Dunyoda shunday hududlar borki, o'g'rilik, giyohvandlik, qotillik kabi jinoyatlar sodir etilishi me'yor darajasidan ortib ketgan. Ko'chalardagi o'q ovozlari, nohaq odam o'ldirilishi va mahalliy aholi uchun oddiy holatga aylangan.
Dunyoning eng kriminal hududlar asosan Lotin Amerikasi, Afrika va Yaqin Sharq mintaqalarida joylashgan. Uzoq muddatli harbiy qarama-qarshiliklar, hokimiyat uchun ichki kurashlar, terrorchilik xavfining oshishi, giyohvand moddalar savdosi va boshqa jinoyatlar jinoiy to'dalarni shakllanishiga asos bo'lgan. Bu esa o'z navbatida mazkur davlatlarning iqtisodiy taraqqiyotga erishishiga to'sqinlik qiladi.
Shahar va mamlakatlarga oid ma'lumotlar asosidagi reytinglarni e'lon qilib boradigan “Numbeo”portali dunyoning eng kriminal davlatlari reytingini e'lon qildi.
VYeNYeSUELA – jinoyatchilik darajasi yuqoriligi bo'yicha etakchilik mamlakat hisoblanadi. 30 millionga yaqin aholi yashaydigan ushbu hududda qotillik deyarli har kuni sodir etiladi. Mamlakat muntazam ravishda politsiya nazoratiga olingan bo'lsa-da, shavqatsiz to'dalar shahar ko'chalarida shiddatli janglarni boshlaganlarida ular o'z mas'uliyatidan deyarli kechadi. Har 100 ming aholiga o'rtacha 120-200 ta qotillik nisbati to'g'ri keladi. 1998 yilda mamlakatda sodir etilgan qotilliklar soni 4500 ta bo'lib, 2010 yilga kelib bu ko'rsatgich 20 mingga etgani mamlakatda yil sayin kriminal hayot rivojlanib borayotganini ko'rsatadi.
PAPUA-YaNGI GVINYeYa – dunyodagi ishsizlik darajasi yuqori bo'lgan mamlakat (aholisining 4/1 qismi ishsiz) hisoblanadi. Jinoyatchilik ko'rsatgichi 2020 yil holatiga ko'ra 80 foizni tashkil etgan. Mamlakatda inson huquqlari himoyasiga qaratilgan qonunlar mavjud bo'lsa-da, ular ijrosi ta'minlanmagan. Mamlakat tabiiy resurslarga boy bo'lsa-da, aholining asosiy qismi qashshoqlikda yashaydi, deyiladi BMT bayonotida.
JANUBIY AFRIKA RYeSPUBLIKASI – jinoyatlar ko'rsatgichi ushbu hududda 1980 yillardan boshlab oshdi. 2000 yillar boshida krimiinal tizim avj oldi. Jinoyatchilikning doimiy o'sib borishi hududda uyushga jinoyatchilarning ko'payishiga sabab bo'lib, demografik o'zgarishlarga, mamlakat adliya tizimiga salbiy ta'sirini ko'rsatdi. Hududda talonchilik, zo'ravonlik va qotillik keng tarqalgan bo'lib, respublika bo'ylab kunlik qotillik soni 50 tadan oshadi.
MYeKSIKA – jinoyatchilik darajasi yuqori bo'lgan davlatlar reytingining keyingi o'rnini egallagan. Mamlakatning eng kriminal tuman S'yudad-Huares aynan AQSh bilan chegara hududida joylashgan. 2009 yilda bu tuman qotilliklar bo'yicha dunyoda birinchi o'ringa chiqqan. Giyohvand savdosi o'chog'iga aylangan hududda bir necha yillar avval avtomatdan otilgan o'qlar va jinoiy to'dalar shovqini tinchlikni buzgan bo'lsa, hozirda esa jinoyatchilar ancha tinch harakatlanmoqda. O'tgan yillarda jinoyat olamida “El chapo” nomi bilan tanilgan meksikalik jinoyatchi Hoakin Gusman AQShga ekstraditsiya qilingan. Bunga sabab Meksika qamoqxonalaridagi xavfsizlik tizimi ishonchsiz ekanligi bo'ldi.
SURIYa – 2011 yil davlat to'ntarilishi boshlangunga qadar sayyohlar uchun xavfsiz mamlakat hisoblangan. Hukumat va prezident boshqaruviga qarshi norozilik harakatlarida mamlakatning bir qismi “Islom davlati” teror guruhi tomonidan vayronaga aylantirilgan. Bugungi kunda mamlakatning katta qismi terror guruhlaridan xoli qilingan bo'lsa-da, to'liq bexavotir deb bo'lmaydi.
“Syrian Observatory for Human Rights” tashkiloti hisobotiga ko'ra, mamlakatda 2011 yil boshlangan notinchliklar oqibatida 100 mingdan ortiq aholi halok bo'lgan. Minglab odamlar o'z yurtini tashlab ketgan. 2018 yil Suriya tarixida eng ko'p aholi qurbon bo'lgan. 2012 yildan buyon mamlakatda har oy 5 mingtadan ortiq odam halok bo'lmoqda.
“Numbeo” portalining jinoyatchilik, qotillik eng avj olgan notinch mamlakatlari ro'yxatining keyingi pog'onalaridan Iroq, Liviya, Braziliya, Eron, Rossiya, Buyuk Britaniya kabi nomdor mamlakatlar o'rin olgan.
Ma'lumot o'rnida, ushbu ro'yxatda 137 ta mamlakat kiritilgan bo'lib, O'zbekiston 101-o'rinda, qo'shni davlatlar – Qozog'iston 40-o'rinda, Qirg'iziston – 30-o'rinda, Afg'oniston esa 4-o'rinda qayd etilgan.
“Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi
11.07.2025
12893
2 min.
2025 yil 10 iyul kuni Qur’oni Karim xodimi, ustoz, shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum boshchiligida «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi xodimlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasiga tashrif buyurishdi.
Ma’lumki, kutubxonada turli mavzudagi nodir qo‘lyozma asarlar, Qur’oni Karim qo‘lyozma nusxalarining namunalari saqlanadi. Mana shunday nodir manbalardan biri Hazrati Usmon mus'hafi hisoblanadi. Qur’oni Karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev rahbarligida 2023 yil 22 dekabr kuni o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish davomida berilgan topshiriqlar bo‘yicha 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan. Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi qo‘llab quvvatlovi ostida xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Aksell Deleau va Koraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar Usmon mus'hafini bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasini ishlab chiqib, kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha tavsiyalarni berdilar. Jumladan, «yengil restavratsiya ishlari»ni amalga oshirishdan avval Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.
Ushbu xayrli ishlarning davomi sifatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona mudiri Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etishdi. Yig‘ilishda «Mo‘yi muborak» madrasa-muzeyida saqlanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafining tarixi va bugungi kundagi ahamiyati haqida so‘z yuritilib, uni kelajak avlodlar asrab-avaylashga xizmat qiladigan muhim masalalar muhokama qilindi. Jumladan, Hazrati Usmon Qur’oni sahifalari va fondda saqlanayotgan 1905 yilda Sankt-Peterburgda olingan nusxasini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha taklif va mulohazalar bildirilib, kelgusida qilinadigan ishlar rejalashtirildi.
Iymon 
Namoz 
Ro'za 
Zakot 
Haj 
Qur'on 
Islom saboqlari 
Aloqa 
