Рамазон шукуҳи юртимизда кезиб юрган ажойиб дамларда Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги расмий телеграм каналида ЖССТ нинг тавсияларини эълон қилди.
Рамазон ойида нотўғри овқатланиш инсон саломатлигига зарар етказиши мумкин. Шу боис Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти рўзадорлар учун соғлом овқатланиш юзасидан ўз тавсияларини ишлаб чиқди. Уларга амал қилиб, ортиқча вазндан халос бўлиш, қон босими ва организмдаги холестерин миқдорини пасайтиришга эришиш мумкин.
Кўп миқдорда сув ичинг!
Бу йил одамлар кунига ўртача 14−15 соат давомида рўза тутишларига тўғри келади. Кундузи ҳаво ҳарорати юқори бўлган пайтда салқин ва сояли жойларда қолиш ҳамда қуёшда узоқ юрмаслик тавсия этилади.
Ифторлик ва саҳарлик оралиғида кўп миқдорда сув ичиш тавсия этилади. Кундузи ҳаво ҳарорати юқори бўлиши кўп терлашни келтириб чиқариши мумкин.
Шу боис кун давомида йўқотилган суюқлик ўрнини қоплаш эҳтиёжи юзага келади. Бунинг учун эса камида 10 стакан сув ичиш тавсия этилади.
Серсув маҳсулотлар тановул қилиш орқали ҳам бу меъёрни қисман қоплаш мумкин. Масалан, саҳарлик пайтида ёки ифторликдан кейин дессерт сифатида ҳўл мевалардан ейиш фойдали.
“Ачиқ-чучук” салати таркибидаги бодринг ва помидор ҳам серсув неъматлар ҳисобланади.
Шўрва ёки сабзавотли салатлар сингари сувга бой таомларни ҳам истеъмол қилиш мумкин.
‼️Таркибида кофеин мавжуд бўлган кофе, чой, кола каби ичимликлардан воз кечиб турган маъқул. Чунки бу модда инсон организмида сув миқдори камайиши (дегидрация)га олиб келади.
Шунингдек, газланган шакарли ичимликлар калорияга бой бўлишини эсдан чиқармаслик зарур.
Кун давомида жуда кўп ҳаракат қилиш организмнинг кўп миқдорда сув йўқотишига олиб келади. Қисқа муддатли сайр ёки чигалёзди машқлари сизни тонусда ушлаб туриши мумкин. Аммо кун бўйи ҳаракатсиз ўтириш ҳам тавсия қилинмайди.
Саҳарлик дастурхони учун маслаҳатлар
Қайд этилишича:
“оғизни ёпиш”дан олдин овқат ейиш лозим. Саҳарлик пайтида енгил таомланинг. Бу айниқса рўза тутишни мақсад қилган катта ёшдаги инсонлар, ўсмирлар, ҳомиладор аёллар, эмизикли фарзанди бор оналар ҳамда болалар учун ҳам муҳим!
Енгил нонушта сифатида сабзавотлар, таркибида углевод мавжуд бўлган донли нонлар ёки булочкалар, сут маҳсулотлари (тузсиз пишлоқ, сузма, сут) ва/ёки тухум каби оқсилга бой неъматларни истеъмол қилиш фойдали.
Секинроқ ва майда чайнаб овқатланган маъқул. Кўп миқдордаги танаввул жиғилдон қайнаши ва безовталикка сабаб бўлади.
Саҳарлик учун ЖССТ тавсиялари:
етарли миқдорда сув ичишни унутманг!
Манба:
Альберт Энштейн дарс ўтиш жараёнида тўққиз масалани тўғри ёзиб, ўнинчисининг жавобини атай хато чиқарди. Синфда ўтирганлар кулиб юборди. Шунда Энштейн ҳам қўшилиб кулиб қўйди ва сўзида давом этди:
“Мен тўққиз масалани тўғри ёзганимда ҳеч ким мени табрикламади. Аммо биргина хато қилганимда ҳамма кулиб юборди. Ҳаётда жуда кўп одам воқеа-ҳодисаларга, кишиларнинг тутумларига шундай ёндашади. Яъни, ўзидан бошқаларнинг ютуғини назардан қочириб, хатосини тез кўришади. Ўзига нисбатан эса, ундай эмас... Сизларга бу масалани атай хато ишлаб кўрсатишимдан мақсад, эртанги ҳаётингизда ана шундай вазиятларга тўғри ёндашинг. Зеро, хато қилмайдиган ягона одам бу – ҳеч нарса қилмайдиган одамдир”.
Дарҳақиқат, биз ожиз бандалар Аллоҳнинг ҳузурида қанча хатолар, гуноҳ ишлар қиламиз ва Унинг мағфиратидан умидвор бўламиз. Лекин бир инсон хато қилса тезда қўлимизни бигиз қилиб кўрсатамиз. Айниқса, бизга нисбатан нимадир содир этиб қўйса, кечирмаймиз. Жағимиз толгунча шикоят қилаверамиз. Бу синовли, ўткинчи дунёда ёндашувимизни тўғрилаб олайлик, азизлар! Шунда яшаш ҳам осонлашади, ҳаловатимиз ҳам йўқолмайди...
Акбаршоҳ Расулов