Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
07 Июл, 2025   |   12 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:14
Қуёш
04:57
Пешин
12:33
Аср
17:41
Шом
20:03
Хуфтон
21:38
Bismillah
07 Июл, 2025, 12 Муҳаррам, 1447

Конституция бахтимиз қомусидир

08.12.2021   1947   4 min.
Конституция бахтимиз қомусидир

Аллоҳ таоло бизга гўзал, озод ва обод Ватан ато этди. Аллоҳга чексиз ҳамдлар бўлсинки юртимизга истиқлол неъмати берган улуғ имкониятлардан бири бу халқимизнинг ҳурлик ва озодлиги, унинг кафолатларини таъминловчи бош қомусимиз Ўзбекистон Республикаси Конституцияси саналади.

Жорий йилнинг 8 декабрь санасида ҳам миллий анъаналаримизга монанд равишда Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганлиги кунини кенг нишонлаймиз. Биз бу байрамни чин юракдан, дилдан кутамиз. Сабаби, ушбу муҳим ҳужжатнинг муқаддимасидан тортиб ҳар бир моддаси юксак тафаккур билан ишланган. Энг асосийни инсонийлик қадри ва қиймати кафолати мухрлаб қўйилган.

        Ундаги моддалар мазмуни жаҳон андозаларига мос келиши, инсонпарварлиги, кишиларнинг виждон эркинлиги, иймон-эътиқодини ҳимоя қилиши ва бошқа қатор муҳим жиҳатларни ўзида акс эттирганлиги дунё миқёсидаги қонуншунослар томонидан ҳақли равишда эътироф этилган.

Бош Қомусимизнинг катта бир имкониятларидан бири шуки, юртимизга асрий қадриятлар қатори муқаддаси динимиз эъзози ҳам ўз ўрнига қўйилгандир.

Исломни улуғлаган, унинг инсонни маънавий камолотини тарғиб қилишга хизмат қилувчи таълимотини ҳурматлаган юртдошларимиз эса бугун эмин-эркин ибодат қилишаяпти. Жойларда юзлаб масжидлар, ислом олий ва ўрта махсус ўқув юртлари фаолият олиб боряпти.

        Мазкур асосий қонунда фуқароларимизнинг дин соҳасидаги ҳуқуқ ва эркинликларининг таъминланиши узоқ йиллар динга нисбатан тазийқ остида яшаган халқимиз учун катта аҳамиятга эга бўлди. Демократиянинг асосий тамойилларидан бири бўлган, эътиқод эркинлигини таъминлаш масаласи Конституцияда ўз аксини тўлиқ топган. Ўзбекистон Конституциясининг 31-моддасида ҳамма учун виждон эркинлиги кафолатланди. Аниқроғи, ҳар бир инсон хоҳлаган динга эътиқод қилиш ёки ҳеч қайси динга эътиқод қилмаслик ҳуқуқига эга бўлди. Ҳеч қайси дин давлат дини даражасига кўтарилмаслиги, барча миллат, элат ва дин вакилларининг қонун олдида тенг эканликлари жаҳон ҳамжамиятида ўз ўрнига эга бўлган юртимизнинг демократик тамойилларга асосланган мустақил тараққиёт йўлига эга давлат эканлигининг ёрқин далили сифатида намоён бўлди.

        Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 18-соддасида: «Ўзбекистон Республикасида барча фуқаролар бир хил ҳуқуқ ва эркинликларга эга бўлиб, жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахси ва ижтимоий мавқеидан қатъи назар, қонун олдида тенгдирлар», деб белгилаб қўйилган.

Истиқлол йилларида диний бағрикенглик масаласи юртимиз бош шиорларидан бири сифатида майдонга чиқди. Бугун мамлакатимизда 130 дан ортиқ миллат ва 16 та диний конфессия вакиллари аҳил ва баҳамжиҳатликда яшамоқдалар. Бу ҳам бўлса қомусимиз кафолатидир.

  Биргина бу моддани таҳлил қиладиган бўлсак, Аллоҳ таолонинг: «Эй инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик. Албатта, Аллоҳ наздида (энг азизу) мукаррамроғингиз тақводорроғингиздир. Албатта, Аллоҳ билувчи ва хабардор зотдир» (Ҳужурот сураси, 13-оят), оятига ҳамоҳанг тарзида белгилаб қўйилганлигини кўришимиз мумкин.

        Мухтасар қилиб айтганда, Конституция миллатимиз фаҳри. Динимиз кўрсатмаларини ҳам бу қомусимизда кўришимиз мумкин. Мамлакатимиз бағрикенглик соҳасида динлар ва миллатлараро тотувлик, ҳамжиҳатлик ўрната олган ҳамда бу соҳада бошқаларга намуна бўла оладиган давлат сифатида жаҳонда ўз ўрнига эгадир.

        Шу фурсатдан фойдаланиб, барча юртдошларимизни Давлатимиз қомуси Конституция қабул қилинган кун билан самимий муборакбод этиб қоламан.

Аллоҳ таоло юртимизни тинч, осмонимизни мусаффо, барча халқимизни ўзаро ҳамжиҳатлик, тинчлик ва тотувликда яшашлари Яратганнинг ўз бардавом айлашлигини сўраб қоламан.

Мирзамақсуд домла Алимов

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Андижон вилояти вакили,
вилоят бош имом-хатиби

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Каъба калитининг тарихи

07.07.2025   1528   3 min.
Каъба калитининг тарихи

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.


Каъба хизмати ва қоровуллиги деганда улуғ Каъбага хизмат қилиб, уни қулфлаб очиш тушунилади. Бу араб тилида «Сидана вал хижаба» дейилади. Биринчи бу нарса Исмоил алайҳиссалом қўлларида бўлган. Кейин ўғиллари Собит ва унинг болаларига ўтган. Сўнгра тоғалари қўлида, яъни Журҳумда бўлган. Сўнгра Кусай ибн Қилоб қўлига етиб келгунича Хузоъада бўлган. Қусай ибн Қилоб Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тўртинчи боболаридир. Ҳижрий саккизинчи йили Макка фатҳ бўлганидан кейин Пайғамбар алайҳиссалом Усмон ибн Талҳадан Каъбанинг калитини сўрадилар-да, Каъбани очиб, унга кириб чиқдилар, сўнг: «Огоҳ бўлинг! Ҳар бир жоҳилиятдаги қон ёки мол, ё обрў-эътибор мана бу икки оёғим остидадир. Лекин ҳожиларнинг хизмати ва Каъба қоровуллиги ундай эмас. Мен уни жоҳилиятда ким бошқарган бўлса, ўша кишида қолдирдим», деб қуйидаги оятни ўқидилар:

«Албатта, Аллоҳ сизларни омонатларни ўз эгаларига топширишга буюради...» (Нисо сураси, 58-оят).

Кейин Усмон ибн Талхани чақириб, калитни унга топширдилар-да: «Эй Талҳа фарзандлари, мана буни олинглар, у авлоддан-авлодга ўтиб, абадий сизларда қолади. Сизлардан уни фақатгина золимларгина тортиб олади», дедилар («Мажмаъуз-завоид»).

Ибн Касирнинг ифода этишларича, кўпгина муфассирлар қуйидаги: «Албатта, Аллоҳ сизларни омонатларни ўз эгаларига топширишга буюради...» ояти Усмон ибн Талҳа ҳақларида нозил бўлган, дейишади. Шу оятга биноан калит уларга топширилди. Усмон вафот этганларида амакиларининг ўғли Шайба олди, кейин Шайбанинг болалари эгалик қилишди. Мана шу алфозда катталардан мерос бўлиб қолаверди. Улар Шайбийлар деб аталади. Ҳадисдаги: «Абадий сизлар у калитни қўлга киритинглар...» деган гапда Абу Талҳа болаларининг насли ва Каъба қоровуллиги қиёматгача давом этишига ишора бордир.

Бу нарса Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг боқий қолувчи мўъжизаларидан эди. Чунки Каъба қоровуллиги энг буюк ва улуғ ҳамда рақобатчилар рақобат қиладиган вазифалардандир. Айниқса, ҳоким ва нуфузли кишилар бу нарсага кўпроқ қизиқишади. Ушбу вазифанинг Шайба оиласига топширилиши эса қўлида еру осмон мулки бўлган Зот уларни (ҳар хил ёмонликлардан) ҳимоя этишига далилдир.

Ҳозирги кунга қадар ҳам ушбу калит ана шу ахд вакиллари бўлмиш Бану Шайба қўлидадир. У калитнинг узунлиги 40 см соф олтин билан ишланган, ипакли қутида сақланади. У қути ҳар йили кисва фабрикасида тайёрланади. Устига: «Албатта, Аллоҳ сизларни омонатларни ўз эгаларига топширишга буюради...» деб ёзиб қўйилган. Бошқа томонига: «Буни ясашга икки шарафли ҳарам ходими Фаҳд ибн Абдулазиз томонидан амр этилган», деб ёзиб қўйилган.

Каъба эшигининг қулфи султон Абдулҳамид Усмоний томонидан ҳижрий 1309, милодий 1891 йили ясалган эски қулф асосида ҳижрий 1399, милодий 1979 йили янги қулф қайта ишланди. Бу ўзгартириш янги эшикка муносиб бўлди. Уни қайта таъмирлашга эҳтиёж қолмади. Бу қулфнинг узунлиги 34 см Ҳар томонининг эни 6 см дан. Ҳар бир томонида сариқ мисдан бир бўлак бор. У томонларнинг узунлиги 8 см, эни 2 см Қулфга қуйидаги ибора ўйиб ёзилган: «Холид ибн Абдулазиз оли Сауд томонидан ҳижрий 1399 йили ясалган».

"Макка, Каъба, Замзам тарихи,
ҳаж ва умра маносиклари" китобидан.

Мақолалар