M'yanma Respublikasi – Janubi-sharqiy Osiyoda, Hindixitoy yarim orolining shimoli-g'arbiy qismida joylashgan davlat. Maydoni – 678,5 ming km2. Aholisi 42 million kishi. Poytaxti – Yangon shahri. Ma'muriy jihatdan 14 ma'muriy hududga bo'linadi.
Davlat tuzumi – respublika. Konstitutsiyaga binoan, davlat boshlig'i – prezident, qonun chiqaruvchi hokimiyat – Millat majlisi; ijro hokimiyati hukumat zimmasida.
Tabiati. M'yanma – tog'li mamlakat. Eng baland joyi 5881 metr (Kxakaborazi tog'i). Sharqida Shan tog'i va uning dengiz bo'yigacha cho'zilgan tizmalari, g'arbida Rakxayn (Arakan-Yoma), Patkay va boshqa tizmalar bor.
Yirik shaharlari: Yangon, Mandalay, Molam'yan.
M'yanma 1948 yildan beri BMT a'zosi. O'zbekiston Respublikasi bilan diplomatik munosabatlari 2001 yil fevralda o'rnatilgan.
Aholisi. M'yanma – ko'p millatli davlat. Mamlakatda 76 ga yaqin millat va elat bor. M'yanmada (birmaliklar) karen, shan, chin, kachin, mon va boshqa xalqlar yashaydi. Hindlar, xitoylar, evropaliklar (asosan, inglizlar) ham bor. Rasmiy tili – m'yanma tili. Dindorlari, asosan, buddaviylar (70 foiz), musulmon, hindu va nasroniy jamoalari ham bor.
M'yanmada musulmonlar soni 2,5 milliondan ziyod. Mamlakat aholisining 4,3 foizini tashkil qiladi. Shundan rohinja musulmonlari 1 million nafardan ortiq.
M'yanmaning shimoli-g'arbidagi Rakxayn shtatida musulmon-rohinjalarga qarshi zo'ravonliklar kuzatilgan. BMT ma'lumotlariga ko'ra, so'nggi 4 yil mobaynida mazkur mintaqadagi 120 ming odam tazyiqlar tufayli o'z uylarini tashlab, boshqa joylarga ko'chib ketishga majbur bo'lgan.
Islom Hamkorlik Tashkiloti bayonotida M'yanmada davom etayotgan mantiqsiz voqealarga nisbatan o'z yondashuvini bildirib, mamlakatdan rohinja-musulmonlarining quvilishi, ularni o'ldirish bilan qo'rqitish, o'z erlarida yashash huquqidan mahrum qilish jinoyat ekani ta'kidlangan.
Ma'lumotlarga ko'ra, M'yanmaning Arakan viloyatida tabiiy boyliklarning juda katta erosti zaxirasi mavjud. Aynan rohinja aholisi yashaydigan hududda 1,2 trillion kub-metr tabiiy gaz va 2,1 milliard barrel' neft' konlari borligi taxmin qilinmoqda. Bu esa mintaqada davom etayotgan mojarolarning asl sababini ilg'ashga imkon beradi.
O'zbekiston hukumati M'yanmadagi holat yuzasidan o'z munosabatini bildirib, 2017 yil 18 sentyabr' kuni zarur mahsulotlardan iborat insonparvarlik yordamini Bangladesh Qizil yarim oy jamiyatining Dakkadagi milliy bosh qarorgohiga etkazib bergan. Bu insonparvarlik yordami Bangladeshda bo'lib turgan 50 mingdan ortiq qochoq ehtiyojini qondirishga xizmat qilgan.
Nurmuhammad NOSIROV tayyorladi.
“Hidoyat” jurnalining 3-sonidan olindi
- Avvalo, ijtimoiy tarmoqlarga kirishdan maqsadingiz shunchaki vaqt o‘tkazish, ermak emas, balki boshqalarga manfaat ulashish, ulardan manfaat olish, ilmni oshirish, yaxshilikka chorlab, yomonlikdan qaytarish;
- Fahsh, harom, boshqalarga tegishli rasm va videolarini tarqatish tiyilish;
- Dinni, ulamolarni, shaxslarni, xalqlarni kamsitadigan, obro‘ to‘kishga qaratilgan maqola, rasm va videolarni post qilib qo‘ymang;
- Foydasiz tortishuvlarga kirishmang;
- Mish-mish aytuvchi, tarqatuvchi bo‘lmang! Ma’lumotlarni tarqatishdan oldin tekshirib, aniqlashtiring;
- Postlaringiz bilan odamlarga ilm-ma’rifat, yaxshilik ulashishga intiling va bu ishlarning barchasini Alloh taoloning roziligi uchun qiling;
- Yozayotgan, yuborayotgan, ulashayotgan har bir so‘zingiz oxiratda sizning zararingizga emas, foydangizga guvohlik beradigan so‘z bo‘lishiga diqqat qiling;
- Ijtimoiy tarmoqlardan me’yorida foydalaning! Ibodatni ado etish, oilaning nafaqasi, silai rahm, qo‘shniga yaxshilik qilish kabi zimmangizdagi mas’uliyatlaringizni unutib qo‘ymang;
- Postlarga “yoqdi” tugmasidan bosishdan oldin bu ish iymoningizga futur yetkazadimi yoki yo‘qmi, aniqlab oling! Gunoh bo‘lgan postlarga “yoqdi” tugmasini bosish iymonga salbiy ta’sir etadi;
- Ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalaringizni oxiratda Alloh taoloning huzurida, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning oldilarida xijolat bo‘lib qolmaydigan tarzda yuriting!
Norin tumani “Abu Iso at-Termiziy” jome masjidi
imom-xatibi Maxmudov Yosinxon.
Manba: @SOFTALIMOTLAR