Рамазон шукуҳи юртимизда кезиб юрган ажойиб дамларда Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги расмий телеграм каналида ЖССТ нинг тавсияларини эълон қилди.
Рамазон ойида нотўғри овқатланиш инсон саломатлигига зарар етказиши мумкин. Шу боис Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти рўзадорлар учун соғлом овқатланиш юзасидан ўз тавсияларини ишлаб чиқди. Уларга амал қилиб, ортиқча вазндан халос бўлиш, қон босими ва организмдаги холестерин миқдорини пасайтиришга эришиш мумкин.
Кўп миқдорда сув ичинг!
Бу йил одамлар кунига ўртача 14−15 соат давомида рўза тутишларига тўғри келади. Кундузи ҳаво ҳарорати юқори бўлган пайтда салқин ва сояли жойларда қолиш ҳамда қуёшда узоқ юрмаслик тавсия этилади.
Ифторлик ва саҳарлик оралиғида кўп миқдорда сув ичиш тавсия этилади. Кундузи ҳаво ҳарорати юқори бўлиши кўп терлашни келтириб чиқариши мумкин.
Шу боис кун давомида йўқотилган суюқлик ўрнини қоплаш эҳтиёжи юзага келади. Бунинг учун эса камида 10 стакан сув ичиш тавсия этилади.
Серсув маҳсулотлар тановул қилиш орқали ҳам бу меъёрни қисман қоплаш мумкин. Масалан, саҳарлик пайтида ёки ифторликдан кейин дессерт сифатида ҳўл мевалардан ейиш фойдали.
“Ачиқ-чучук” салати таркибидаги бодринг ва помидор ҳам серсув неъматлар ҳисобланади.
Шўрва ёки сабзавотли салатлар сингари сувга бой таомларни ҳам истеъмол қилиш мумкин.
‼️Таркибида кофеин мавжуд бўлган кофе, чой, кола каби ичимликлардан воз кечиб турган маъқул. Чунки бу модда инсон организмида сув миқдори камайиши (дегидрация)га олиб келади.
Шунингдек, газланган шакарли ичимликлар калорияга бой бўлишини эсдан чиқармаслик зарур.
Кун давомида жуда кўп ҳаракат қилиш организмнинг кўп миқдорда сув йўқотишига олиб келади. Қисқа муддатли сайр ёки чигалёзди машқлари сизни тонусда ушлаб туриши мумкин. Аммо кун бўйи ҳаракатсиз ўтириш ҳам тавсия қилинмайди.
Саҳарлик дастурхони учун маслаҳатлар
Қайд этилишича:
“оғизни ёпиш”дан олдин овқат ейиш лозим. Саҳарлик пайтида енгил таомланинг. Бу айниқса рўза тутишни мақсад қилган катта ёшдаги инсонлар, ўсмирлар, ҳомиладор аёллар, эмизикли фарзанди бор оналар ҳамда болалар учун ҳам муҳим!
Енгил нонушта сифатида сабзавотлар, таркибида углевод мавжуд бўлган донли нонлар ёки булочкалар, сут маҳсулотлари (тузсиз пишлоқ, сузма, сут) ва/ёки тухум каби оқсилга бой неъматларни истеъмол қилиш фойдали.
Секинроқ ва майда чайнаб овқатланган маъқул. Кўп миқдордаги танаввул жиғилдон қайнаши ва безовталикка сабаб бўлади.
Саҳарлик учун ЖССТ тавсиялари:
етарли миқдорда сув ичишни унутманг!
Манба:
Бу сана алоҳида белгилангани бежиз эмас. Бу кун жамият, иқтисодиёт ва давлат бошқарувига жиддий хавф солувчи иллат саналмиш коррупцияни ёдга солиш, унинг оқибатларини яна бир бор англаш, энг муҳими эса унга қарши қатъий курашишда ҳар бир киши масъул эканини эслатиб туриш учун нишонланади.
Тарихга назар солсак, 2003 йил 9 декабрда Мексиканинг Мерида шаҳрида БМТ ташаббуси билан ўтказилган халқаро конференцияда 100 дан ортиқ давлат “Коррупцияга қарши халқаро конвенция”ни имзолаб, глобал миқёсда бирлашган ҳолда ҳаракат қилишга келишиб олган. Коррупция тақдири бир давлат муаммоси эмас, балки бутун дунё хавфсизлиги ва барқарор ривожланиши билан боғлиқ масала.
Шу конференциянинг биринчи куни Халқаро коррупцияга қарши кураш куни сифатида эълон қилинди. 2004 йилдан буён дунё мамлакатлари ушбу санани жамоатчиликни хабардор қилиш, муҳокама маданиятини кучайтириш ва соҳага доир чора-тадбирларни тизимлилаштириш мақсадида нишонлаб келмоқда.
Резолюцияда таъкидланишича, бу куннинг асосий мақсади коррупциянинг туб моҳиятини чуқур англаш, уни олдини олиш чораларини мустаҳкамлаш ва барча даражада қатъий курашишдир.
Ўзбекистонда ҳам коррупцияга қарши курашиш давлат сиёсатининг энг устувор йўналишларидан бири сифатида белгиланган. Сўнгги йилларда барча соҳаларда очиқлик, шаффофлик, ҳисобдорлик тамойилларини кучайтириш, бюрократик тўсиқларни қисқартириш, “яширин иқтисодиёт”га чек қўйиш бўйича кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилмоқда.
Давлат ва жамият ҳаётида рақамлаштириш жараёнлари тезлашиб, хизматларни электрон шаклга ўтказиш коррупциявий омилларни камайтиришда муҳим воситага айланди. Энг муҳими, коррупция билан кураш фақат давлат муассасалари ёки алоҳида идоралар вазифаси эмас. Бу ҳар бир фуқаронинг фуқаролик бурчидир.
Агар ҳар биримиз қонунларга риоя қилсак, шаффофликни талаб қилсак ва ҳуқуқий маданиятимизни оширсак, жамиятни ривожлантиришга улкан ҳисса қўшган бўламиз.
Баҳодир Киргизов,
“Микрокредитбанк” акциядорлик тижорат банки
Коррупцияга қарши назорат департаменти директори,
UzA.