Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Iyul, 2025   |   20 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:22
Quyosh
05:03
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:59
Xufton
21:32
Bismillah
15 Iyul, 2025, 20 Muharram, 1447

Naqshbandiya tariqatining musulmon Sharqi ikkinchi renessansidagi ahamiyati e'tirof etildi

23.09.2021   800   3 min.
Naqshbandiya tariqatining musulmon Sharqi ikkinchi renessansidagi ahamiyati e'tirof etildi

O'zbekiston o'z mustaqilligini qo'lga kiritganidan keyin milliy merosga munosabat tubdan o'zgardi.
Hususan, ilgari qatag'on qilingan diniy ruhdagi merosga mehr-muhabbat ko'zi bilan boqa boshladik. Hayoti va faoliyati diniy-tasavvufiy yo'nalishda bo'lgan ulug' ajdodlarimizga yuz burdik.

Shu yo'nalishdagi ulug' bobolarimizdan birinchi bo'lib 1993 yilning sentyabr' uchinchi juma kuni Hoja Bahouddin Naqshband Buxoriy tavalludining 675 yilligi xalqaro miqyosda keng nishonlandi.

Buxoro viloyati hokimining “O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1994 yil 11 yanvardagi “Bahouddin Naqshband ziyoratgohini ta'mirlash, tuzatish va obodonlashtirish to'g'risida”gi bayoni haqida” 1994 yil 4 fevralidagi 17-qarori 4-bandida “O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo'yicha qo'mita, “O'zbekturizm” milliy kompaniyasi, tegishli vazirlik va idoralar bilan birgalikda har yili sentyabr' oyining uchinchi payshanba-juma kunlari bo'ladigan Bahouddin Naqshband ziyorati marosimini yuqori darajada o'tkazish” ko'zda tutilgan edi.

Ana shu qaror asosida o'sha 1994 yildan boshlab har yili sentyabr' oyida an'anaviy tarzda naqshbandxonlik Respublika ilmiy-amaliy anjumani o'tkazib kelinyapti.

Bu yilgi 28-an'anaviy anjuman “Naqshbandiya tariqatining musulmon Sharqi ikkinchi renessansidagi o'rni va ahamiyati” mavzusida bo'lib o'tdi. Uni Bahouddin Naqshband yodgorlik majmuasi markazi, O'zbekiston musulmonlari idorasi Buxoro viloyati vakilligi, O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi hamkorlikda tashkil etdi.

Onlayn tarzda o'tkazilgan anjumanda diniy soha va hamkor tashkilotlar rahbar va xodimlari, Din ishlari bo'yicha qo'mita raisi birinchi o'rinbosari, O'zbekiston xalqaro islom akademiyasi rektori Muzaffar Komilov, O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi birinchi o'rinbosari Homidjon Ishmatbekov, taniqli shoir, O'zbekistondagi islom tsivilizatsiyasi markazi bo'limi mudiri Mirzo Kenjabek va boshqalar ma'ruza va nutqlari bilan ishtirok etdi.

Hususan, Mirzo Kenjabek, Mustaqim Jumayev kabi shoirlar irfoniy ruhdagi she'rlaridan o'qidi.

Ilmiy-amaliy anjumandagi ma'ruzalarda Buxoroda tasavvuf tariqatlarining paydo bo'lishi va rivojlanishi, tariqatga peshvolik qilgan avliyolar, xojagon-naqshbandiya tariqatida shariatga munosabat, “Tuhfat uz-zoirin” asarining naqshbandiya tariqati shayxlari bo'yicha muhim manba ekani, Buxorodagi ziyoratgohlar haqida ma'lumot beruvchi etti pir mobil ilovasi mohiyati, etti pir merosiga munosabatning ma'naviy-ma'rifiy ahamiyati, qadim Buxoroda o'tgan etti pir, xattotlik san'atining tasavvuf bilan bog'liq jihatlari, naqshbandiya ‒ Buxoro tasavvuf maktabi mahsuli sifatida kabi muhim-muhim mavzular atroflicha yoritildi.

Anjumanda sara ma'ruzalar matnlarini “Naqshbandiya” ilmiy-irfoniy, adabiy-ma'rifiy jurnali sahifalarida chop etish tavsiya etildi.

Sultonmurod OLIM,
“Naqshbandiya” jurnali bosh muhariri,
O'zbekiston Respublikasida xizmat ko'rsatgan madaniyat xodimi

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Maktub

14.07.2025   1151   3 min.
Maktub

Bir ota uzoq shaharga safar qildi. Ayoli va uch farzandi esa vatanda qolishdi. Bolalari uni juda yaxshi ko‘rishar va hurmat qilishar edi.

Otalari ularga birinchi maktubni yubordi. Lekin ular uni o‘qish uchun ochmadilar, balki har birlari maktubni peshonalariga surtib: “Bu buyuk habibimizdandir”, dedilar. Ushbu xatning ko‘rinishiga nazar qilib, uni chiroyli qutiga solib qo‘yishdi. Bolalar boshqa paytlarda maktubning changini artish uchun olishar va yana joyiga qo‘yib qo‘yishardi. Otalari oilasiga yuborgan hamma xatlarni shunday qilishdi.

Yillar o‘tdi. Ota uyga qaytdi. Lekin ulardan birgina farzand qolgandi. Ota undan so‘radi:

– Onang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Ular qattiq kasal bo‘ldilar. Bizda onamni davolash uchun mablag‘ topilmadi va vafot etdilar.

Ota dedi:

– Birinchi maktubimni ochmadingizmi?! Men sizlarga katta mablag‘ yuborgan edim-ku!

O‘g‘il dedi:

– Yo‘q!

Ota yana so‘radi:

– Ukang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Siz uning ba’zi o‘rtoqlarini tanirdingiz. Onamning o‘limidan keyin unga nasihat qiladigan va uni to‘g‘ri yo‘lga soladigan kimsa topilmadi. U do‘stlari bilan ketdi.

Ota hayratlanib dedi:

– Nima uchun?! Yomon o‘rtoqlarini tark qilib, mening oldimga kelishini yozgan maktubimni o‘qimadingizmi?

O‘g‘il javoban:

– Yo‘q, – dedi.

Ota dedi:

– La havla va la quvvata illa billah. Opang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Turmushga chiqish uchun maslahat so‘ragan haligi yigit bilan nikohlandi va u hozir baxtsiz yashayapti.

Ota darg‘azab bo‘lib dedi:

– Sizlarga bu yigitning obro‘si, xulqi yomonligi va bu to‘yga noroziligim haqida yozgan xatimni o‘qimadingizmi?

O‘g‘il dedi:

– Yo‘q! Biz xatlaringizni bir chiroyli qutida saqladik. Doim uni ziynatladik, peshonamizga surtdik, lekin o‘qimadik.

 

Bu oilaning ahvoli, uning birligi qanday tarqalib ketgani, otaning maktubini o‘qimay, undan manfaat olmay, balki uni muqaddaslab, unda yozilganlarga amal qilmay, hayotlarini qiyinlashtirganliklari haqida tafakkur qildim. So‘ng stol ustidagi chiroyli qutiga solib qo‘yilgan Qur’oni Karimga nazar soldim... Sho‘rim qurisin!

Albatta, men Allohning Maktubiga anavi bolalar otalarining xatlariga muomala qilganlari kabi munosabatda bo‘lyapman. Men Mus'hafni stolim ustiga qo‘yganman-u, lekin uni o‘qimayman, undagi narsalardan foydalanmayman ham. Axir, u butun hayotimning dasturi-ku!

Robbimga istig‘for aytdim. Mus'hafni ochdim va hech qachon uni tark etmaslikka qaror qildim. 

Arab tilidan Ziyoda Mirahmatova tarjimasi
Ibratli hikoyalar