Moskvadagi Sharq Davlat muzeyida "Qadamjolar tasviri. Makka va Madina islom tasviriy san'ati yodgorliklarida" ko'rgazmasi taqdim etildi. Ko'rgazmada Moskva, Qozon, Novosibirsk va Yalta kollektsiyalaridan XVIII-XIX asrlardagi islom qo'lyozmalarining ilgari noma'lum miniatyuralari, shuningdek, Sharq muzeyi kollektsiyasi, Qozon kollektsiyalari va Marjani jamg'armasi kollektsiyasidan Makka va Madinani tasvirlovchi tatar, hind va pokiston shamoillari namoyish etildi.
Islam.ru xabariga ko'ra, jami qirqqa yaqin buyumlar taqdim etildi.
Ko'rgazmada Islom san'atidagi tasviriy an'ananing o'ziga xosligi, muqaddas shaharlar-Makka va Madina obrazlarining kelib chiqishi namoyish etildi. XVI-XVII asrlardagi usmonli "me'moriy" miniatyuralari ta'sirida (jumladan, miniatyurachi Nasuh Matrakchining mashhur asarlari ta'sirida) va Muhya Al-Din Lari "Futuh al-haramein" ("Ikki qadamjoni topish") qo'lyozmalari ta'sirida XVIII asrning 30-40-yillardagi qo'lyozmalarning matnlarida islom muqaddas shaharlarining rejasi bor bo'lgan, "Dalail al-Hayrat" qo'lyozmasida Madinaning reja sxemasi paydo bo'ladi, XVIII asr o'rtalariga kelib unga Makkaning ikki juft tasviri qo'shiladi. Bu qanday va nima uchun ro'y berganini tashrif buyuruvchilar ko'rgazmada bilib olishdi.
Bundan tashqari, ko'rgazmada XIX asr oxiri – HH asr boshlaridagi "Dalail al-Hayrat"va shamoil miniatyuralariga Yevropa chizmachiligining ta'siri namoyish etildi. Ko'rgazma Volga Bulg'oriyasi tomonidan islom qabul qilinganining 1100 yilligiga bag'ishlangan va “Mamlakat tarixi” jamg'armasi qo'llab-quvvatlovida o'tkazilmoqda. Ko'rgazma kuratori Il'ya Zaytsev.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Er-xotin havonot bog‘ida yurardi. Maymunlar yonidan o‘tayotganlarida ayoli urg‘ochi maymunga parvona bo‘layotgan erkak maymunni ko‘rib:
– Qarang, qanday g‘amxo‘r, mehribon ekan, – dedi.
Eri unga bir jilmayib indamay qo‘yaqoldi.
Keyin ular sherlar qafasi yonidan o‘tishdi. Erkak sher bir chetda beparvo yotar, urg‘ochisi undan uzoqda edi. Ayol eriga yana:
– Qarang, anavi sher ayolidan uzoqda, loqayd yotibdi. Oilasiga g‘amxo‘r emas, shekilli, – dedi.
Shunda er ayoliga:
– Qani, urg‘ochi sherga biror narsa uloqtirib ko‘r-chi? – dedi.
Ayol bir kichkina cho‘pni urg‘ochi sherga qarata uloqtirdi. Shunda erkak sher tezda o‘rnidan turib, vajohat bilan ayolini himoya qilish uchun ayolga tomon yugurib qoldi. Uning vajohatidan qo‘rqib ketgan ayol erining ortiga o‘tib oldi. Er ayolini yetaklab maymunlar tomon yurdi va unga:
– Endi maymunlarga ham biror narsa uloqtir-chi? – dedi. Ayol yana bir cho‘pni olib achomlashib o‘tirgan maymunlarga qarata otdi. Shunda erkak maymun o‘zini jonini saqlash maqsadida daraxt tepasiga qarab qochib qoldi.
Erkak ayoliga qarab bunday dedi:
– Ko‘rdingmi, xotin, hamma narsa ham ko‘ringani kabi bo‘lavermaydi.
Darhaqiqat, ko‘pchilikni ko‘p narsalarning zohiri aldab qo‘yadi. Ammo ba’zan biz ko‘zimiz bilan ko‘rgan narsalar aslidan boshqacha bo‘lib chiqishi ham mumkin. Yolg‘on ko‘ringan narsa esa ba’zida rost bo‘lib chiqishi mumkin. Shunday ekan, xulosa qilishga shoshilmaylik.
Akbarshoh Rasulov