Islom tamadduni tarixidan
1282 yilda hukmdor Malik Mansur Qalavon Qohirada Islom olamidagi eng mashhur Mansuriy shifoxonasini qurdirdi. Hukmdor ushbu hodisadan bir muncha vaqt oldin hashamatli Damashq shifoxonasida oshqozon sanchig'idan batamom tuzalgandi. Suriyalik shifokorlarning mahorati taxt vorisida shunchalik kuchli taassurot qoldirgandiki, o'z vatanida shunga o'xshash muassasani qurishni diliga tugib qo'ygandi.
Hukmdor bo'lgach, barcha ko'rsatkichlar bo'yicha Damashqdagidan ustun bo'lgan shifoxona barpo qildirdi. Did bilan jihozlangan, xonalari keng, o'sha davrning ajoyib asbob-uskunalari bilan ta'minlangan, malakali shifokorlar faoliyat yuritgan ushbu shifoxona katta shuhrat qozondi. Uning moddiy ta'minoti hukmdorlikning boshqa muassasalaridan eng kattasi edi.
Mansuriy shifoxonasi Fotimiylar saroyida joylashgan bo'lib, 8000 kishiga mo'ljallangan yotoqxonaga ega bo'lgan (Bedi N. Şehsuvaroǧlu (2012-04-24)). Har kuni 4000 bemorga xizmat ko'rsatilgan (Mohammad Amin Rodini (7 July 2012)). Ibn Uxvaning “Hisba” asarida quyidagi ambulatorlik ishlari amalga oshirilgani keltirilgan (SharifKaf Al-Ghazal, The Origin of Bimaristans in Islamic Medical History, last accessed 12/9/2014): shifokor bemordan kasallik sababi va u his qilayotgan og'riq haqida so'raydi. Tahlil natijalariga qarab damlama va boshqa dori-darmonlar tayinlaydi. Keyin bemorni olib kelgan hamrohiga retseptning nusxasini yozib beradi.
Ertasi kuni u bemorni qayta tekshiradi, o'zini qanday his qilayotganini so'raydi. Holatiga qarab maslahat beradi. Ushbu muolaja u tuzalib ketguncha takrorlanadi. Tuzalsa, shifokorga pul to'laydi. Aksincha, vafot etsa, uning yaqinlari bosh shifokorga muolaja olib borgan shifokorning retseptlarini taqdim etadi. Agar bosh vrach shifokor o'z ishini puxtalik bilan bajargan, deb baholasa, o'lim tabiiy ekanini aytadi; bemorning vafoti tabibning noto'g'ri davolagani oqibatida yuz bergan, desa, shifokordan qon puli olinishini ma'lum qiladi. Boisi bemorning o'limi shifokorning yomon ishlashi va kasbiga sovuqqonligi sababli yuzaga kelgan. Shunday qilib, shifoxonaga eng tajribali shifokorlar jalb etilgan.
Mansuriy shifoxonasi nizomida bunday deyilgan: “...Shifoxona barcha bemorlarga to'liq tuzalguncha yordam ko'rsatadi. Odamlar uzoq yoki yaqin, mahalliy aholi yoki chet ellik, kuchli yoki kuchsiz, boy yoki kambag'al, ish bilan ta'minlangan yoki ishsiz, ko'zi ojiz, jismonan yoki ruhan kasal bo'lishidan qat'i nazar, barcha xarajatlarni shifoxona o'z zimmasiga oladi. To'lovlarni to'lamagani uchun hech kimga e'tiroz bildirmaydi va hatto bilvosita shama ham qilinmaydi” (Philip Adler; Randall Pouwels (2007). Mansuriy shifoxonasi 1915 yilgacha shunday shaklda ishladi. Endilikda esa qadimiy shifoxona o'rnida oftalmologiya markazi faoliyat yuritmoqda.
Manbalar asosida Munavvar RUSTAM qizi tayyorladi.
"Mo'minalar" jurnali, 2-son, 2023 yil
Ayni kunlarda haj safariga kirishgan ilk ziyoratchilarimiz Madina shahridagi besh yulduzli “Zamzam Pullman” zamonaviy mehmonxonasida istiqomat qilishmoqda.
Mazkur mehmonxona Masjidi Nabaviyning yonida joylashgan bo‘lib, ziyoratchilarimiz besh mahal namozni ado etish, Ravzai sharifga kirish va bir necha bor Rasul alayhissalomga salom yo‘llash saodatiga ega bo‘lmoqda.
Mehmonxonada hozirlangan sharoitlar barcha hojilarimizni mamnun etmoqda. Har bir xonada kiyim javoni, yozuv stoli, sovutgich va muzlatgich, qibla ko‘rsatkichi, joynamoz, Qur’oni karim, televizor bor. Foye, lift va xonalar keng va yorug‘.
Hojilarga xizmat ko‘rsatadigan oshxona-restoranda ham zarur o‘rinlar va barcha qulayliklar yaratilgan. Bir necha ming kishilik oshxonada ibodatga quvvat bo‘ladigan laziz taomlar, salatlar, sarxil mevalar, shirinliklaru sharbatlar tortiq qilinmoqda.
Mazkur mehmonxonada joylashgan O‘zbekiston ishchi guruhi shtabi barcha tashkiliy ishlarni risoladagidek bo‘lishi uchun 24 soat davomida uzluksiz ziyoratchilar xizmatida bo‘lmoqda.
Mavsum davomida hojilarimiz tetik, sog‘lom bo‘lishlari uchun avvalo, o‘zlari, so‘ngra tibbiyot xodimlari ham mas’ul. Bu yil ham hojilarimizning sog‘liklarini doimiy kuzatib borish uchun oliy toifali shifokorlar jalb etilgan. Ular hamyurtlarimiz salomatliklari uchun tunu kun xizmatda bo‘lib turishibdi.
Tibbiyot xodimlari hojilarning sihatlarini ko‘zdan kechirib, kerakli yordam, maslahat va dori-darmonlar bermoqda. Tibbiy xizmat markazlarida muolaja uchun kerakli jihozlar, shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish uchun sharoitlar mavjud. Barcha turdagi kasalliklarga birinchi yordam ko‘rsatish maqsadida yurtimizdan yetarli darajada dori-darmonlar olib borilgan.
Joriy mavsumda hojilarimizga yana bir qulaylik va tuhfa ulashildi. O‘zbekiston aloqa operatori tarafidan bu yilgi har bir ziyoratchiga internet trafigi va bonusli daqiqalari mavjud bo‘lgan bepul telefon sim kartasi, maxsus sumka, termos, soyabon va bosh kiyim kabilar taqdim etildi.
Joriy mavsumda bo‘lg‘usi hojilarga xizmat ko‘rsatish sifati yangi bosqichga olib chiqilgani va sharoitlar sezilarli darajada yaxshilangani barchani cheksiz mamnun etmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati