Халқимизнинг асосий қўшиғи
Ўзбекистон Республикаси Давлат мадҳиясининг матни ва мусиқаси Ўзбекистон Республикасининг 1992 йил 10 декабрда қабул қилинган «Ўзбекистон Республикасининг Давлат мадҳияси тўғрисида»ги Қонуни билан тасдиқланган.
Мадҳиямиз Ўзбекистон Республикаси Давлат суверенитетининг рамзидир. Ўзбекистон Қаҳрамони, халқ шоири Абдулла Орипов шеъри, Ўзбекистон халқ артисти, атоқли композитор Мутал Бурҳонов мусиқаси асосида ишлаб чиқилган мадҳиямизда мусаффо осмонимиз, бахтли ва фаровон ҳаётимиз, халқимизнинг асрий орзулари, келажакка ёруғ умиди ва мустаҳкам ишончи теран ифодаланган.
Энг қадимий ва энг қисқа мадҳия
Япония мадҳиясининг қўлёзмаси X–XI асрда ёзилган бўлиб, дунёдаги энг қисқа “қўшиқ” ҳисобланади: у жами 6 қатордан иборат.
Кунчиқар юртнинг расмий мадҳияси давлат даражасида 1999 йили тасдиқланган.
Энг узун ва энг зерикарли мадҳия
Уругвайнинг мадҳияси 1833 йили қабул қилинган. У дунёдаги энг узун ва шу билан бирга, энг зерикарли мадҳия ҳисобланади. Мамлакат мадҳиясини тинглаш учун беш дақиқа вақт керак бўлади.
“Худойим, қиролни ва қиролликни асра!”
Буюк Британия мадҳияси шу сўзлар билан бошланади.
Мадҳия расмий бўлмаса-да, ҳеч қандай ҳуқуқий ҳужжатга асосланмаган, лекин уни куйлаш анъанага айланган.
Мадҳия бир неча марта қайта таҳрир қилинган.
Сўз ва мусиқа муаллифи Гэнри Кэри бўлиб, у бир лорднинг ўғли бўлган.
Тайланднинг эски мадҳиясини рус ёзиб берган
Сиам қироллигининг муносабатлари Россия билан яхши бўлган. 1939 йилгача Тайланд “Замонавий Тайланд” деб номланганини кўпчилик билмаса керак. Ўшанда қирол Сиам мадҳияни яратиш учун танлов эълон қилади. Танловда рус бастакори Пётр Андреевич Щуровский ғолиб бўлади. Щуровскийнинг мусиқаси мадҳияга киртилган ва 1939 йилгача мамлакатда куйланган.
1 дақиқадан ошмайдиган мадҳия
Ҳиндистон мадҳиясини Нобель мукофоти лауреати Рабиндранат Таҳур ёзган ва уни “Миллат руҳи”, деб номлаган. Мадҳия бенгал тилида битилган. Мадҳия куйланганда бир дақиқадан ошмайди.
Рус тилидан Т.НИЗОМ таржимаси
حدثنا العباس الدوري نا يعلى بن عبيد نا موسى هو الجهني عن مصعب بن سعد عن أبيه قال: جاء أعرابي النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم فقال: يا رسول الله: علمني كلاما أقوله قال :”قل لا إله إلا الله وحده لا شريك له الله أكبر كبيرا والحمد لله كثيرا وسبحان الله رب العالمين لا حول ولا قوة إلا بالله العزيز الحكيم“. قال: هؤلاء لربي فما لي قال: قل: اللهم اغفر لي وارحمني واهدني وارزقني.
Мусъаб ибн Саъд отасидан ривоят қилади: “Бир аъробий Набий соллаллоҳу алайҳи ва ъалаа олиҳи васалламнинг олдиларига келиб: “Эй, Аллоҳнинг Расули, менга бир калимани ўргатинг, мен уни айтиб юрай”, деди.
“Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, Аллоҳу акбар кабийро, валҳамдулиллааҳи касийро, субҳааналлоҳи Роббил ъааламийн, лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллааҳил ъазийзил ҳакийм”, деб айт! дедилар.
У: “Булар Аллоҳ учун, мен учунчи?” деди. “Аллоҳуммағфирлий, варҳамний, ваҳдиний, варзуқний”, дегин”, деб айтдилар”.
Калима ва дуонинг маъноси: Ёлғиз Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ, Унинг шериги йўқ. Аллоҳ буюкдир, энг буюкдир, Аллоҳга кўп ҳамд бўлсин. Оламлар Робби пок деб ёд этаман. Куч ҳам, қувват ҳам фақат Азизу Ҳаким Аллоҳ биландир.
Аллоҳим, мени мағфират қил, менга раҳм қил, мени ҳидоятга бошла ва менга ризқ бергин.
Абу Саид Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг
“Муснади Шоший” асаридан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси