1. Чорва молларининг эркагу урғочисидан нисобга етгач, закот берилади.
Лекин шарти ярим йилдан ортиқ далада, ўтлоқда боқилган бўлиши ва мақсади сутидан фойдаланиш, наслини кўпайтириш, баҳосини ошириш бўлиши керак. Ҳайвонларни боқишдан мақсад уларда юк ташиш, миниш бўлса, закот вожиб бўлмайди.
2. Чорва молларини сотиб фойдаланиш, яъни тижорат нияти билан боқаётган бўлса, уларнинг қийматини пулга ҳисоблаб, закот чиқаради, неча бош эканига қараб эмас. (“Фатовойи Оламгирия”)
3. Чорва молларининг турига ва ададига қараб закот белгиланади. Масалан, ҳар бешта туяга бештадан қўй, 25 та туяга битта бир ёшдан иккинчи ёшга қадам қўйган бўталоқ, 36 та туяга икки ёшдан ўтиб, учинчи ёшга қадам қўйган бўталоқ берилади ва ҳоказо.
Қўй ва эчкининг 40 тасига бир ёшлик битта қўй, 120 тага етгач, иккита қўй ва ҳоказо. Сигир 30 тага етгач, бир ёшлик бузоқ, 40 тага етгач, икки ёшдан уч ёшга қадам қўйган ғунажин ва ҳоказо.
Ҳар бир урғочи отдан-биядан бир динор ёки нисобга етадиган қийматнинг 40 дан бир фоизи берилади. Отлар эркак-урғочи аралаш бўлса, улардан закот берилади. Аммо фақат эркак отлар бўлса, улардан закот берилмайди. Лекин тижорат учун боқаётган бўлса закот беради. (“Фатовойи Оламгирия”)
4. Эшак, хачир, қоплон, ўргатилган итлардан тижорат учун сақланаётган бўлсагина закот берилади.
Туя, сигир, қўй ва эчкиларнинг бир ёшга тўлмаган болалари алоҳида боқилаётган бўлса, улардан закот берилмайди. Аммо уларга битта катта ёшлиси қўшилса ҳам барчаси унга тобе бўлиб қолади ва нисоб учун ҳисобга олинади. Масалан, 3 та қўзи билан битта уч ёшга қадам қўйгани бўлса, бир қўй закотга ажратилади. (“Фатовойи Оламгирия”, “Сирожия”)
5. Закот фарз бўлган одам уни адо этмай туриб вафот топса, закот соқит бўлади.
“Фатовойи Оламгирия”
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати
Саудия Арабистони Ҳаж ва умра вазирлиги “Ҳаж – 2026” мавсумида зиёратчида “Nusuk” платформасидан олинган тиббий соғломлик тўғрисида гувоҳнома бўлган тақдирда унга ҳаж визаси берилиши ҳақида баёнот эълон қилди.
Саудия Арабистони Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳаж сафари билан шуғулланувчи вазирлик ва идораларга ҳар бир зиёратчини синчковлик билан тиббий кўрикдан ўтказиш ва ҳаж сафарига бориш лаёқатига мос келмайдиган касаллик бор-йўқлигини аниқлаш мажбуриятини юклади. Бу талаб ҳожилар хавфсизлиги ва саломатлигини таъминлашга қаратилган.
Ҳаж-2026 ҳожилари диққатига:
Тиббий кўриклардан ўтмасдан ва тегишли гувоҳнома олмасдан ҳаж визасини расмийлаштириш имкони йўқ.
Баёнотда, қуйидаги касалликларга чалинган зиёратчилар ҳаж сафарига юборилмаслигини маълум қилди:
Диализ талаб қиладиган буйрак етишмовчилиги;
Минимал жисмоний юкламада ҳам намоён бўлувчи юрак етишмовчилиги;
Даврий ёки доимий равишда кислороддан фойдаланишни талаб қилувчи ўпканинг сурункали касалликлари;
Жигар етишмовчилиги белгилари билан кечувчи жигар циррозининг оғир босқичи;
Оғир руҳий ва неврологик бузилишлар;
Қарилик деменцияси касалликлари;
Ҳомиладорликнинг охирги уч ойи, шунингдек, юқори хавфга эга бўлган ҳар қандай ҳомиладорлик;
Фаол юқумли касалликлар (шу жумладан, силнинг очиқ шакли, геморрагик иситмалар ва ҳоказо);
Кимётерапия ёки бошқа иммунитетни сусайтирувчи муолажалардан ўтаётган фаол онкологик касалликлар;
Саудия Ҳаж вазирлигининг мазкур талаблари бузилган ёки ёлғон маълумот берилган тақдирда, Ҳаж вазирлиги томонидан чора кўрилиши билдирилган.
“Ҳаж” ва “Умра” тадбирларини ташкил этиш ва ўтказиш бўйича Республика жамоатчилик кенгаши зиёратчиларни ушбу талабларга тўлиқ амал қилишга чақиради, ҳамда ушбу талаблар ҳаж иштирокчиларининг ҳаётини ва саломатлигини сақлашга қаратилганини маълум қилади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Ҳаж ва Умра маркази