Avstraliyalik tadqiqotchilar qora sedana koronavirus infektsiyasini davolashda foydali ekanini isbotladi, deb xabar beradi daryo.uz «Korrespondent.net»ga t ayanib.
Ta'kidlanishicha, Nigella Sativa urug'lari — sedana, qora zira, Rim kashnichi asrlar davomida ko'plab kasalliklar, xususan, yallig'lanish va infektsiyani davolashda foydalanib kelingan.
Olimlarning qayd etishicha, Nigella Sativa’ning faol tarkibi bo'lgan timoxinon SARS-CoV-2 virusining oqsili tikanlariga «yopishib» olib, ularning o'pka infektsiyasini chaqirishini bloklashi mumkin.
«Shuningdek, bu koronavirus bilan kasalxonalarga yotqizilgan og'ir ahvoldagi bemorlardagi ‘tsitokin bo'roni’ni bloklay oladi», — deyiladi tadqiqotda.
Timoxinon yallig'lovchi kimyoviy vositalar — interleykinlar ajralishining oldini olib, insonning immun tizimiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Shu orqali u allergik kasalliklar — astma, ekzema, artrit, skleroz va hatto tilla stafilokokni davolashda muhim rol' o'ynaydi.
Ammo uni oshqozon-ichak traktida tabiiy so'rilish yomon bo'lgan holatda ishlatmaslik kerak.
Qora sedana musulmonlar tomonidan 14-asrdan beri keng ishlatinib kelinadi. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Qora dona o'limdan boshqa har bir dardga davodir», dedilar». Ikki Shayx va Termiziy rivoyat qilishgan. Uning lafzi quyidagicha: «Sizlar mana bu qora donani lozim tutinglar. Chunki unda somdan boshqa barcha dardga shifo bor. Som o'limdir».
Ibn Abu Atiyq roziyallohu anhu bir bemorning oldiga kirdi va: «Sizlar mana bu qora donachani lozim tutinglar. Undan besh yoki olti dona olib, maydalab tuyinglar. So'ngra uning burniga zaytun yog'i bilan mana bu tarafga, mana bu tarafga tomizinglar. Oishaning menga aytishicha, u Nabiy sollallohu alayhi vasallamning:
«Albatta, mana bu qora donada somdan boshqa barcha dardga shifo bor», deganlarini eshitgan ekan», dedi.
«Som nima?» degan edim.
«O'lim», dedi» Buxoriy rivoyat qilgan.
Sharh: Ushbu hadisi shariflarda «qora dona»ni o'limdan boshqa barcha dardlarga davo ekani qayta-qayta ta'kidlanmoqda. Bu ma'noni qandoq tushunmoq kerak?
Ulamolarimiz bu savolga atroflicha javob berganlar. Ularning hamma javoblarida ham ushbu hadisi shariflarning ma'nosini sirtdan ko'ringandek tushunmaslik kerakligi ta'kidlangan.
Hattobiy:
«Bu erda umumiy gapirib, xususiyni iroda qilish qoidasi ishlatilgan. Bu erda hamma dardlar deyishdan, rutubat va balg'amdan kelib chiqadigan xastaliklar iroda qilingan», degan ekanlar.
Abu Bakr ibn Arabiy bo'lsa: «Tabiblar nazdida «qora dona»dan ko'ra asal barcha dardga davo bo'lishga yaqinroq. Shundoq bo'lsa ham ba'zi xastalikka yo'liqqan kishilar asal ichsalar ozor topadilar. Alloh taolo asalda odamlar uchun shifo bor, degan bo'lsa ham uni g'olibo ma'nosida tushunilgandan keyin «Qora dona»ni ham shunga yaqin ma'noda tushunish lozim», degan.
Boshqalar: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam davoni xastaning holiga qarab turib vasf qilar edilar. U zotning «qora dona» haqida aytgan gaplari ma'lum kishilarga tegishli bo'lgan», deganlar.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Osmonlaru yerni yaratgan Zotning qarshisiga ma’siyatlar ila chiqa ko‘rmang, g‘azabiga toqatingiz, iqobiga sabringiz va azobiga qudratingiz yetmaydi.
Doktor Abdul Muhsin Ahmad o‘zining bir qarindoshi bilan bo‘lgan voqeani aytib berdi. Voqeaga ko‘ra bir yigit ukasiga doim “Allohga hamd aytgin” desa, ukasi: “Nima uchun Allohga hamd aytishim kerak?” – der, Yaratganga bo‘yin eggisi kelmasdi.
Axir uning bu gapini olamlar Rabbi bo‘lgan Zot eshitib turibdi! Alloh uni ikki oyog‘i bilan yurg‘izib qo‘yibdi, qancha odamlar yura olishmaydi. Necha-necha insonlar ko‘rish ne’matidan mosuvo bo‘lganida, uning ko‘zlari ko‘rib turibdi.
Vaqt o‘tib yigit avtohalokatga uchraydi. Uning a’zolari qattiq shikastlanadi. Operatsiyadan so‘ng doktor Abdul Muhsin Ahmad uni bir umr nogiron bo‘lib qolganligini, tanasining yarmi ishlamasligini, aniqrog‘i, bir o‘limdan qolganligini aytadi.
Alloh buyuk! Uning ne’matlari cheksiz. Biz bandalar doim shukrda bo‘lmog‘imiz lozim. Zero, Alloh taolo aytadi: «...Albatta, Uning ushlashi alamli va shiddatlidir»[1].
Tasavvur qiling, bordi-yu, siz do‘zaxiylardan bo‘lsangiz, u yerdagi azobga chiday olasizmi?! Albatta, yo‘q.
Shunday ekan Allohga tavba qiling! U Zotga xush kelmaydigan ishlardan qayting. Solih amallar ila Rabbingizga yaqinlashing.
Alloh bergan ne’matlarga shukr qiling. Gunoh va ma’siyatning kichikligiga qaramang. Allohning buyukligini nazaringizdan qochirmang.
Alloh buyuk! U Zot sizni kutilmaganda ushlamasidan avval qalbingizni qo‘rquv ila to‘ldiring. Qazoingiz yaqinlashmasidan avval poklaning. O‘lim kelgandagi pushaymondan naf yo‘q va buning uchun imkon berilmas...
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Hud surasi, 102-oyat.