— Баъзан бирор қийинчиликларга дуч келсак, тақдирдан нолиб қоламиз: “Нега бундай бўлди?”, “Гуноҳим нима?”, деб йиғлаймиз. Бир киши бундай гапларни айтиб йиғласа, гуноҳ бўлади, иймонидан айрилади, деб айтди. Шу гап тўғри-ми?
— Аслида, қадар, яъни Аллоҳ томонидан тайин қилинган яхшилик ва ёмонлик, мусибат ва раҳмат, хурсандчилик ва хафалик, ўлим ва ҳаёт, куфр ва иймон, бойлик ва камбағаллик, ҳидоят ва залолат ҳамда бошқа ҳамма нарсалар Аллоҳ таолонинг махлуқотлардаги сиридир. Халойиқнинг тақдирлари Аллоҳ томонидан белгиланади. Бу тақдирнинг ҳикматини Аллоҳдан бошқа ҳеч ким билмайди.
Қадарга иймон келтириш — инсонга келадиган ёки охиратда бўладиган ҳар бир нарса Аллоҳнинг тақдири, илми, иродаси ва белгилаши билан бўлишига иймон келтиришдан иборатдир. У нарсадан муқарраб (Аллоҳга яқин киши) фаришта ҳам, юборилган набий ҳам хабардор эмас. У нарсага назар солишдан, фикр қилишдан ва васвасадан ниҳоятда эҳтиёт бўлинг. Чунки Аллоҳ таоло қадар илмини Ўз бандаларидан ўраб қўйгандир.
Ҳар бир мўминга бу масалада қалбига тушган васвасани даф қилиш лозим бўлади.
Муҳаммад Айюб ҲОМИДОВ
Ислом тинчлик ва омонлик дини бўлишлик билан бир қаторда, ўзгаларни ҳам доимо тинчликка эргашишликка, уни асрамоқликка чақиради. Яратган томонидан бу динни Ислом деб номланиши ҳам фикримизнинг яққол исботидир[1].
Ислом сўзи арабча “салама” ёки “салима” сўзларидан олинган бўлиб, бу сўзлар “тинчлик”, “омонлик”, “хавфсизлик”, “саломат бўлиш” каби маъноларни англатади. Ислом сўзининг луғавий маъносидан шу аён бўладики, Ислом фақат ва фақат тинчликка даъват этади.
Дин сифатида эса у ўзида тинчликни мужассамлаган ва унинг тимсолига айланган. У башариятни сабр-тоқатли, тинчликсевар, меҳр-мурувватли, тартибли, бағрикенг, қаноатли бўлишликка тарғиб этади.
Агар Қуръони карим ёки Ҳадисларда зикр этилган муслим ёки мўмин сўзларининг маъно, мазмунига аҳамият берадиган бўлсак, шу аниқ бўладики Аллоҳ ва Унинг Расули соллаллоҳу алайҳи васаллам наздида, “муслим” ўзида тинчлик ва омонликни мужассамлаган бўлса, “мўмин” эса меҳр-мухаббат, тинчликсевар, бағрикенглик, оғир-босиқлик, сокинлик, каби асл инсоний фазилатларга эга шаҳс тушунилади.
“The Fatwa on Terrorism and Suicide Bombings” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси
[1] "Албатта, Аллоҳнинг ҳузуридаги дин Исломдир" (Оли Имрон сураси, 19-оят); "Ва сизга Исломни дин деб рози бўлдим" (Моида сураси, 3-оят); "У сизларни бундан олдин ва (Қуръон)да Пайғамбар сизларга гувоҳ бўлиши учун, сизлар эса, одамларга гувоҳлар бўлишингиз учун мусулмонлар деб номлади" (Ҳаж сураси, 78-оят).