Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Noyabr, 2025   |   18 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:43
Quyosh
07:04
Peshin
12:12
Asr
15:28
Shom
17:13
Xufton
18:28
Bismillah
09 Noyabr, 2025, 18 Jumadul avval, 1447

Ilohiy ta'riflar, alomatlar va belgilar

01.11.2021   5061   6 min.
Ilohiy ta'riflar, alomatlar va belgilar
  1. Taqvodor kishilarga berilgan ta'riflar, ularning alomatlari va alohida belgilari.

Bu dunyo da'volar dunyosi. Dunyoda yashab turgan har bir insonning o'z da'vosi bor. Kimdir yaxshi odam ekanligini da'vo qiladi. Yana kimdir esa samimiylikni, kimdir sahiylikni yoki soddalikni, yana kimdir esa taqvodorlikni da'vo qiladi.

Lekin, bu da'volarning aksari ushbu jamiyatda yashab turgan, da'vo qilayotgan kishini yaxshi taniydigan solih odamlar tarafidan e'tirof etilmaydi. Balki, aksar da'volar boshqalar tarafidan inkor qilinadi. Chunki, dunyoda saviyalar, bilimlar va dunyoqarashlar har xil. Kimdir da'vo qilgan, o'ziga nisbat bergan sifatni boshqalar inkor qilishi mumkin. Yoki bir kishiga boshqa bir kishi tarafidan berilgan ta'riflar boshqa bir kishilar tomonidan e'tirof qilinmasligi ham mumkin. Chunki, bu me'zonlarning barchasi insoniyat tomonidan o'rnatilgan me'zonlardir. Har kim aqliga, ilmiga va saviyasiga qarab o'z me'zonini yaratib olishi mumkin.

Biroq, dunyoda shunday me'zon borki, uni hech bir musulmon inkor qilolmaydi. Kishilarga berilgan ta'riflar, ularni o'zgalarga tanitib turadigan alomatlari bayon qilingan bir kitob borki, u kitobni nozil qilgan Zot, barcha maxluqotlarning Robbisi Alloh taolodir.

Robbimiz O'zining Kalomi orqali musulmon kishiga  ilohiy me'zonni o'rnatib berdi. O'z bandalarini ta'rifladi. Alomatlarini, belgilarini bayon qildi. Ushbu ta'riflarni, alomat va belgilarni yolg'onga chiqarishga esa hech bir musulmon jur'at qilolmaydi.

Quyida biz Qur'oni karimda zikri kelgan kishilar, ularga berilgan ta'riflar va u kishilarni boshqa insonlardan ajratib turadigan belgilarini o'rganib chiqamiz. Maqsadimiz, kimnidir ta'riflamoqchi bo'lganda, o'z nafsimizga yoki boshqalarga baho bermoqchi bo'lganda, kishilarning qadrini o'lchashda,  Robbimiz o'rnatib bergan me'zondan foydalanishdir.

Alloh taolo aytadi: “Ushbu (ilohiy) Kitob (Qur'on) shubhadan xoli va (u shunday) taqvodorlar uchun hidoyat (manbai)dirkim, 3. ular g'oyib (diniy xabarlar)ga imon keltiradigan, namozni mukammal o'qiydigan va Biz rizq qilib bergan narsalardan (sadaqa va) ehson qiladiganlardir. 4. Yana, ular Siz (Muhammad)ga va Sizdan ilgari (o'tgan payqambarlarga) nozil qilingan narsa (ilohiy kitoblar)ga imon keltiradigan hamda oxirat (qiyomat)ga qat'iy ishonch hosil qiladiganlardir. 5. Aynan ular Parvardigorlari tomonidan (ato etilgan) hidoyat uzradirlar va aynan ular najot topuvchilardir”.  (Baqara surasi 2-3—oyatlar)

Ayting (ey Muhammad): «Sizlarga bulardan yaxshiroq narsa haqida xabar beraymi? Taqvodor kishilar uchun Parvardigorlari huzurida ular abadiy qoladigan, taglaridan daryolar oqib turguvchi bog'lar, pokiza juftlar va Allohning rizoligi bor. Ular: «Parvardigoro, bizlar senga iymon keltirganmiz, bas, gunohlarimizni mag'firat ayla va bizni jahannam azobidan asra!» — deydigan, sabr-qanoatli, iymonlariga sodiq, ibodat-itoatli, infoq-ehsonli bo'lgan va saharlarda Allohdan mag'firat tilaydiganlardir. (Oli imron surasi 15-16-17-oyatlar)

(U taqvodor zotlar) yaxshi-yomon kunlarda infoq-ehson qiladigan, g'azablarini ichlariga yutadigan, odamlarning (xato-kamchiliklarini) afv etadigan kishilardir. Alloh bunday yaxshilik qiluvchilarni sevadi. (U taqvodor zotlar) qachon biron-bir noloyiq ish qilib qo'ysalar yoki (qandaydir gunoh ish qilish bilan) o'zlariga zulm qilsalar, darhol Allohni eslab, gunohlarini mag'firat qilishni so'raydigan. — Har qanday gunohni yolg'iz Allohgina mag'firat qilur, — bilgan hollarida qilgan gunohlarida davom etmaydigan kishilardir.  (Oli imron surasi 134-135  -oyatlar)

Demak, haqiqiy taqvodor kishi:

 1.  G'aybga iymon keltiradi.
 2.  Namozni mukammal ado etadi.
 3.  Infoq va ehson beradi.
 4.  Barcha payg'ambarlarga iymon keltiradi.
 5.  Barcha ilohiy kitoblarga iymon keltiradi.
 6.  Qiyomat kuniga qat'iy ishonadi.
 7.  Gunohlari uchun istig'for aytib kechirim so'raydi.
 8.  Jahannam azobidan panoh so'raydi.
 9.  Sabr qanoatli bo'ladi.
 11. Iymoniga sodiq bo'ladi.
 12. Robbisiga ibodatli va itoatli bo'ladi.
 13. Saharlarda istig'for aytadi.
 14. G'azabini ichga yutadi.
 15. Kishilarning xato va kmchiligini kechiradi.
 16. Gunoh ish qilib qo'yganda darhol tavba qilib, istig'for aytadi.
 17. Gunoh ishlarda bardavom bo'lmaydi.

Hulosa:

Taqvodorlikning belgilari ushbu oyatlarda zikr qilingan sifatlardir. Yuzdagi soqol, boshdagi salla, egnida turgan chopon yoki qo'lidagi tasbehi kishining taqvodor ekanligini bildirmaydi. Bu ko'rinish yolg'onchi bo'lishi ham mumkin. Taqvoning joyi esa qalbda bo'ladi. Kimki, ushbu me'zonga tushmas ekan, aytayotgani quruq da'vo xolos. “Quruq qoshiq og'iz yirtadi”, deganlaridek, quruq da'vo ham faqatgina nadomat keltiradi xolos.

Alloh taolo barchamizni haqiqiy taqvodorlardan qilsin.

 

Toshkent shahar, Olmazor tumanidagi

“Mevazor” jome masjidi imom noibi:                       Islomov Yorbek

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Diniy idoradagi “Usmon Mus'hafi” tarixini bilasizmi?

07.11.2025   2316   2 min.
Diniy idoradagi “Usmon Mus'hafi” tarixini bilasizmi?

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1989 yildagi qaroriga binoan “Usmon Mus'hafi” O‘zbekiston musulmonlari idorasiga berilgan. Shundan buyon “Usmon Mus'hafi” Diniy idora kutubxona muzeyi – “Muyi Muborak” madrasasida saqlanib kelinmoqda. 2007 yilda hukumatimiz tomonidan "Mo‘yi Muborak" madrasasi qaytadan zamonaviy qilib to‘liq ta’mirlandi.


Varaqlar o‘lchami: 53x68 sm.

Varaqlar soni: 338 varaq.

Matnlar o‘lchami turlicha: 33x39; 36x46; 38x46.

Ma’lumot o‘rnida “Usmon Mushafi” (dunyoda “Toshkent Qur’oni” nomi bilan tanilgan) dunyo sivilizatsiyasi tarixidagi eng nodir manba. Muborak Qur’oni karim uchinchi halifa hazrati Usmon ibn Affon (tax. 575-656 y.) (r.a.) buyruqlariga asosan VII asrda (644-648 yy.) kiyik terisiga Hijoz xatida yozilgan va muqovalangan.


“Toshkent Qur’oni” – “Hazrati Imom” majmuasi tarkibiga kiruvchi “Mo‘yi Muborak” madrasasi O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasi muzeyida saqlanadi.


Islom tarixidan ma’lumki, Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning vahiy ko‘chiruvchi kotiblari Zayd ibn Sobit (615-665 y.) boshchiliklaridagi sahobalar tomonidan 6 dona Qur’on nusxasi ko‘chirilgan.


Ushbu Mus'haf 338 varaqdan iborat. Har bir sahifa hajmi 53x68 sm.ni tashkil etadi. Halifa Usmon (r.a.) aynan shu Qur’onni o‘qib o‘tirganlarida shahid bo‘lganlar. U kishining muborak qon izlari Baqara surasining 137 - ( فسيكفيكهم الله و هو السميع العليم...) oyatida saqlanib qolgan.


Hijoz xati bitilgan matn harakat va nuqtalardan holi, kiyik terisiga yozilgan, harflar qirrali emas, “alif”larning uchi o‘ngga sezilarli darajada burilgan.


“Usmon Mus'hafi” 1997 yil Xalqaro YUNЕSKO tashkilotining “Memory of the World” (Dunyo Xotirasi) ro‘yxatiga kiritilgan. Bu haqda 28.08.2000 yilda maxsus sertifikat berilgan.


“Usmon Mus'hafi” buyuk bobomiz Amir Temur hazratlari tomonidan XIV asrda Iroqdan Samarqandga olib kelingan. Mus'haf uzoq yillar Samarqanddagi "Nodir Devonbegi" madrasasida saqlangan. Chor Rossiyasi tomonidan O‘rta Osiyo bosib olingandan so‘ng, Turkiston General-gubernatori Fon-Kaufman 1869 yilda Mus'hafni Sankt-Peterburgga berib yuborgan. 1905 yilda Sankt-Peterburgda 50 dona nusxa ko‘chirilgan. 1917 yilda Rossiyadagi o‘zgarishlardan so‘ng Usmon Mus'hafi Toshkent va Sirdaryo ulamolari talabiga muvofiq dastlab 1923 yilda Ufaga, so‘ng "Mus'hafi Usmon"ni O‘zbekistonga qaytarib berish to‘g‘risidagi maxsus dekretga asosan 1924 yilda Toshkentga qaytarib olib kelingan va O‘zbekiston davlat tarixi muzeyida saqlangan. 1989 yili Vazirlar Mahkamasi qaroriga binoan O‘zbekiston musulmonlari idorasiga taqdim etilgan. 
 

Kamoliddin Mahkamov,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Kutubxona bo‘limi boshlig‘i

O'zbekiston yangiliklari