«The New York Times» gazetasi o'z veb-sahifasida bir hafta davomida O'zbekiston haqida interaktiv viktorina o'tkazdi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA muxbiri.
«O'zbekiston to'g'risida qanchalik ko'p bilasiz?» mavzusidagi viktorinada mamlakatimiz tarixi, geografiyasi, iqtisodiyoti va ekologiyasi to'g'risida to'rtta savol berilgan. Hususan, «The New York Times» veb-sayti o'quvchilari O'zbekiston chorrahasi bo'lgan 2 ming yillik savdo yo'lining nomini topishi kerak edi. Ushbu savolga javob berar ekan, o'quvchi mamlakatimiz Rim va Hitoyni birlashtirgan Ipak yo'lining markazida joylashganidan xabardor bo'ldi. Ushbu yo'l erkin madaniyatlararo almashinuv ramzi bo'lib, u orqali Hitoy qog'ozi (ahamiyati jihatidan komp'yuter yaratilishiga teng ixtiro) G'arbga, O'rta asrlar Yevropasiga etib borgan.
Geografiya bo'yicha savolda o'quvchilar O'zbekiston poytaxti haqidagi bilimini sinovdan o'tkazdi. Nashr Toshkent nafaqat qadimiy islom me'morchiligi, balki zamonaviy bunyodkorlik namunalarini ham o'zida mujassam etganini ta'kidlagan. Hususan, 1977 yilda ochilgan Toshkent metropoliteni Markaziy Osiyodagi ikkita er osti transport tizimidan biri ekani qayd etilgan. Metro bekatlarining aksariyati turli mavzular aks etgan milliy mozaika va qandillar bilan bezatilgan.
Navbatdagi savol O'zbekiston iqtisodiyotiga bag'ishlangan. Nashrda ta'kidlaganidek, bugun mamlakat hukumati inson huquqlarining eng ko'p tarqalgan ko'rinishi - paxta dalalarida majburiy mehnatga qarshi izchil kurashmoqda. Ilgari paxta yig'im-terimi paytida 1 millionga yaqin odam majburan terim mavsumiga jalb qilingani aytilgan.
Interaktiv viktorina yakunida mualliflar Orol dengizining asta-sekin qurib borayotganiga ham alohida e'tibor qaratgan. Ta'kidlanishicha, Orolning qurishi sobiq sovet tuzumi davrida, qurg'oqchilikka qaramasdan, Markaziy Osiyoda qishloq xo'jaligini sanoatlashtirish to'g'risida qaror qabul qilingan paytda boshlangan. Amudaryo va Sirdaryo suvlari bug'doy va paxta dalalariga yo'naltirilgan. Shuningdek, iqlim o'zgarishi ham mintaqadagi suv tanqisligini keltirib chiqarmoqda.
Bugungi kunda dengiz qurishi oqibatida qumloqqa aylangan sobiq Mo'ynoq porti mintaqaning diqqatga sazovor joylaridan biriga aylanmoqda. Sayyohlar bu erga kemalar «qabristoni»ni ko'rish va Instagramga selfi tushish uchun keladi. Qachonlardir dengiz suvi to'lqinlari yuvib turgan qirg'oqlarda bugungi kunda dinozavr suyaklarini eslatadigan, zanglagan va tashlandiq trauler va kema qoldiqlari qolgan, xolos.
Ma'lumot uchun, «The New York Times» AQShning 1851 yildan beri nashr etib kelinayotgan eng yirik kundalik gazetalaridan biridir. Gazeta 127 marta Pulittser mukofotiga sazovor bo'lgan. Nashr veb-saytiga oyiga 30 million o'quvchi tashrif buyuradi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Sarmoyangiz umringizdir...
Alloma Ibn al-Javziy o‘zining «Mudahish» nomli kitobiga bunday yozadi:
Bir kishi bor edi, u bozorda muz sotardi. Ovozini chiqarib bunday derdi: “Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qilinglar!”.
Bu kishi odamlarning yuragini yumshatib, ulardan muz sotib olishlarini so‘rardi. Chunki u sotadigan muz — vaqt o‘tishi bilan erib ketardi. Agar u muzini tezda sotib ulgurmasa, butun sarmoyasi yo‘q bo‘lib ketadi. Shuning uchun u bor ovozi bilan: “Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qiling!”.
Muzlab qolgan suvning har bir tomchisi sizning tark etgan umr lahzangiz kabidir, u endi hech qachon qaytmaydi.
Hayotingizdagi sanoqli kunlardan foydalaning…
Solihlardan biri aytadi: «Men “Asr” surasini yigirma yil o‘qidim, lekin uning ma’nosini tushunmasdim. “Nima uchun Alloh inson tabiatan ziyonda deb aytyapti va buni qasam bilan ta’kidlayapti?” deb o‘ylardim.
Keyin esa Alloh ziyondan najot topganlarni to‘rtta sifat bilan istisno qiladi:
– iymon keltirganlar,
– solih amal qilganlar,
– haqqa da’vat etganlar,
– sabrni tavsiya qilganlar.
Shunda men “Asr” surasidagi qasamning ma’nosini angladim: “Dunyodagi eng katta sarmoya bu – umringiz. Umringizdan o‘tgan har bir lahza erib ketgan muz kabi qaytib kelmaydi. Shuning uchun sarmoyangizni ehtiyot qiling! U siz yashab turgan vaqtdir. Ajal yetishidan avval tiriklik fursatidan foydalaning».
Alloh umrimizni uzun va xotimamizni chiroyli qilsin.
Sarmoyangizni o‘g‘irlayotganlarga e’tibor bering!
Har birimiz sarmoyamiz ya’ni vaqtimizni kim yoki nimalar zoye qilayotganini yaxshi bilamiz.
Allohni zikr qilishdan yoki U Zotga va Rasuliga itoat qilishdan boshqa narsa bilan vaqtni zoye qilmang.
Unutmang, sarmoyangiz — umringiz!
Maqsudali domla QOSIMOV,
Xo‘jaobod tumani “Yetti chinor” jome masjid imom-xatibi.