Ўзбекистоннинг Буюк Британиядаги элчихонаси кўмагида Бирмингем университети қошидаги Cadbury Research Library ва Британия кутубхонаси вакиллари билан онлайн учрашувлар ўтказилди, деб хабар бермоқда “Дунё” ахборот агентлиги мухбири.
Британия томонига Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг илмий фаолияти, шунингдек, Ўзбекистон кутубхона тўпламларида сақланаётган 100 мингдан ортиқ нодир қўлёзмаларни сақлаб қолиш бўйича олиб борилаётган ишлар ҳақида маълумот берилди.
Суҳбатдошлар Беруний, Абу Али Ибн Сино, Хоразмий ва бошқа Шарқ Уйғониш даври олимларининг илм-фан ривожига қўшган муҳим ҳиссасини алоҳида таъкидладилар. Ўзбекистон ҳукуматининг олимларнинг илмий асарларини сақлаш ва оммалаштириш борасидаги саъй-ҳаракатлари юқори баҳоланиб, ҳамкорликни йўлга қўйишга тайёрлиги билдирилди.
Британия кутубхоналари ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси тадқиқотчилари ўртасида, жумладан, Британия кутубхонаси ва «Cadbury» кутубхонасида сақланаётган нодир қўлёзмаларни ўрганиш соҳасидаги илмий тадқиқотлар орқали илмий алоқаларни ривожлантириш юзасидан фикр алмашилди. Бирмингем университетида ўзбек мутахассисларининг илмий-тадқиқот стажировкаларини ташкил этиш, қўлёзмаларни сақлаш, тиклаш, каталоглаштириш ва рақамлаштириш соҳасида тажриба алмашиш масалалари муҳокама қилинди.
Томонлар ўзаро ташрифлар чоғида қўшимча асосли музокараларни, хусусан, Ўзбекистон мусулмонлари идораси делегациясининг 2022 йил февраль ойида Буюк Британияга ташрифини ўтказишга келишиб олди.
British Library каталоглаштирилган буюмлар сони бўйича (200 миллионга яқин), жумладан, тарихий китоблар, хариталар, қўлёзмалар ва бошқалар бўйича дунёдаги энг йирик миллий кутубхона ҳисобланади. Кутубхонага ҳар йили 1,6 миллионга яқин ўқувчи ташриф буюради. «Cadbury» - Бирмингем университети қошидаги тадқиқот кутубхонаси ҳисобланади. Унда 20 тилдаги катта қўлёзмалар тўплами (3 мингдан ортиқ) мавжуд. Кутубхонанинг энг машҳур экспонати VII асрда ёзилган Қуръон қўлёзмаси (The Birmingham Qur’an Manuscript) ҳисобланади.
Ўзбекистон мусулмонлар идораси матбуот хизмати
Савол: Намоздан кейин имом «Оятал курсий»ни бошидан ўқиганда жамоат қолганини ичида давом эттирадими ёки бошидан бошлайдими? Зикрларни айтишдачи?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Намоздан кейин оятал курсий ва тасбеҳларни айтиш мустаҳаб амал саналиб, уларни имом ҳам, жамоат ҳам ўқишлари мандуб, яъни гўзал ва савобли иш ҳисобланади. Шунинг учун имом бошлаб берганидан кейин жамоатдагилар ҳам оятал курсийни бошидан ўқийдилар.
Шунингдек, тасбеҳларни 33 тадан айтадилар. Имом уларни овоз чиқариб бошлаб беришининг сабаби жамоатга айтиладиган зикрни эслатиш учундир.
Пайғамбаримиз алайҳиссалом фарз намозлардан кейин «Оятал курсий»ни ўқишнинг фазилати ҳақида бундай дейдилар: “Ким ҳар бир фарз намозидан кейин Оятал курсийни ўқиса, кейинги намозгача Аллоҳ таолонинг зиммасида бўлади” (Имом Табароний ривоятлари).
Бошқа бир ҳадиси шарифда бундай дейилади:
“Ким ҳар бир фарз намознинг ортидан Оятал курсийни ўқиса, уни жаннатга киришдан фақатгина ўлим тўсиб туради” (Имом Насоий ривояти).
Намоздан кейин тасбеҳларни айтиш борасида Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ҳар намоздан кейин ўттиз уч марта Аллоҳга тасбеҳ айтса, ўттиз уч марта Аллоҳга ҳамд айтса, ўттиз уч марта Аллоҳу акбар”, деса ҳаммаси тўқсон тўққиз бўлади. Юзинчисида “Лаа илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ала кулли шайьин қодийр”ни айтса, унинг гуноҳлари денгиз кўпикларича бўлса ҳам мағфират қилинади”, дейилган (Имом Муслим ривояти).
Шунга кўра имом домла “Субҳаналлоҳ”, “Алҳамдулиллаҳ”, “Аллоҳу акбар” дейиши ўзи учун ҳисобга ўтади. Жамоатдаги намозхонлар 33 тадан ўзлари айтишлари керак бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.