Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
20 Май, 2025   |   22 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:23
Қуёш
05:00
Пешин
12:25
Аср
17:27
Шом
19:43
Хуфтон
21:14
Bismillah
20 Май, 2025, 22 Зулқаъда, 1446

Ватан ҳимояси – муқаддас бурч

14.01.2022   2537   5 min.
Ватан ҳимояси – муқаддас бурч

Она Ватан! Нима учун Ватанни она сўзи билан ёнма-ён ишлатамиз? Чунки Ватан ҳам онамиз сингари азиз, меҳрибон ва қадрлидир. Инсон дунёга келмасидан аввал онанинг вужудида улғайса, дунёга келганидан кейин эса энди Она Ватанда униб-ўсади. Кишининг туғилганда киндик қони тўкилган ер унинг Ватани ҳисобланилади. Мана шу Ватанини асраб-ардоқлаш, химоя қилиш хар бир инсоннинг муқаддас бурчидир. Ахир, доноларимиз бекорга айтишмаганку:
Туғилган ердан кўнгил узилмас,
Юрт қўриганнинг юрти бузилмас.
Юртда ватанни севадиган, ардоқлайдиган ва ҳимоя қиладиган мардлар бор экан, шу юрт доимо юксалаверади, гуллайверади. Ҳар бир эл, ҳар бир миллат учун ўзининг туғилиб-ўсган ватанидан ардоқлироқ маскан бўлмаса керак. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадинаи мунавварага ҳижрат қилиб кетаётганларида Маккаи мукаррама томонга юзланиб: «Агар қавмим мени Маккадан чиқиб кетишга мажбур қилмаганида, ҳечам ўз ихтиёрим билан уни ташлаб кетмаган бўлар эдим», деганлар.
Демак, она ватанини севиш, ундаги бор нарсаларни ардоқлаш ва соғиниб яшаш инсоният фитратидаги нозик туйғудир. Қаерга бормасин киши ўз ватанини барибир қўмсайверади. Чунки инсон дунё юзини кўргач, биринчи бўлиб ватанидаги ҳаводан нафас ола бошлайди, ватанидаги тупроқда илк қадамларини қўйиб юришни ўрганади, дунёни танишни шу ватанни англашдан бошлайди. Илк киндик қони тўкилган, дастлабки қадамларини қўйган тупроқни ҳимоя қилиш барчамизнинг Ватан олдидаги муқаддас инсонийлик бурчимиздир.
Мустақиллик йилларида юртимизда давом этаётган моддий ва маънавий тараққиёт асосида тинчликни сақлаш, иқтисодиётни ривожлантириш ва халқимиз турмуш даражасини янада юксалтириш борасида улкан натижаларга эришилди. Шу мақсадда 1992 йил 14 январь куни бир муҳим воқеа юз берди. Шу куни республикамиз Қуролли Кучлари ташкил топди. 1993 йилдан эътиборан 14 январь юртимизда Ватан ҳимоячилари куни- деб эълон қилинди. Қисқа вақт давомида миллий армиямиз ҳеч бир мамлакатдан ортда қолмайдиган даражадаги қурол-аслаҳаларга, жанговор ускуналарга эга бўлди. Республикамиз Қуролли Кучларида хизмат қилаётган аскарларнинг савияси эса ҳам маънан, ҳам жисмонан юксак даражага етиб улгирди десак асло муболаға қилмаган бўламиз. Юртитмизда ҳар йили 14 январь Ватан ҳимоячилари кунига бағишлаб турли байрам дастурлари, кўрик-танловлар, давра сухбатлари, мусобақалар ўтказилади ва ўз Ватанига чин садоқат билан хизмат қилаётган бир қатор харбийларимиз юксак давлат мукофотлари билан тақдирланади. Бундай дастурлар Ватанимиз ҳимоячиларини рағбатлантиришга хизмат қилибгина қолмай, атрофдаги ёшларга ватанга меҳр-муҳаббат, ватанимиз ҳимоячиларига нисбатан юксак эҳтиром туйғуларини шаклланиб боришига ёрдам беради ва бўлажак Ватан ҳимоячилари маънавиятларини юқори даражага кўтариб, жисмонан бақувват, ақлан етук, сергак бўлиб камолотга етишишларида катта аҳамият касб этади.
Мухтасар айтганда, сўнгги йилларда Қуролли Кучларимиз салоҳиятини мустаҳкамлаш, замонавийлаштириш ва ислоҳ қилиш йўлида амалга оширилган барча саъй-ҳаракатлар мустақиллигимизни асраб-авайлаш, сарҳадларимиз дахлсизлиги, осмонимиз мусаффолиги ҳамда эл-юртимиз осойишталигини таъминлашга қаратилгани билан аҳамиятлидир.
Юрт тинчлигини ҳимоя қилишда ҳар бир соҳа вакили ўз ҳиссасини қўшиши лозим. Масалан, ўқитувчи-мураббийлар ўқувчиларга ватан ягоналиги, ватан ҳимояси муқаддас бурч эканини тушунтириб борсалар, ёш авлод Ватанга садоқат ҳисси билан ўсиб-улғайиб камол топади. Натижада келажак авлодларимиз юрт ҳимояси нақадар улкан вазифамиз эканини қалбдан ҳис қиладилар ва бунга қаттиқ бел боғлаган ватанпарварлар бўлиб камол топадилар. Мутафаккирлардан бири бундай деган: «Ватанпарвар ўз ватани камолоти йўлида ўз халқига муҳаббати туфайли моли, куч-ғайрати тугул жонини ҳам аямайдиган, халки ва ватанининг озодлиги, фаровонлиги учун бор будини фидо қилувчи инсондир». Бундай ватанпарварлари бор юрт эса доимо тинч, осмони мусаффо, халқи аҳл, ризқи мўл, ҳаёти эса фаровон бўлади.

Бундан ташкари, муқаддас динимизда ватанни ҳимоялаш муқаддас бурч қилиб белгиланиб, бу хизмати учун жуда катта мукофотлар ваъда қилинган. Жумладан, Имом Табароний ривоят қилган ҳадиси шарифда Расулулоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай марҳамат қилганлар: «Аллоҳ таоло розилиги йўлида бир кун чегара ҳудудида посбонлик қилиш бир ой кечалари ибодат қилиб, кундузлари нафл рўза тутишдан афзалдир».
Хақиқатан, Ватан ҳимоячиси бўлиш энг шарафли ва олий касб эканини яхши билган йигитларимиз хар томонлама, ҳам жисмоний, ҳам маънавий жиҳатдан лойиқ бўлишни яхши англайдилар, ана шу сифат ва ҳислатларни эгаллашга доимо ҳаракат қиладилар. Бу вазифалари билан улар нафақат ўз Ватанларини балки, энг яқинлари бўлмиш ота-оналари, қавму-қариндошлари, туғилиб ўсган масканлари, юртларидаги барча тоғу-тошлар, гул ва райҳонларни ҳимоя қилган бўладилар.
Аллоҳ таоло жонажони юртимиз сарҳадларини сергаклик билан қўриклаётган Ватан ҳимоячиларини ҳифзу ҳимоясида сақлаб, диёримиз осмонини доимо мусаффо, тинчлигимизни эса барқарор ва мустақиллигимизни абадий қилсин!

Миродил МИРЖАЛИЛОВ,
Тошкент вилояти бош имом-хатиби ўринбосари

МАҚОЛА
Бошқа мақолалар

Эҳромда вазелин ишлатиш

19.05.2025   3270   2 min.
Эҳромда вазелин ишлатиш

Cавол: Иссиқ ҳавода кўп юриш натижасида айрим одамларда икки оёғи ораси қизариб, ачишади. Эҳромда шундай ҳолатда малҳам, вазелин каби нарсалар суртса бўладими?


Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Эҳромдаги киши сиз айтгандек ҳолатга тушиб қолганда ёки товони ёрилганда хушбўй бўлмаган малҳамлардан фойдаланиши мумкин. Бунда ҳеч қандай жарима лозим бўлмайди. Агар хушбўй малҳам ёки вазелиндан фойдаланса, бунда садақа қилиши лозим бўлади. Агар кўп марта суртса, жонлиқ сўйиш вожиб бўлади. Шунинг учун бундай касалликка дучор бўлган инсон имкон қадар хушбўй бўлмаган малҳамлардан фойдаланиши мақсадга мувофиқ бўлади. Бу ҳақида фуқаҳоларимиз бундай дейдилар:

وَلَوْ دَاوَى بِهِ جُرْحَهُ أَوْ شُقُوقَ رِجْلَيْهِ فَلَا كَفَّارَةَ عَلَيْهِ ؛ لِأَنَّهُ لَيْسَ بِطِيبٍ فِي نَفْسِهِ إنَّمَا هُوَ أَصْلُ الطِّيبِ أَوْ طِيبٌ مِنْ وَجْهِ فَيُشْتَرَطُ اسْتِعْمَالُهُ عَلَى وَجْهِ التَّطَيُّبِ.

“Эҳромдаги киши жароҳат, оёқ ёриқларини зайтун ёғи билан ёғласа, зиммасига ҳеч нарса вожиб бўлмайди. Чунки у хушбўйлик эмас, балки хушбўйлик олинадиган нарса ёки бир жиҳатдангина хушбўйлик холос. Каффорат вожиб бўлишлиги учун уни хушбўйланиш учун истеъмол қилган бўлиши шарт” (“Ҳидоя” китоби).

Аллома Камол Ибн Ҳумом раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Эҳромдаги инсон ёғ ёки сиркани еса, жароҳати ёки товонидаги ёриқларига суртса ё қулоғига томизса, унга ҳеч қандай жарима лозим бўлмайди” (“Фатҳул Қодир” китоби).

 

Мулла Али ал-Қорий раҳимаҳуллоҳ айтадилар:

 ولو تداوى بالطيب او بدواء فيه طيب غالب ولم يكن مطبوخا فألزقه بجراحته يلزمه صدقة اذا كان موضع الجراحة لم يستوعب عضوا

“Агар хушбўй нарса билан ёки хушбўйлик ғолиб бўлган нарса билан даволанса ва улар оловда пиширилган бўлмаса, сўнг уни жароҳатига ёпиштирса ва жароҳат бир тўлиқ аъзони ташкил қилмаган бўлса, садақа лозим бўлади”. Валлоҳу аълам.


Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.