– Қурбонликка қандай ҳайвонларни сўйса бўлади?
– Қўй, эчки, сигир, туя каби туёғи ёриқ ҳайвонларни қурбонликка сўйиш дуруст.
– Товуқ, ғоз ва отга ўхшаш ҳайвонлардан қурбонлик қилса бўлмайдими?
– Дуруст бўлмайди.
– Қўй, эчки неча киши учун қурбонликка кифоя қилади?
– Ҳар бири бир киши учун кифоя қилади.
– Сигир, туя неча киши учун қурбонликка кифоя қилади?
– Бир кишидан то етти кишигача.
– Етти киши жам бўлиб бир сигирни қурбонлик қилсалар, гўштини қай тарзда бўлиб оладилар?
– Тарози билан ўлчаб оладилар.
– Қурбонликнинг териси нима қилинади?
– Фақирларга берилади ёки сотиб пули садақа қилинади.
– Терини масжид имомига берса бўладими?
– Агар фақир бўлса, берса бўлади.
– Қурбонлик қилган киши қурбонлигининг гўштини нима қилади?
– Фақирларга улашади ва зиёфат қилади ҳамда ўзининг оила аъзоларига улашади.
– Қурбонликни ким бўғизлайди?
– Қурбонлик қилган киши бўғизлашни яхши билса, ўзи бўғизлайди, билмаса, бошқа бир кишига сўйдиради, ўзи устида дуо қилиб туради.
– Қурбонлик қилинадиган қўй ёки эчки неча ёшли бўлиши керак?
– Бир яшар бўлиши керак.
– Олти ойлик қўйни қурбонлик қилса, бўладими?
– Агар ўша қўй семиз ва жуссаси бир яшар қўйнинг жуссасидек катта бўлса, дуруст бўлади.
– Қурбонлик бўладиган сигир ва ё ҳўкиз неча яшар бўлмоғи керак?
– Икки яшар.
– Туя неча яшар бўлмоғи лозим?
– Беш яшар.
– Девона, қўтир, қирчанғи, шохсиз, ахта қилинган ҳайвонлар қурбонликка ярайдими?
– Ҳа, ярайди.
– Қандай ҳайвонлар қурбонликка ярамайди?
– Ниҳоятда ориқ, юролмайдиган, оқсоқ, қулоғининг ё думининг учдан биридан ортиқроғи кесик бўлган ҳайвонлар, бир ё икки кўзи кўр, оғзида ҳеч бир тиши қолмаган ҳайвонлар қурбонликка ярамайди.
– Қурбонлик учун қайси ҳайвонлар афзалроқ?
– Оқ ёки кўк рангли катта шохли, аъзоси саломат, семиз қўчқор афзалдир.
«Ибодати исломия» китобидан
Буюк мутафаккир ва фақиҳ Бурҳониддин Марғинонийнинг етук шогирди, ҳанафий олим Имом Зарнужий раҳимаҳуллоҳнинг "Таълимул мутаъаллими ториқот таъаллуми" китоби асосида илм олишнинг фойдалари, одоблари, инсон ва жамият тараққиётида илм-фаннинг ўрни ҳақида сўз боради. Саккиз асрдан бери илм аҳли, талабалар ва зиёлилар орасида кенг фойдаланиб келинаётган мазкур асар ҳақида Аллома Лакнавий раҳимаҳуллоҳ ҳақида "Кўп фойдаларга эга, нафис, манфаатли китоб", дея таъриф берган.
Абдувоҳид домла Аҳмадалиев,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази мутахассиси.