Kishi yashashi uchun juda kam miqdorda oziq-ovqat iste'mol qilishi etarli. “Oshqozonning uchdan bir qismini ovqat bilan, ikkinchisini suv bilan, qolgan qismini havo bilan to'ldiring”, – deyilgan hadisi sharifda.
Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning ushbu so'zlarini barcha musulmonlar o'z sog'lig'ini saqlash va umrini uzaytirish uchun eslab qolishi zarur, chunki ularning aksariyati, aytmoqchi, butunlay qobiliyatsiz odamlar tomonidan faqat shaxsiy boylik uchun tayyorlanadi.
Olimlar ko'plab tadqiqotlar asosida odamning oshqozoni to'q bo'lmasa, unda chuqur va to'liq nafas olish ancha oson kechishini aniqlashdi. Sayoz nafas (tez-tez nafas olish) esa kishi hayotini qisqartirishga sabab bo'ladi.
Butun tananing qoni karbonat angidriddan tozalash uchun o'pkaga boradi. Ammo agar odamning nafas olishi chuqur bo'lmasa (mos ravishda kerak bo'lgan kislorod etarli miqdorda kelmasa), unda jarayon sustlashadi, natijada qon hayotiy kislorod bilan boyitilmaydi va bir xildagi organlarga qaytadi. Bu esa inson salomatligi uchun zararli sanaladi.
Inson bir daqiqada 16 marta nafas olamiz. Har bir nafasda tanaga yarim litr havo kiradi. Demak, inson bir kunda 23 240 marta nafas oladi, natijada organizmga kislorod bilan birga 11 620 litr havo kiradi.
Ammo to'liq nafas olish jarayoni kishining faqat chuqur va to'liq nafas olish natijasida yuzaga keladi. Agar oshqozon to'ldirilgan bo'lsa, chuqur nafas olish mumkin bo'lmaydi, bunda tanaga kislorod normal metabolizm va qonni to'liq tozalash uchun etarli bo'lmagan miqdorda kiradi. Natijada tanada turli kasalliklar paydo bo'ladi.
Shunday qilib, biz o'z pulimiz hisobiga kasallikni keltirib chiqaramiz. Bu borada Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam naqadar go'zal so'zlarni aytganlar: “Odam farzandi o'z qornidan yomonroq narsani to'ydirmaydi".
Bu hadisi sharifda quyidagi voqeani eslashingiz mumkin. Bir paytlar Rasululloh sollallohu alayhi va sallamga qimmatbaho sovg'a va mohir tabib jo'natdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Biz och qolmagunimizcha ovqat emaymiz va umuman to'ymaymiz, shuning uchun bizga shifokor kerak emas", deb tabibni qaytarib yubordilar.
Bularning barchasi Payg'ambar Muhammad sollallohu alayhi va sallamning payg'amborlik risolasining to'g'riligini yana bir bor tasdiqlaydi.
Internet materiallari asosida Halqaro aloqalar
bo'limi xodimi Ilyosxon Ahmedov tayyorladi.
Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi axborot xizmati O‘zAga ma’lum qilishicha, qo‘mita O‘zbekistonning ushbu obyektni asrash bo‘yicha sa’y harakatlarini yuqori baholab, YUNЕSKO Butunjahon merosi markazi hamda IKOMOS (Yodgorliklar va diqqatga sazovor maskanlarni asrash bo‘yicha xalqaro kengash) bilan samarali hamkorlik muhimligini alohida qayd etdi.
Kelgusi bosqich sifatida O‘zbekistonga takroriy nominatsiyani tayyorlash uchun uch yil muddat berildi. Unda Shahrisabzning siyosiy, madaniy va diniy markaz sifatidagi betakror tarixiy rolini aks ettiruvchi temuriylar davri me’moriy merosiga alohida urg‘u qaratiladi.
Shaharning tarixiy qismi bufer hudud sifatida belgilanishi rejalashtirilgan, bu uning madaniy qiymatini yanada samarali asrash imkonini beradi. Mazkur qaror xalqaro hamkorlik doirasida olib borilgan tizimli va ochiq muloqotlar natijasi bo‘ldi.
Anjumanda O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi raisi Gayane Umerova boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etib, YUNЕSKO, IKOMOS va barcha xalqaro hamkorlarga bildirilgan ishonch va ko‘rsatilgan qo‘llab-quvvatlov uchun minnatdorlik bildirgan.
Behruz XUDOYBЕRDIYEV,
O‘zA