– Ro'za tutgan kishiga qanday ishlarni qilish sunnat?
– Saharlik qilish; subhdan ilgari ro'zaga niyat qilish; ro'za bilan nafsni yomon niyatlardan to'xtatishni qasd qilish; ro'za bo'lgan holda befoyda so'zlardan hamda ibosiz so'zlarni gapirishdan va eshitishdan o'zini saqlash; kishi bilan urishmoqdan va har bir gunoh ishlardan o'zini tortish; mumkin qadar zikr va tasbeh ila va ham Qur'on o'qimoqqa mashg'ul bo'lish; quyosh botgan vaqtda shom namozini o'qimasdan ilgari og'iz ochish sunnatdir.
– Ro'za tutgan kishilarga qanday ishlar makruh hisoblanadi?
– Foydasiz so'zlarni so'zlash; ibosiz so'zlarni so'zlash; odamlar bilan yoqalashish; hammomga tushish; suvga sho'ng'ish; taomni tatib ko'rish; o'tar ro'za, ya'ni bir kun kechgacha ro'za tutib og'iz ochmasdan ikkinchi kun ro'zasini davom ettirish kabi ishlar makruh.
– Ro'za tutgan kishiga qanday ishlarni qilish durust bo'ladi?
– Sotib oladigan narsalarni til tekkizib tatib ko'rish, zarur bo'lganda taom chaynab berish, ko'ziga surma tortish, yuzini moylash, misvokdan foydalanish, qon oldirish, zuluk soldirish, obdasta bilan g'usl qilish, sovun bilan poklanish durust bo'ladi, makruh emas.
– Ro'zani qanday narsalar buzadi?
– Kunjut qadar bo'lsa ham, taom eyish; bir qatra bo'lsa ham, suv ichish; er bilan xotinning yakinlik qilishi ro'zani buzadi.
– Bir kishi o'zining ro'za ekanini bila turib ixtiyoriy ravishda ro'zani buzadigan ishlarni birinchi marta qilsa, u kishi nima qilishi lozim?
– Ro'zasining qazosini tutishi va ham kafforat qilishi lozim.
"Ibodati islomiya"dan.
Ayoli vafot etganidan keyin eri juda mayus bo‘lib qoldi. Bir kuni uning yaqin do‘sti uni koyidi:
– Haliyam uylanmadingmi?
– Yo‘q, – dedi u.
– Nega, nahotki boshqa ayollar ichida senga yoqadigani bo‘lmasa?
– Rahmatli ayolimga o‘xshagani topilmasa kerak...
– Qo‘ysang-chi, ayollarning bari bir-biriga o‘xshaydi-ku!..
– Men zohirini aytmayapman. Ichki olamini, botinini aytyapman.
Yigit hayron bo‘lib qarab turgan do‘stiga hayotida bo‘lgan birgina voqeani gapirib berdi:
“Bir kuni ayolim jahlimni chiqardi. Qattiq urishdim va uni ota uyiga haydadim. Jimgina ketdi. Oradan bir necha kun o‘tgach, qilgan ishimdan pushaymon bo‘ldim. Aslida ayb o‘zimdan o‘tganini angladim. Ming andisha bilan qaynotamnikiga bordim. Eshik oldida biroz turib qoldim. So‘ng eshikni taqillatdim. Ayolim ochdi va meni hayratda qoldirib, xuddi oramizda hech gap o‘tmaganday, baland ovozda:
– Assalomu alaykum dadajonisi, safaringiz yaxshi o‘tdimi? – deya tabassum bilan ko‘zini qisib qo‘ydi. Unga bir nimalar demoqchi bo‘lgan edim, u meni qattiq bag‘riga bosib, bunday dedi:
– Gapirmang, ota-onamga sizni “safarga ketdilar”, dedim...
Ana shunday fahmli, oqila edi ayolim. Shuning uchun ham unga hech birini o‘xshatolmay, uylanolmay yuribman, do‘stim”.
Ha, azizlar! Alloh taolo erkakni ayol uchun, ayolni erkak uchun ne’mat qilib bergan. To‘g‘ri, ba’zilar bir-birlarining kamchiliklaridan shikoyat qilib qolishadi. Ammo hech kim benuqson emas. Mukammal ayolni ham, erkakni ham axtarmang bu dunyoda. Hikoyada kelganidek, ba’zida er uchun bir jufti halol butun dunyodagi ayollardan afzal bo‘lishi mumkin. Shunday ekan, ahli ayolimizni qadrlaylik. Zero, u ham kimningdir farzandi, bolalarimizning onasi. Eng muhimi, Allohning bizga bergan omonatidir.
Akbarshoh RASULOV