Халқимизнинг қадимий тарихидан сўзлайдиган ноёб ёдгорликлардан бири Ҳазрат Бобойи Лақлақағий зиёратгоҳи Бухоронинг Ромитан туманида жойлашган энг қадимий қадамжолардан саналади.
Ҳазрат Умар жоме масжиди имомлари томонидан тақдим этилган маълумотларга кўра, Ҳазрат Бобойи Лақлақағий – Ҳазрат Хожа Ниёз Хоразмий хожагонлик тариқатининг асосчиси Абдулхолиқ Ғиждувонийга устозлик қилган. Шу боис Ҳазрат хожагонлик тариқати занжирининг бошланишида турувчи улуғ авлиё ҳисобланган. Ҳазрат тирикчилик учун деҳқончилик билан машғул бўлган. Ўз маблағлари ҳисобидан 3арафшон дарёси устида ёғоч кўприк қурдирган. Мазкур кўприкдан Чориқулбой томонидан тошкўприк қурилгунга қадар фойдаланилган.
Ҳазрат ўз муридлари тарбияси учун ҳам қимматли вақтини аямаган. Вақти-вақти билан воҳанинг барча туманларига сафар қилиб ҳам турган.
Тарихий манбаларда келтирилишича, Ҳазрат Бобойи Лақлақағий Абдулхолиқ Ғиждувонийга сабоқ берган йиллари ёши анча улғайган бўлиб, у кишига нисбатан «Бобо» сўзини илк бора Абдулхолиқ Ғиждувоний қўллаган экан. Абдулхолиқ Ғиждувоний устозларининг хизматларини қилиб, дуоларини олишга муваффақ бўлган. У зот сабоқ олиш учун Ғиждувондан Хожа Ниёз Хоразмий ҳузурига келганларида, Зарафшон дарёси устига қурилган «Пули Лақлақа» кўпригидан ўтган. Кўприкдан ўтиш чоғи кўприк қимирлаб тургани учун «Пули лақлақа», яъни «қимирлаётган кўприк» номини олган .
Ҳазрати Хожа Абдулхолиқ 1103 йил Ғиждувонда туғилиб, 1179 (айрим манбаларда 1220) йил марҳум бўлган. Қабри Ғиждувон шаҳрида жойлашган. Ҳазратнинг қабри устидаги мақбара мустаҳкам бўлиши учун томонлари 85х8,5 метр ва баландлиги қўшқаватли гумбази билан 8,5 метр қилиб, яъни куб шаклида қурилган.
Ҳазрат Абдулхолиқ Ғиждувонийнинг жуда кўп мурид, муҳиб, шогирдлари бўлган. Уларнинг энг етуклари Хожа Аҳмад Сиддиқ, Хожа Авлиёи Кабир, Хожа Сулаймон Карманий, Хожа Ориф Ревгарийдир. Хожа Абдулхолиқнинг муборак руҳи Хожа Баҳоуддин Нақшбанд ҳазратларини тарбия қилгани учун у улуғ зот Баҳоуддин Нақшбанднинг увайсий – маънавий пирлари ҳисобланган. Ҳазрат Баҳоуддинга зикри хуфя (овоз чиқармай махфий зикр қилиш)ни ўргатган ҳам у зоти шарифдир. Маълумотларга кўра, Ҳазрат саккиз минг бутпарастни мусулмон қилишга муваффақ бўлган, тавба қилдириб, тўғри йўлга солган.
Маданий мерос агентлиги бошқарма бошлиғи Баҳодир Матчоновнинг таъкидлашича, мамлакатимизда тарихий ҳақиқатни тиклаш давлат сиёсати даражасида бўлиб, 8 минг 210 та тарихий ёдгорликлар рўйхатга олинган.
– Бу рақамлар мамлакатимизни нафақат Шарқда, балки бутун дунёда тарихий маданий ёдгорликларга бой ўлкалардан бири сифатида намоён этади. Юртимиздан етишиб чиққан алломалар, буюк зотлар наинки халқимиз, балки бутун инсоният илм-фани, маданият ва санъати ривожига дахлдор улкан маънавий, моддий мерос қолдирган. Уларни асраб, келгусига авлодга етказиш эса бугуннинг долзарб вазифасидир, – дейди Баҳодир Матчонов.
Муҳайё Тошқораева, ЎзА
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ҳамду сано оламлар Парвардигори, биз яшираётган ва ошкора қилган нарсаларимизни билувчи Аллоҳ таолога бўлсин. Ундан ҳеч нарса махфий эмас — ерда ҳам, осмонда ҳам. Уни шукр ва ҳамдлар билан ёд этамиз. Кимки ўз айблари билан машғул бўлса, бошқаларнинг айбларига қарамайди. Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга, У зотнинг оила аъзолари ва саҳобаларига Аллоҳнинг салому дуолари бўлсин.
Эй мусулмонлар! Аллоҳдан қўрқинглар ва ўзингизни ғийбат ва чақимчилик ҳалокатига ташламанглар. Чунки бу икки иллат биродарлик алоқалари ва исломий бағрикенглик учун катта хавф солувчи, жирканч сифатлардандир. Улар қайси жамиятда кенг тарқалса, ўша жамиятнинг бирлиги парчаланади, диллар орасида муҳаббат ўрнига адоват пайдо бўлади, душманга қарши мададсиз қолинган бўлади.
Чақимчилик — бир одамнинг гапини бошқасига етказиб, улар ўртасини бузишга ҳаракат қилишдир. Бу иллат қанча фалокатлар келтириб чиқарган, қанча дўстликни парчалаган, муҳаббатни нафратга айлантирган! Шундан келиб чиқиб уламолар буни сеҳр деб атаганлар.
Чақимчиликдан сақланайлик! У пасткаш инсонларнинг одатидир. У ёмонликларни тарқатади, сирларни фош қилади, катта исёнларга сабаб бўлади. Кимки сизга чақимчилик қилса, билингки, у сиз ҳақингизда ҳам бошқаларга чақимчилик қилади.
Ғийбат — биродарингизни уни йўқлигида ўзининг ёқтирмайдиган нарсалари билан тилга олишдир — унинг хулқи ёки қиёфаси ҳақида бўлса ҳам. Ҳатто ўша нарса унда ҳақиқат бўлса ҳам, бу — ғийбат. Агар унда бўлмаса, бу туҳмат бўлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ғийбат ҳақида сўралганда: Ғийбат — биродарингизни у ёқтирмайдиган ҳолатда тилга олишингдир, дедилар. — Агар мен айтганим у кишида бўлса-чи? — деб сўралди. — Агар айтганинг унда бўлса, ғийбат қилгансан. Агар бўлмаса, унга туҳмат қилгансан, — дедилар.
Ғийбатдан сақланайлик! Бу гуноҳни кичик деб билмайлик. Оиша розияллоҳу анҳо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга Сафия онамиз ҳақида бир сўз айтганлар, яъни — “У пакана”, деганлар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сен ҳозир шундай сўз айтдингки, агар уни денгиз сувига аралаштирсанг, уни булғашга етар эди!”, деганлар.
Ғийбат ва чақимчилик — қабр азобининг сабабларидандир. Расулуллоҳ алайҳиссалом айтдилар: «Мени меърожга олиб чиқишганида, тирноқлари мисдан бўлган инсонларни кўрдим, ўз юзлари ва кўкракларини тирнар эдилар. Жаброилдан сўрадим: “Булар кимлар?” Жаброил: “Булар инсонларнинг гўштини еганлар ва уларнинг шарафларига тажовуз қилганлардир”, дедилар».
Бошқа мусулмонларнинг обрўларини ҳурмат қилайлик! Расулуллоҳ алайҳиссалом Хажжатул Вадоъда: “Албатта, сизларнинг қонларингиз, молларингиз ва обрўларингиз — бир-бирингизга ҳаром, бу кун, бу ой, ва бу шаҳарингизнинг ҳурмати каби” деб айтдилар.
Аллоҳ бундай дейди: “Албатта, мўминлар орасида фаҳш ишлар тарқалишини хоҳлайдиганларга дунё ва охиратда аламли азоб бўлади. Аллоҳ билади, сизлар билмайсизлар”.
Аллоҳ таоло бизларни Қуръони карим ва Расулининг суннатларига мувофиқ ҳаёт кечиришимизни насиб этсин.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ