G'ayridin bo'lgan, keyinchalik islomga kirgan bir ayol o'zining islomga kirish tarixini hikoya qiladi:
«Men shifokor edim. Mening bo'limimda bir qari muslima ayol davolanardi. Uning oldiga, boshqalardan farqli o'laroq, ertayu kech bir er-xotin yo'qlab kelardi. Hali dori-darmon, hali ko'ngli tusagan eguliklar olib kelar, kayfiyatini ko'tarib, yaxshi gaplar bilan ko'nglini olishardi.
Bir kuni ulardan: «Sizlarga bu ayol kim bo'ladi?», deb so'radim.
Erkak: «Mening onam», ayol esa, «Mening qaynonam», deb javob berdi. Mening hayratim yanada ortdi. Ayolga qarab: «Bu kishi-ku, onasiga qarayotgan ekan, siz nega bunchalik g'amxo'rlik qilasiz? Hozirgi kunda hech qaysi ayol birovga bunchalik mehr ko'rsatmay qo'ygan. Kuzatib tursam, u ayolga qarab yig'lab ham qo'yasiz hatto», dedim.
Shunda ayol tushuntirdi: «Bu kishi mening turmush o'rtog'im. Uning roziligida Allohning roziligi bor. Uning roziligi esa, onasining roziligida».
«Sizni bunday qilishga nima majbur qiladi?»
«Dinim shunga buyuradi». So'ngra Islom nima, uning qanday shartlari bor, qanday yaxshiliklari bor, qisqacha tushuntirib berdi.
Uning so'zlarini eshitib, o'ylanib qoldim. Mening ham bir o'g'il, bir qizim bor. Bir yilda bir qandaydir marosim bo'lib qolsa ko'rishamiz, bo'lmasa yo'q. Men kasal bo'lib, shifoxonaga tushib qolsam, o'zim xabar bermagunimcha bilishmaydi ham.
So'ngra undan islomga qanday kirishni so'rab, musulmon bo'ldim. Erim bilan ajrashib, musulmon davlatga ko'chib ketdim. O'sha erda bir musulmon erkakka turmushga chiqdim. Hozir ikki qizim bor. Baxt nimaligini birinchi bor tuydim. Islomdan oldingi hayotimni hayot deb hisoblamayman.
Hikoyani o'qib, Umar ibn Hattob roziyallohu anhuning bir so'zlari yodimga tushdi:
«Islomga jim turgan holingizda da'vat qilinglar!»
Sahobalar so'rashdi:
«Ey, amirul mu'miniyn, qanday qilib?»
«Go'zal xulqinglar bilan!», degan edilar.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bolalar bilan muomala qilish uslubi
Eringizning hurmatini joyga qo‘ying!
Erkak kishining oilada oila boshlig‘i, ota sifatida o‘z o‘rni bo‘lmog‘i lozim. Buning uchun ayol kishi turmush o‘rtog‘iga nisbatan mehr-muhabbatli, ayniqsa, farzandlarining oldida otaning hurmatini joyiga qo‘ymog‘i kerak. Soliha ayol har qanday vaqtda otalarining buyuk shaxs ekanini bildirib turadi va otani hurmat qilish, uni yaxshi ko‘rishda bolalariga o‘rnak bo‘lib, amaliy yo‘l ko‘rsatadi. Farzandlariga otasining go‘zal xislatlarini o‘rnak sifatida aytib beradi. Onaning farzandiga: “Mana shunday qilsang otang sendan xursand bo‘ladi. Bunday qilmagin, dadangning jahllari chiqadi. Dadangning sendan jahli chiqsa, Allohning ham g‘azabi keladi”, deya pand-nasihatlar qilmog‘i maqsadga muvofiqdir.
Arzimas bo‘lsa ham hadyalar bering!
Farzandingizga kichik bo‘lsa-da, hadyalar bering. Bayram kunlari, biror muvaffaqiyatga erishganliklari munosabati bilan, ayniqsa, hayit kunlari buni unutmang. Bu bilan farzandingizning sizga bo‘lgan mehr-muhabbati, e’tibori ortadi, kayfiyati ko‘tariladi, yaxshiliklar sari intiladi. Sovg‘alaringiz ichida u qiziqqan kitoblar bo‘lsa, undan-da yaxshi.
Farzandingizga quloq soling!
Farzandingiz bog‘chasida yoki maktabida nima bo‘lganini aytib berish uchun oldingizga kelsa, uning shashtini qaytarmang. So‘zlarini diqqat bilan tinglang. U siz bilan o‘zining his-tuyg‘ularini bo‘lishmoqchi bo‘ladi. Farzandingizning muvaffaqiyatlarini rag‘batlantiring, agarda u imtihondan yuqori baho olsa, yilni a’lo baholarga yakunlab, maqtov yorlig‘i bilan taqdirlansa, siz ham farzandingizni munosib baholang, shirin so‘zlaringiz bilan uni yanada ilhomlantiring.
Farzandlaringiz bilan hazillashib turing!
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bolalar bilan hazillashar va ularga mehr ko‘rsatar edilar. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nevaralari Hasayinni o‘pdilar. U zotning oldilarida tamiymlik Aqro ibn Hobis o‘tirgan edi. U Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga: “Mening o‘nta bolam bor, ulardan birontasini ham o‘pmagan ekanman”, dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Rahm qilmagan kishiga rahm qilinmaydi” [1], dedilar».
Nabiy alayhissalom bolalar bilan hazillashar, ularning boshlarini silar edilar. Bolalar esa u zotning taftini, mehrini his qilishardi. Abdulloh ibn Ja’far roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, u kishi aytadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qo‘llari bilan mening boshimni siladilar va: “Alloh, Ja’farga bolasi uchun o‘rinbosar bo‘l” [2], dedilar.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bolalarning yanoqlarini silaganlari borasida “Sahihi Muslim”da rivoyat keltiriladi. Jobir ibn Samura roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga namoz o‘qidim, keyin u zot uylariga chiqib ketdilar, men ham birga qo‘shilib oldim, yo‘lda ikkita yosh bola u zotning qarshilaridan chiqdi, har birining yanoqlarini alohida-alohida silab qo‘ydilar”.
Muoviyya roziyallohu anhu: “Kimning kichik yoshdagi farzandi bo‘lsa, farzandi bilan munosabatda o‘zini bolalardek tutsin”, deganlar.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Muttafaqun alayh.
[2] Imom Hokim rivoyati.