Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyun, 2025   |   17 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:38
Shom
20:00
Xufton
21:38
Bismillah
13 Iyun, 2025, 17 Zulhijja, 1446

“YeVRO – 2020” chempionatidagi eng yaxshi 5 musulmon futbolchi

15.07.2021   1928   12 min.
“YeVRO – 2020” chempionatidagi eng yaxshi 5 musulmon futbolchi

2021 yil 11 iyun' kuni boshlangan futbol bo'yicha Yevropa chempionati tobora jadal qizg'in tus olib, butun dunyo bo'ylab tomoshabinlarni o'ziga jalb qilmoqda. Shu munosabat bilan “Yevro – 2020” maydonlarida to'p surayotgan eng muvaffaqiyatli musulmon futbolchilari beshligini tuzdik. Bular:

 

  1. Pol Pogba (Frantsiya)
  2. N'golo Kante (Frantsiya)
  3. Ilkay Gundogan (Germaniya)
  4. Antonio Rudeger (Germaniya)
  5. Hoqon Chalxano'g'li (Turkiya)

 

Ular haqida quyida batafsilroq so'z yuritsak:

 

  1. Pol Pogba (Frantsiya)

 

Pol Pogba Yevropadagi eng taniqli futbolchilardan biri. 28 yoshida u futbolchilik faoliyatida katta yutuqlarga erishdi, jumladan, Frantsiya terma jamoasi bilan 2018 yilda Rossiyada bo'lib o'tgan FIFA Jahon chempionatida g'olib chiqdi. Ammo ko'plab mukofot va unvonlarga ega bo'lishiga qaramay, Islom diniga rioya qilish uning shaxsiyati, kuchli xarakteri va mehnatsevarligini shakllantirishga katta ta'sir ko'rsatgan hal qiluvchi omil hisoblanadi.

 

Pogba Islom haqida: “Men uchun Islom bu barcha orzu umidimdir. Bu menga hamma narsadan minnatdor bo'lishga undaydi. Islom meni o'zgartirishga, hayotdagi ko'p narsalarni tushunishga majbur qildi. O'ylaymanki, bu meni hotirjam qiladi. Islom hamma ko'radigan terrorizm qiyofasi emas. Biz ommaviy axborot vositalarida eshitgan narsalar aslida boshqa narsadir. Bu ajoyib narsa. O'zingiz ko'rishingiz mumkin. Har kim o'zini Islom bilan munosabatini his qilishini anglashi mumkin.

Bu mening aqlimni boyitgan va meni yaxshi odamga aylantirgan din. Men narigi dunyo haqida ko'proq o'ylay boshladim. Islom insoniyatga va boshqa hamma narsaga hurmat bilan qarashdir".

 

  1. N'golo Kante (Frantsiya)

 

 N'golo Kante – Yevropaning eng yaxshi futbolchilardan biri, “Chelsi” jamoasi yarim himoyachisi – 1991 yil 29 martda Parijda kambag'al va oddiy afrika oilasida dunyoga kelgan. U tug'ilishidan 11 yil oldin, Kantening ota-onasi yaxshi hayot kechirish ilinjida tug'ilgan Mali shahrini tark etib, Frantsiyaga ko'chib kelishgan.

 

  Uning g'alaba va mo'maygina daromadlariga qaramay, N'golo Kantening barcha do'st va tanishlari har doim bu ajoyib futbolchi kamtarin va hatto uyatchan yigit ekanini ta'kidlashadi. Ba'zida u hattoki munosib kubok – Jahon kubogini olishdan oldin hijolat bo'lganida 2018 yilgi chempionatda bo'lgani kabi o'z g'alabalarini jamoada nishonlashdan ham tortingan.

 

 U har doim o'ynagan har bir jamoaning futbolchilari orasida hurmat qozonishi mumkin edi va ko'pchilik uni haqli ravishda Yerdagi eng mehribon inson deb biladi. Uning pullari umuman buzilmagan va u hech qachon o'z boyligini ko'z-ko'z qilmaydi va u mashg'ulotlarga o'z imkoniyatiga mos keladigan hashamatli mashinada emas, balki eski mini Kuperda yoki hatto piyoda holatda keladi. U o'z mablag'larining katta qismini o'zi o'sgan, hattoki kambag'alroq oilalarning bolalariga yordam berish uchun xayriya mablag'lariga sarflaydi, shuningdek, butun dunyo bo'ylab kasal bolalarni davolashga katta mablag' sarflaydi.   Ajablanarlisi, u haqida bunday xayr-ehsonlari tasodifan ma'lum bo'ldi va N'golo Kante o'zi xayriya faoliyatini reklama qilishni zarur, deb hisoblamaydi.

 

Kante mushohadali musulmon yigiti. U Makka Mukarramaga borib, bir necha bor haj qilgan va Ramazon oyidagi futbol uchrashuvlarida jismoniy faollikka qaramay, ro'za tutishni tark etmaydi. Shunday qilib, 2021 yilda Kante ro'za holatida "Chelsi" ni Chempionlar ligasi finaliga olib chiqdi.

 

  1. Ilkay Gyundogan (Germaniya)

 

       Ilkay Gyundogan – kelib chiqishi turk, u "Manchester Siti" klubi va Germaniya terma jamoasining yarim himoyachisi, 1990 yil oktyabr' oyida Germaniyaning Gelzenkirxen shahrida tug'ilgan.

 

2011 yildan beri Germaniyaning "Borussiya" Dortmund klubida o'ynab kelmoqda. Bu vaqt ichida u chempionlik unvonini qo'lga kiritdi, jamoa bilan Chempionlar Ligasi finaliga qadar etib bordi, shuningdek, Germaniya Superkubogini ikki marta qo'lga kiritdi. Gyundogan UYeFA Chempionlar Ligasi finalida "Borussiya" ning yagona goliga mualliflik qildi. 2016 yil 2 iyun' kuni futbolchi 27 million evro evaziga "Manchester Siti" ga ko'chib o'tdi. Hozirda Gyundogan Germaniya terma jamoasi safida “Yevro-2021” chempionati o'yinlarida qatnashmoqda.

 

Ilkay Gyundogan Dortmundning "Borussiya"sida o'ynagan paytida ba'zilar unga nisbatan irqchilik holatlari haqida gapirardi.

“Dortmundga kelganimda, men hamma narsaga tayyorman deb o'ylardim. Men nohaq edim. Men nima bo'lganini hech qachon unutmayman. Men shaharda kvartira qidirib yurgan edim va bu odamlarning: "Uning familiyasini ko'rganmisiz? Gundogan, turkcha. Siz haqiqatan ham bunga qodir deb o'ylaysizmi?", degan so'zlarini eshitdim. Ammo men ularga futbolchi ekanligimni aytishim bilan, ularning ohanglari butunlay o'zgardi: "Eh janob, iltimos, kiring, bir ko'z tashlang". Va bu odamlar o'zlari muhojirlar edi! 

 

Odamlar menga nemis tilida yaxshi gapirishimdan hayratda qolishganini aytishdi. Men javob berdim: "Ho'sh, men Germaniyada ulg'ayganman. Agar bu tilda gaplashmasam g'alati bo'lar edi". Huddi shu narsa teskari yo'nalishda ham sodir bo'ldi. Mening ota-onam turk. Men ham o'zimni turk deb bilaman. Ammo ba'zi turklar "sen turkmisan?" Men ikkala mamlakatga ham tegishliman, lekin ba'zida ular orasida qolgandek bo'laman. Ba'zilar meni butunlay nemis emas deb aytishadi. Boshqalar esa ular umuman turk emasligini aytishadi. Ho'sh, men kimman? ", - deya Gyundogan Marca so'zlaridan iqtibos keltiradi. 

 

  1. Antonio Rudeger (Germaniya)

 

Antonio Rudeger – nemis futbolchisi, "Chelsi" klubi va Germaniya terma jamoasi himoyachisi. 1993 yil 3 martda Berlinda tug'ilgan. Uning ota-onasi fuqarolar urushi avjida bo'lgan S'erra-Leonedan Germaniyaga qochib ketishlari kerak edi.

 

Tabiatan, Antonio fidoyi va har doim evaziga hech narsa kutmasdan boshqalarga yordam berishga tayyor. Quyidagi voqea uni juda yaxshi xarakterlaydi: bir marta, yoshlar o'yinida Rudi raqiblarining bo'sh darvozasi tomon yugurdi va gol urishi mumkin edi. Ammo buning o'rniga u uzoq vaqt jamoadoshini kutib, unga to'pni berdi va keyin jamoadoshi gol urdi. Bungacha jamoadoshi hech qachon gol urmagan edi.

 

 Antonio Rudeger afsuski, u irqchilikni juda qattiq shaklda boshdan kechirish imkoniyatiga ega edi.

 

"Meni “nigga” deb atashgan. Men har safar to'pga tekkanimda, ular maymun tovushlarini chiqarishardi. Bular shunchaki bir nechta odam emas, balki 2017 yilda Rim derbisida "Latsio" muxlislarining katta sektori edi (o'shanda Antonio "Roma" da o'ynagan taxminan).

 

Bu birinchi marta meni irqiy haqorat qilish emas edi, lekin eng yomoni u erda haqiqiy nafrat bor edi. Siz ularning ko'zlarini ko'rganingizda buni tushunasiz. Bunday holat yuz bergand, futbol olami qanday munosabatda bo'ladi? Odamlar: "Oh, bu juda dahshatli", deyishadi. Futbolchilar va klublar Instagramda qisqa xabarlarni joylashtiradilar: "Irqchilikka yo'l yo'q". Hamma xuddi bir ikkita ahmoqdek harakat qiladi. Tergov olib borilmoqda, ammo hech narsa bo'lmaydi. Vaqti-vaqti bilan, ijtimoiy tarmoqlarda katta aktsiyalar mavjud. Va har kim o'zini ajoyib his qiladi, keyin hamma narsa normal holatga qaytadi. Va hech narsa hech qachon o'zgarmaydi.

 

Ayting-chi, nega matbuot, muxlislar va futbolchilar Superligani 48 soat ichida to'xtatish uchun birlashdilar, ammo stadionda yoki ijtimoiy tarmoqlarda aniq irqiy zo'ravonlik bo'lganida bu har doim "murakkab"? Ehtimol, bu tribunadagi bir nechta ahmoqlar emasmi? Balki hamma narsa chuqurroq bo'lganligi uchundir?", deb yozdi Rudeger "O'yinchilar tribunasi" ning ustunida. 

 

  1. Hoqon Chalhanoglu (Turkiya)

 

Hoqon Chalhanoglu 8 fevral kuni Germaniyaning janubidagi Manxaym shahrida turk oilasida tug'ilgan. Milan klubi va Turkiya terma jamoasining hujumkor yarim himoyachisi. 

Hakan chuqur oilaviy odam. Uning o'rnagi professional futbolchi bo'lgan otasi. Uning ukasi Muhammad ham futbolchi. 

Futbolchining juda hamjihat oilasi bor. U har bir o'yin oldidan onasiga qo'ng'iroq qiladi. “Uning ovozi meni rag'batlantiradi”, deydi Chalxanoglu. 

Hokan Manxaymda tug'ilgan bo'lsa-da, u doimo ota-onasining tug'ilgan qishlog'i – Bayburtga yaqin bo'lgan. Yozda jamoadoshlarining aksariyati O'rta er dengizi bo'ylab ajoyib kurortlarga borganlarida Hoqon oilasining qishlog'iga tashrif buyurishni yaxshi ko'radi. 

“Ba'zi odamlar shaharlarni yaxshi ko'rishadi, ammo qishloqda tabiatdan yaxshi narsa yo'q. Shuning uchun bo'sh vaqtimda u erga boraman. Qishloq  juda chiroyli va maftunkor, meni quvontiradi”.

               
Ilyosxon Ahmedov tayyorladi

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Qurbon hayiti – mehr-oqibat ayyomi

04.06.2025   5185   5 min.
Qurbon hayiti – mehr-oqibat ayyomi

Yurtimizda hayit bayramlari qadimdan o‘zgacha shukuh, xalqimizga xos mehr-muruvvat, bag‘rikenglik va saxovat ifodasi bo‘lib kelgan. Ayniqsa, so‘nggi yillarda Yangi O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan Ramazon va Qurbon hayitini keng miqyosda nishonlanishi va dam olish kuni deb e’lon qilinishi muqaddas dinimizga bo‘lgan chuqur hurmat va e’tiborning natijasidir.
 

Qurbon hayiti – musulmonlarning eng mo‘tabar bayramlaridan biri hisoblanib, Zulhijja oyining o‘ninchi kuni nishonlanadi. Bu muborak kunlarda Alloh taoloning ko‘plab xayru barakasi yer yuzidagi bandalari uzra yog‘iladi. Qurbon hayiti haj ibodatlari tamom bo‘lganligi munosabati bilan hamda Alloh yo‘lida qurbonlik qilish pallasi bo‘lgan ayyomdir. Qurbon hayiti namozi o‘qilgach, imkoni bor insonlar qurbonlik qilishlari vojib amallardandir.


Qur’oni Karimning “Kavsar” surasida: “Bas, Robbingiz uchun namoz o‘qing va (tuya) so‘yib, qurbonlik qiling”- deyiladi. (Kavsar surasi, 2-oyat).


Qurbonlik haqida Baro ibn Ozib raziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam shunday deganlar:

عَنْ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "اِنَّ اَوَّلَ مَا نَبْدَاُ بِهِ فىِ يَوْمِنَا هَذا اَنْ نُصَلِّىَ ثُمَّ نَرْجِعَ فَنَنْحَرَ فَمَنْ فَعَلَ فَقَدْ اَصَابَ سُنَّتَنَا وَمَنْ ذَبَحَ قَبْلَ الصَّلاَةِ فَاِنَّمَا هُوَ لَحْمٌ قَدَّمَهُ لِاَهْلِهِ لَيْسَ مِنَ النُّسُكِ فىِ شَيْءٍ" (رواه الإمام البخاري).

ya’ni: “Darhaqiqat, bugungi kunda ishimizni avval iydul azho (qurbon hayiti) namozini o‘qish, so‘ngra (uylarimizga) qaytib, qurbonlik bilan boshlashimiz kerak. Kimki, shularni bajarsa, u sunnatimizga muvofiq ish qilibdi. Kimdakim, hayit namozidan oldin so‘ysa, u qurbonlik emas, balki o‘z ahli uchun taqdim qilgan go‘shtdir” (Imom Buxoriy rivoyati).


Aytish joizki, hanafiy mazhabi bo‘yicha qurbonlik qilish – vojibdir. Qurbonlik qilish hur, balog‘at yoshiga yetgan, oqil, muqim, ya’ni safarda bo‘lmagan va garchi bir yil aylanmagan zakot nisobiga ega bo‘lgan musulmon shaxsga vojib bo‘ladi. Qurbonlikni Zulhijja oyining o‘n, o‘n bir va o‘n ikkinchi kunning (ya’ni, hayitning birinchi, ikkinchi va uchinchi kunning) Shom namozi vaqti kirgunigacha amalga oshiriladi.


Shuningdek, Qurbon hayiti kuni musulmonlar bir-birlarini qutlab, so‘yilgan qurbonliklarini o‘zaro baham ko‘radilar, bu esa albatta, mehr-muruvvat va saxovat hislarini yana-da orttiradi.


Qur’oni karimda bu haqda: “Yaxshi ko‘rgan narsalaringizdan ehson qilib bermaguningizgacha, sira yaxshilikka (jannatga) erisha olmaysizlar. Har qanday narsani infoq qilsangiz, albatta Alloh uni bilur”. (Oli Imron surasi, 92-oyat) 


Insonlarning o‘zaro mehr-muruvvatli va saxovatli bo‘lishlari haqida Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam bunday marhamat qilganlar: “To mo‘min bo‘lmaguningizgacha jannatga kirolmaysizlar, to bir-birlaringizga mehr-muruvvatli bo‘lmaguningizgacha komil mo‘min bo‘la olmaysizlar”. (Imom Muslim rivoyati)


Mazkur oyat va hadislar barchamizni o‘zaro mehr-muruvvatli bo‘lishga chaqiradi. Avvalo mehribon ota-onalarimiz hamda yoshi ulug‘ yaqinlarimizni Hayit ayyomi bilan tabriklab duolarini olib, so‘ngra farzandlarimizni ham ko‘ngillarini shod qilishimiz fazilatlidir.


Qurbon hayiti kunlarida biz e’tibor beradigan yana bir jihat – mehrga tashna insonlarga bayram shodligini va yaxshi kayfiyat ulashishdir. Bu borada yurtimizda keng ko‘lamli ishlar amalga oshiriladi, bayram arafasida kam ta’minlangan va ko‘makka muhtoj oilalar holidan xabar olinadi.


Ming afsuslar bo‘lsinki, “guruch kurmaksiz bo‘lmaganidek” hayit kunlari bir qator bid’atlar ko‘zga ko‘rinadi, xususan, yaqinlari vafot etgan xondonlarda dasturxon tuzalib “yangi hayit” marosimini o‘tkazish, nikoh to‘ylari bo‘lib o‘tgan xonadonlarda “hayit yo‘qlovi” kabi isrofgarlik amallarini haligacha davom ettirayotgan ayrim insonlar topiladi. Ularga hayit kunlarini qanday o‘tkazish borasida tushuntirishlar olib borish bizning zimmamizdagi vazifalardan biridir.


Qurbon hayiti - ulug‘ bayramdir. Bu kunlarda yana ham mehribon va muruvvatli bo‘lib, yetimlar boshini silab, yoshi ulug‘lar, kasalmandu muhtojlardan xabar olinadi, ularning ko‘ngillariga ham bayram shukuhini olib kiramiz. Bu kunda gina-kudratlarni unutib, kechirimli bo‘lishimiz maqsadga muvofiqdir.


Bu yil ham Qurbon hayiti bayrami munosabati bilan mamlakatimizning barcha hududlarida alohida tayyorgarlik ishlari amalga oshirildi. Masjidlar, diniy markaz va xonadonlarda maxsus tadbirlar o‘tkazildi. Har yili bo‘lgani kabi, bu yil ham yurtimizda katta shodlik va farah bilan kutib olinadigan ushbu kun, xalqimizning birligi, mehr-oqibati va bag‘rikengligining yana bir bor yorqin ifodasi bo‘ldi.


Alloh taolodan so‘raymizki, Qurbon hayiti yurtimizda tinchlik va farovonlikda xayru barakali o‘tsin!


Abduqahhor domla Yunusov, 

Toshkent shahar bosh imom-xatibi

Maqolalar