Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
13 Июл, 2025   |   18 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:20
Қуёш
05:01
Пешин
12:34
Аср
17:40
Шом
20:00
Хуфтон
21:33
Bismillah
13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447

"Бухоро асори атиқалари ва ислом тамаддуни” номли китоб муаллифи билан учрашув

08.12.2021   1051   2 min.

Ўзбекистоннинг Қоҳирадаги элчихонаси томонидан Мисрнинг етакчи олий таълим муассасалари билан ўзаро манфаатли ҳамкорликни мустаҳкамлаш бўйича тизимли ишлар олиб борилмоқда, деб хабар беради “Дунё” АА мухбири.

Хусусан, Қоҳира университети археология факультети декани Аҳмад Ражаб Ризқ билан музокаралар ўтказилиб, илм-фан соҳадаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш йўналишлари муҳокама қилинди.

Аҳмад Ризқ 2008-2011 йилларда Мисрнинг Тошкентдаги элчихонаси маданият бўйича маслаҳатчиси, ваколатхона ҳузуридаги Маданият маркази мудири лавозимида фаолият юритган, 2017 йилда “Бухоро асори атиқалари ва ислом тамаддуни” номли китоб нашр этган. 2018 йил унинг Самарқандга бағишланган навбатдаги китоби босмадан чиққан.

Ҳозирда араб ва турк илмий манбаларига асосланиб, Тошкент, Хива, Термиз ва Фарғона тўғрисидаги китобларни нашрга тайёрламоқда. У Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2020 йил августдаги фармонига мувофиқ «Дўстлик» ордени билан тақдирланган.

Суҳбат чоғида Аҳмад Ризқ халқларимизнинг тарихий мустаҳкам ҳамкорлиги тўғрисида сўзлар экан, минг йилдан ошиқ алоқаларни ўзида акс эттирувчи мамлуклар мероси, Аҳмад Фарғонийнинг Қоҳирадаги изланишлари, Аюбийлар даврида 70 мингдан ортиқ туркий халқларнинг Миср заминида қўним топиши, Қоҳира марказида “Ўзбекия” туманининг мавжудлиги мамлакатларимиз ўртасидаги дўстлик ришталарини мустаҳкамлашга асос бўлиб хизмат қилишини таъкидлади.

Шу муносабат билан Аҳмад Ризқ томонидан Моварауннаҳрнинг буюк тарихини ўзида акс эттирувчи 7 жилдли китоб тайёрлангани, ушбу ноёб қўлланма асосида Қоҳира университети археология факультетининг 5 минг нафардан ортиқ талабаси ва 100 нафардан зиёд профессор-ўқитувчиси магистрлик ва докторлик ишларида фаол фойдаланаётганини қўшимча қилди.

Аҳмад Ризқ археология факультетида тарихий обидаларни таъмирлаш, исломий меъморчилик ва ёғоч ўймакорлигини тадқиқ этиш, тўқимачилик, гиламчилик ва зардўзлик санъати сирларини ўрганишга ихтисослашган 3 та лаборатория ҳам мавжудлигини маълум қилди.

Ушбу лабараторияларда ислом дунёси халқлари, жумладан Бухоро, Самарқанд, Хоразм тарихий-маданий меросига оид маълумотлар берилади.

Музокаралар якунида икки мамлакат ўртасида илм-фан ва таълим соҳасида имзоланган икки томонлама ҳужжатлар ижроси доирасидаги ҳамкорликни фаоллаштириш бўйича келишувга эришилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Қуръони каримни 82 йил қалбида сақлаган олим

11.07.2025   7571   3 min.
Қуръони каримни 82 йил қалбида сақлаган олим

Хотира

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.


Қуръони Карим ходими, устоз Яҳё қори Турдиев 1930 йил 21 декабрда Шарқий Туркистоннинг Қашқар вилояти Янгисор шаҳрида зиёли оилада таваллуд топган. У 1943 йил Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди.

1962-1968 йиллар давомида Мир Араб мадрасасида таҳсил олди.

1978-1984 йилларда Ўртачирчиқ туманидаги Тўйтепа жомеъ масжидида имом-хатиблик қилди.

1988 йилдан Тошкент (ҳозирги Зангиота) туманидаги Кўктерак масжидига имомлик қилди.

1995-2011 йиллар шу тумандаги «Ҳасанбой ота» жомеъ масжидида имом хатиб, кейинчалик шу масжидда имом ноиби бўлиб эл хизматида фаолият юритди.

Қуръондан илк сабоқларни ота-онасидан олди. 13 ёшида Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди. Шунингдек, устозлари Абдуҳалил ва Абдунодир домлалардан ҳам таълим олган.

1954 йил Яҳё қорини олим бўлишини истаган отаси 1600 км узоқликда жойлашган Рўзиҳожи мадрасасига олиб борди. У ерда Ҳиндистонда таълим олган шайх Шоҳимардон исмли етук олимдан илм олди,

1960 йилда мадрасани тамомлаб, домла Шоҳимардоннинг ёнида мударрис  бўлиб ишлади. Бироқ шу йилнинг ўзида устозининг маслаҳати билан собиқ Иттифоққа йўл олиб, Андижонда қўним топди.

1962 йилда Мир Араб мадрасасига ўқишга кирди.

1968 йил мадрасани тугаллагач, Тошкент вилоятидаги Бектемир қишлоғига кўчиб келди. Бу ерда ўн йилдан ортиқ комбинатда ишлади. Шу орада Қашқарда устозлик қилган минглаб қориларни чиқарган Абдулазиз қори Маҳмудов билан яна устоз-шогирдлик муносабатларини йўлга қўйди.

1976 йилда шайх Зиёвуддин ибн Эшон Бобохон билан танишди. У кишининг таклифи билан 1977 йили Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний назоратига ишга кирди. Шу тариқа имомлик фаолияти бошланди.

Фарзандим қори бўлсин деган ота-оналар учун устоз Яҳё қоридан тавсия:

— Илм аҳлига ҳавас қилган, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналарга айтадиган биринчи тавсиям луқмасини ҳалол қилсин. Ҳаромга яқинлашмасин, ҳалол нарсани ҳам меъёрида истеъмол қилсин. Шунингдек, фарзандини ҳам ҳалол луқма билан вояга етказсин, тарбияласин. Домлаларимиз кўча-куйда таом истеъмол қилганимизни билиб қолсалар, қаттиқ ранжиб, бизни койиб: «Сен кеча Қуръондан бир бетни юз маротаба ўқиб ёдлаган бўлсанг, бугун икки юз маротаба ўқисанг ҳам ёдлай олмайсан. Шубҳали овқат емагин. Зеҳнинг заифлашиб қолади», дер эдилар.

Шунингдек, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналар тақволи, ўқимишли бўлсин. Ота-оналар олимларни ҳурмат қилсин, уларни яхши кўриб, олимларга мухлис бўлсин. Фарзандини ёшлигидан бошлаб одоб-ахлоқли қилиб тарбияласин. Болам қори бўлсин деган ниятда бўлган ота-она ўзаро бир-бири билан жанжаллашмасин, уйда сокинлик ҳукм сурсин. Фарзанд келажакда етук олим бўлиши учун жуда кўп машаққат, саъй-ҳаракат талаб этилади. Аввало, ота-онанинг, сўнгра талаби илмнинг ҳамда устознинг биргаликдаги интилиш ва ҳаракати бўлиши лозим. Шуларнинг бари бириккандагина фарзанд олим, қори бўлади. Ота-она масъулиятсизлик қилса ёки талаба илм олишдан бошқа нарсаларга чалғиса оқсаш кузатилади, мақсадга эришилмайди.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳар бир нарсага ҳам бир монеълик бўладику, лекин илмнинг монеълари кўп бўлади», деган мазмундаги ҳадислари илм олишда собитқадам, бардавом бўлишга ундайди.