«Бевақт ўлди! Ёш кетди, шўрлик!» каби ачинишлар аслида жуда ноўрин. Яқинларимизни биздан айирадиган нарсани баъзан фалокат, баъзан ҳалокат, баъзан бахтсиз тасодиф, баъзида касаллик ҳисоблаймиз. Албатта, инсон тадбирли бўлиши керак. Бироқ тадбир қилаётганимизда ажал вақти адашмаслигини ҳам унутмайлик.
Яқинидан айрилганлар марҳумнинг бевақт эмас, айни вақтида кетганини англаб, дод-вой эмас, ортидан дуо қилсалар яхши. Фарзанд доғи она учун, албатта, жуда оғир. Фақат, фарзандини яратган Зотнинг ўзи қайтариб олганини билиши керак. Яратган баъзан бериб, баъзида олиб, имтиҳон қилади. Берганида шукримизни, олганида сабримизни ўлчайди. Аллоҳ таоло бандаларини хоҳлаган йўсинда имтиҳон қилиш ҳуқуқига эга. Аллох таоло бизни фақирлик билан ҳам имтиҳон қилишга ҳақли, бойлик билан ҳам. Фақир қилиб сабримизни, бой килиб шукримизни ўлчайди Яратган. Ё Роббий, умрнинг ҳам, ўлимнинг ҳам хайрлисини насиб эт! Ё Роббий! Елкамизга кўтаролмайдиганимиз юкни юклама! Аллоҳим! Имтиҳонимизни иймонимиздан оғир қилма!..
Бир неча йил олдин бир марсия эшитгандим. Ўзимча хиргойи қилиб юрардим. Ўша марсиядаги сўзлар билан бy мақолани тугатмоқчиман:
Ажал келганда сенга
Бош оғриғи баҳона.
Қабр тошимга ёзсинлар:
«Бугун менга, эрта сенга!»
«Иймон ва ҳузун» китобидан.
1. Аллоҳдан шайтон ёмонлигидан паноҳ сўраш.
Сулаймон ибн Сурад розияллоҳу анҳу айтади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга ўтирган эдим, икки киши сўкиша кетди. Улардан бирининг юзи қизариб, бўйнидаги кўк томирлари бўртиб чиқди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен бир калимани биламан, агар ўшани айтса, ундан бу ҳолат кетади. Агар у “Аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожийм” деса, ундан мана бу ҳолат кетади”, дедилар» (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
2. Ушбу дуони ўқиш.
Оиша розияллоҳу анҳо онамиздан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузуримга кирдилар. Жаҳлим чиқиб турган эди. “Эй Увайш (Оиша исмининг қисқартмаси)
“Аллоҳуммағфирлий занбий ва азҳиб ғойза қалбий ва ажирний минаш шайтони”
“Аллоҳим, гуноҳларимни кечириб, қалбим ғазабини кетказ ва шайтондан сақлагин” деб айт” дедилар» (Имом Ибн Сунний ривояти).
3. Таҳорат олиш.
Атийя ибн Урва Саъдий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта ғазаб шайтондандир. Шайтон ўтдан халқ қилинган. Ут эса сув билан ўчирилади. Агар сизлардан бирингиз ғазабланса, таҳорат қилсин”, дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД