24 Июл, 2025, 29 Муҳаррам, 1447
24 Июл, 2025, 29 Муҳаррам, 1447
Ўзбекистоннинг Буюк Британиядаги элчихонаси кўмагида Бирмингем университети қошидаги Cadbury Research Library ва Британия кутубхонаси вакиллари билан онлайн учрашувлар ўтказилди, деб хабар бермоқда “Дунё” ахборот агентлиги мухбири.
Британия томонига Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг илмий фаолияти, шунингдек, Ўзбекистон кутубхона тўпламларида сақланаётган 100 мингдан ортиқ нодир қўлёзмаларни сақлаб қолиш бўйича олиб борилаётган ишлар ҳақида маълумот берилди.
Суҳбатдошлар Беруний, Абу Али Ибн Сино, Хоразмий ва бошқа Шарқ Уйғониш даври олимларининг илм-фан ривожига қўшган муҳим ҳиссасини алоҳида таъкидладилар. Ўзбекистон ҳукуматининг олимларнинг илмий асарларини сақлаш ва оммалаштириш борасидаги саъй-ҳаракатлари юқори баҳоланиб, ҳамкорликни йўлга қўйишга тайёрлиги билдирилди.
Британия кутубхоналари ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси тадқиқотчилари ўртасида, жумладан, Британия кутубхонаси ва «Cadbury» кутубхонасида сақланаётган нодир қўлёзмаларни ўрганиш соҳасидаги илмий тадқиқотлар орқали илмий алоқаларни ривожлантириш юзасидан фикр алмашилди. Бирмингем университетида ўзбек мутахассисларининг илмий-тадқиқот стажировкаларини ташкил этиш, қўлёзмаларни сақлаш, тиклаш, каталоглаштириш ва рақамлаштириш соҳасида тажриба алмашиш масалалари муҳокама қилинди.
Томонлар ўзаро ташрифлар чоғида қўшимча асосли музокараларни, хусусан, Ўзбекистон мусулмонлари идораси делегациясининг 2022 йил февраль ойида Буюк Британияга ташрифини ўтказишга келишиб олди.
British Library каталоглаштирилган буюмлар сони бўйича (200 миллионга яқин), жумладан, тарихий китоблар, хариталар, қўлёзмалар ва бошқалар бўйича дунёдаги энг йирик миллий кутубхона ҳисобланади. Кутубхонага ҳар йили 1,6 миллионга яқин ўқувчи ташриф буюради. «Cadbury» - Бирмингем университети қошидаги тадқиқот кутубхонаси ҳисобланади. Унда 20 тилдаги катта қўлёзмалар тўплами (3 мингдан ортиқ) мавжуд. Кутубхонанинг энг машҳур экспонати VII асрда ёзилган Қуръон қўлёзмаси (The Birmingham Qur’an Manuscript) ҳисобланади.
Ўзбекистон мусулмонлар идораси матбуот хизмати
Собит ибн Иброҳим таҳорат ола туриб ариқда оқиб келаётган бир олмага кўзи тушади ва олмани олиб ейди. Олманинг ярмини еб бўлганида, унинг ҳаққи ҳақида ўйлаб қолади. Шу хаёлда Собит ибн Иброҳим ариқ четидан юриб олма оқиб чиққан боғга киради ва боғ эгасига:
– Еб қўйган яримта олмам учун ҳаққингизни ҳалол этинг. Қолган ярми мана, олинг, – дейди.
– Майли, ҳаққимни ҳалол этаман, фақат бир шартим бор, – дейди боғ эгаси йигитнинг ҳалол, тақволи эканини англаб.
– Шартингизни айтинг, – дейди Собит ибн Иброҳим.
Шунда боғ эгаси:
– Бир қизим бор, уни никоҳингга оласан. Лекин рози бўлишингдан аввал унинг ҳолатидан сени огоҳ этишим лозим. Қизимнинг кўзи ожиз, ҳеч нарсани кўрмайди, соқов – гапирмайди ва яна қулоғи эшитмайди – кар, қимирламайди – шол, – дейди.
Боғ эгасининг гапларини эшитган Собит ибн Иброҳим лол бўлиб қолади. Еб қўйган яримта олманинг ҳаққидан қўрқиб, қизга уйланишга рози бўлади ва:
– Майли, таклифингизни қабул қилдим, зора шу билан Аллоҳнинг розилигига эришсам, – дейди.
Ота қизига оқ фотиҳа беради. Тўй-томошалар ўтгач, Собит ибн Иброҳим салом берганича қизнинг ёнига киради. Қиз саломга алик қайтарганча қўли кўксида қуллуқ қилади.
Йигит бўлаётган ишлардан ҳайратланади: “Бу жуда ғалати-ку, соқов эмас экан-да, саломимга жавоб берди. Тик турибди, демак шол ҳам эмас. Қўли кўксида, бундан чиқди кўзлари ҳам кўради”.
Йигит шошганча ташқарига чиқади ва қизнинг отасига: “Бу менга ваъда қилинган қиз эмас-ку, кўр, соқов, кар ва шол деганингизнинг боиси не?!” – дейди.
“Нега энди?” – изоҳ беради қизнинг отаси: “Бу ўша қиз. Кўзи ожиз деганим – унинг кўзлари Аллоҳ ҳаром қилган нарсага боқмаган, қулоғининг карлиги – Аллоҳ ҳаром қилган нарсаларга қулоқ тутмаган, соқовлиги ҳам рост, чунки тили Аллоҳнинг зикригагина айланган, шоллиги – ёмон ишга юрмаган”.
Собит ибн Иброҳим бировнинг ҳаққидан қўрққанлиги эвазига олий мукофотга эришади. Вақт ўтиши билан унинг аёли ер юзини илм ва фиқҳга тўлдиражак бир зотга, буюк Имом Абу Ҳанифага ҳомиладор бўлади.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа