учундир". Бу оят эмизишнинг нафақат муҳимлиги, балки унинг муддати ҳақида ҳам кўрсатма беради.
Ҳадислар ҳам она сути ва эмизишнинг аҳамиятини таъкидлайди:
Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Ҳар бир чақалоқнинг насибаси унга сут онасидан келади” (Имом Бухорий ривояти). Бу ҳадис она сутининг муҳимлиги, чақалоқни ким эмизишига эътибор бериш кераклигини билдиради.
Ибн Можа ривоятида бундай келади: "Болаларни эмизиш билан оналар фарзандлари билан янада кучли боғланиш ҳосил қилади". Бу ҳадис эмизиш жараёнининг эмоционал ва руҳий аҳамиятини таъкидлайди.
Ислом шариатида эмизиш нафақат тавсия этилади, балки баъзи ҳолатларда мажбурий ҳисобланади:
Вақт ва муддат. Қуръон ва ҳадислар асосида, эмизишнинг максимал муддати икки йил деб белгиланган. Бу муддат бола учун энг мақбул деб қаралади. Аммо ундан кам вақт эмизишга ҳам динимиз қарши эмас. Балки, бу муддат эмизиш орқали она ва болалик (разоат) ҳосил бўлиши муддатидир.
Соғлиқ ва тарбия. Она сути бола саломатлиги ва тарбияси учун муҳимдир. Шунинг учун она имкон қадар фарзандини ўзи эмизиши керак.
Маҳрамлик риштаси. Исломда она сути билан озиқланган болалар ўртасида маҳрамлик (яқин қариндошлик) юзага келади. Бир онанинг сутини эмган болалар ака-ука ёки опа-сингил ҳисобланади. Уларнинг бир-бири билан никоҳланиши ҳаромга айланади.
Динимиз она сутининг аҳамиятини ана шундай юқори даражада баҳолайди. Она сутининг аҳамиятини тан олиш ва уни қўллаб-қувватлаш ҳар бир мусулмон ота-она учун муҳим ҳисобланади.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари
Маънавий озуқа олишнинг, чин инсон бўлиб етишишнинг асосий йўли — китоб мутолаасидир. Инсон камолоти манбаи ҳам китобдир. Дарҳақиқат, китоб — инсоннинг дунёқарашини кенгайтириб, нутқини ўстирувчи, хотираси ва фикрлаш қобилиятини мустаҳкамловчи маънавий сарчашмадир. Ана шундай бебаҳо асарлардан бири — Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари томонидан тасниф этилган “Эй бандаларим... Бир қудсий ҳадис шарҳи” номли китобдир.
Жорий йилнинг 19 ноябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси Сирдарё вилояти вакиллиги томонидан мазкур асарнинг тақдимоти ўтказилиб, тадбир кўтаринки руҳда ўтди.
Тадбирни Сирдарё вилояти бош имом-хатиби, устоз Ҳабибуллоҳ домла Зокиров очиб бериб, Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг “Эй бандаларим... Бир қудсий ҳадис шарҳи” китоблари бугунги кун ва келажак учун ўта долзарб аҳамиятга эга эканини таъкидладилар. У киши асарнинг халқимиз, имомлар, ноиблар ва отинойилар учун манфаатли бўлишини Яратгандан сўрадилар.
Китоб муқаддимасида ҳар бир ўқувчи Устоз Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг марҳум ота-оналари ҳақларига дуо қилиш илтимоси келтирилгани ҳам айни муддаодир. Чунки ота-она хизматини инкор этиб бўлмайди — олим фарзанднинг ҳар бир ютуғида уларнинг меҳри ва дуоси турган бўлади.
Шунингдек, ҳазратнинг “Ёшларга насиҳатим” китоблари ўзбек ва рус тилларида чоп этилаётгани ҳам муборак хабар сифатида қайд этилди. У киши томонидан ёзилган “Исломда Ватан тушунчаси”, “Фитна – кўз илғамас хатар”, “Ҳаж — буюк ибодат”, “Умра — улуғ амал” каби асарлар ҳам ҳар биримиз учун муҳим қўлланма экани алоҳида таъкидланди.
Тадбир давомида вакиллик ўринбосари Султон Жангиров, Абдурауф домла Ёрбеков, Оқолтин тумани бош имом-хатиби Мансуржон Исмаилов, Боёвут тумани бош имом-хатиби Файзуллоҳ домла Эшбеков китоб ҳақида ўз фикр ва мулоҳазаларини билдирдилар. Шунингдек, Ховос ва Мирзаобод туманлари бош имом-хатиблари ҳам асарнинг аҳамияти, имомлар, ноиблар ва барча диний соҳа ходимлари учун муҳим манба эканини қайд этиб ўтдилар.
Гулистон шаҳар бош отинойиси Мавлуда Йўлдошева ҳам асарнинг ўзига хос жиҳатларига тўхталиб ўтди.
Тадбир сўнгида хайрли дуолар қилинди ва тақдимот кўтаринки руҳда ўз ниҳоясига етди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Сирдарё вилояти вакиллиги Матбуот хизмати