Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Noyabr, 2025   |   28 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:53
Quyosh
07:16
Peshin
12:13
Asr
15:20
Shom
17:05
Xufton
18:21
Bismillah
19 Noyabr, 2025, 28 Jumadul avval, 1447

Davriy nashrlarda: Islom va “ommaviy madaniyat”

20.03.2021   3206   4 min.
Davriy nashrlarda: Islom va “ommaviy madaniyat”

Alloh taolo jamiyatning buzilishiga olib keladigan zinoni va unga olib boruvchi barcha narsalarni harom qilgan. Isro surasida bunday marhamat qilgan: «Va zinoga yaqinlashmanglar. Albatta, u fohisha ish va yomon yo'ldir» (Isro surasi, 32-oyat).

Oyatda «zinoga yaqinlashmanglar», deyilmoqda. Bu “zino qilmanglar” deganidan ko'ra qattiqroqdir. Mo'min-musulmon odam zino qilish tugul, uning yaqiniga ham yo'lamasligi, zinoga olib boruvchi narsalardan uzoqda bo'lishi lozim.

Ma'lumki, Islom biror narsani harom qilsa, unga etkazuvchi yo'lni ham to'sadi va uni taqozo etuvchi barcha vositalarni harom deb e'lon qiladi. Demak, zino va unga bog'liq bo'lgan fahshning har qanday ko'rinishi mutlaqo haromdir! Zinoning haromligini Alloh zinodan uzoqda bo'luvchilarni madh qilganidan ham bilib olish mumkin.

Alloh aytadi: «Batahqiq, mo'minlar najot topdilar. Ular namozlarida xushu' qiluvchilardir. Ular behuda narsalardan yuz o'girguvchilardir. Ular zakotni ado qilguvchilardir. Ular farjlarini saqlovchilardir. Magar o'z jufti halollari va qo'llarida mulk bo'lganlardan (saqlamaslar), albatta, ular malomat qilinuvchi emasdirlar. Kim ana shundan boshqani talab qilsa, bas, ana o'shalar tajovuzkorlardir » (Mo''minun surasi, 1–7-oyatlar).

“Ommaviy madaniyat” ta'sirida yosh yigit-qizlar behayolarcha kiyinishmoqda. Yigitlar o'zlariga yarashmaydigan darajada kiyim kiyishlari, tashqi ko'rinishlarini o'zgartirib yurishlari yoki har xil xunuk uslubda soch qo'yishlari, ba'zi yigitlar esa sochlarini turmaklab olib, bir parcha matoni boshiga o'rab olganiga guvohi bo'lasiz. Hatto ba'zi yigitlar qulog'iga zirak taqib olmoqdalar.

Shuningdek, hozirgi paytda ba'zi qiz-juvonlar yarimyalang'och holda engi va etagi kalta, ko'ksi ochiq kiyimlar, gavda va a'zolarini “ko'z-ko'z” qilib turuvchi tor va yupqa ko'ylaklar kiyib, eng achinarlisi, kindik va boldirlarini ochib, ko'chada bemalol uyalmay yuribdilar. Ba'zilari tashqi ko'rinishlarini o'zgartirib, burunlariga zirakcha taqib olyaptilar. Millatning zabardast o'g'lonlari va iboli qizlarini yo'qotib borayotganimizni anglab etaylik.

Albatta, bugungi kunda bir jinslilarning nikohlanishi yoki jinsini o'zgartirish kabi qabih illatlar ham “ommaviy madaniyat”ning eng yomon ko'rinishlaridan biri ekanini unutmaylik.

Tarixda mazkur ishlarni qilgan qavmlar qattiq azobga duchor bo'lishgan. Lut alayhissalom qavmi shunday ishlarga mukkasidan ketgan edi. Lut alayhissalom har qancha bu ishni qilmaslikka chorlasa ham, fahsh ishlari ko'paysa ko'payadiki, kamaymaydi.

Shunda Alloh tomonidan ikki azob farishtasi yuboriladi. Lut alayhissalom va bir necha imonli insonlarga shahardan ortlariga qaramay chiqib ketish buyuriladi. Ular chiqib ketayotganlarida shaharni dahshatli chinqiriq tutadi. Hamma joy ostin-ustin etiladi. Birorta tirik jon qolmaydi. U er tekis maydonga aylanadi. Qavm Allohning azobiga giriftor bo'ladi.

Hulosa shuki, o'sib kelayotgan yosh farzandlarimiz imon-e'tiqodli, diyonatli, or- nomusli, hayoli bo'lishi hamda dini, Vatani, ota-onasi, oilasi va xalqiga munosib xizmat qilishi uchun ularni islomiy ruhda tarbiya qilishimiz juda muhim. Albatta, musulmon erkak va ayollar kiyinishda, yurish-turishda, muomalada hamisha hayoli bo'lishi va iffatini asrashi lozim. Bu esa go'zal islomiy odoblardan sanalib, ularga amal qilish har bir musulmon kishidan talab etiladi.

 

Bo'ston tumani “Yunusobod” jome masjidi imom-xatibi

Umidjon USMONOV tayyorladi.

“Hidoyat” jurnalining 2020 yil 12-sonidan

MAQOLA
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Mangu va mag‘rur hilpirayver, yurtim bayrog‘i!

18.11.2025   1341   5 min.
Mangu va mag‘rur hilpirayver, yurtim bayrog‘i!

18 noyabr – O‘zbekiston Respublikasining davlat bayrog‘i qabul qilingan kun

Har bir davlatning tarixi, qadriyati va kelajakka intilishi uning davlat ramzlari – gerb, madhiya va bayroqda mujassam bo‘ladi. O‘zbekiston Respublikasining davlat bayrog‘i 1991 yil 18 noyabrda qabul qilingan bo‘lib, bu sana nafaqat davlatchilik asoslarining mustahkamlanganini, balki asrlar osha davom etgan ozodlik orzusining amalga oshganini anglatadi. 

Bayroq bu shunchaki to‘rtburchak mato emas, balki milliy o‘zlikni anglashning eng yuksak ifodasi, xalqimizning o‘tmish va kelajak o‘rtasidagi noyob ko‘prigidir. Bugungi kunda O‘zbekiston jahon hamjamiyatida o‘z o‘rnini mustahkamlar ekan, davlat bayrog‘ining nafaqat tarixiy-ramziy, balki ijtimoiy-siyosiy ahamiyatini chuqur tahlil qilish fuqarolarimizda g‘urur va mas’uliyat yukini yanada oshiradi. 

Bayroqning har bir rangi va belgisi ostida qanday falsafa yashiringanini anglash  Vatanga daxldorlik tuyg‘usini kuchaytiradi. Shu bois, O‘zbekiston bayrog‘i nafaqat davlatning muqaddas ramzi, balki xalqning umumiy taqdiri, g‘ururi va buyuk maqsadlarining jonli deklaratsiyasidir.

O‘tmish, bugun va kelajak uyg‘unligi

O‘zbekiston bayrog‘idagi ranglar va belgilar to‘plami chuqur ma’noga ega bo‘lib, ular mamlakatimizning tarixiy, madaniy va ma’naviy qiyofasini aks ettiradi. Bayroqdagi har bir chiziq va timsol, Vatanimizning ruhiy kodlaridir.

Moviy rang (ko‘k) – hayotiylik, musaffo osmon va suvning manguligini bildiradi. Tarixiy jihatdan Amir Temur imperiyasi bayrog‘ining rangi sifatida tarixiy davomiylik, kuch-qudrat va mardlik timsolidir. Shu bilan birga bu rang "Yangi O‘zbekiston" g‘oyasining ochiqlik, o‘zgarishlarga tayyorlik va global taraqqiyotga intilish falsafasini ifodalaydi.

Oq rang – tinchlik, poklik, ezgulik va halollikning muqaddas ramzi. U islohotlarning asosiy maqsadi bo‘lgan tinchlik-farovonlik va halol mehnat falsafasida o‘z aksini topgan.

Yashil rang – uyg‘onish, tabiatning yangilanishi, umid va yoshlik ramzidir. Islom sivilizatsiyasi an’analariga hurmatni ifodalash bilan birga "Yashil makon" kabi ekologik loyihalar bilan uzviy bog‘liqdir.

Qizil hoshiyalar  – ranglarni ajratib turuvchi bu yo‘llar – vujuddagi hayotiy qudrat irmoqlari, tiriklik va matonat timsoli.

Yangi oy  qo‘lga kiritilgan mustaqillik, yangilanish va taraqqiyotning ramzi hamda Islom an’analariga hurmatni bildiradi.

O‘n ikki yulduz qadimiy astronomik bilimlar, xususan, Mirzo Ulug‘bek maktabining yulduz ilmi (nujum) taraqqiyotiga qo‘shgan hissasiga ishora qiladi. 12 raqami komillik, to‘kislik va yuksaklikka intilish falsafasini anglatadi. 

Ijtimoiy-siyosiy ahamiyati va qonunchilik

Davlat bayrog‘ining qabul qilinishi mamlakatning xalqaro huquq subyekti sifatida tan olinishi uchun birinchi va eng muhim qadam bo‘lgan. Bayroq ko‘p millatli O‘zbekiston xalqini yagona Vatan g‘oyasi atrofida birlashtiruvchi, ular orasidagi millatlararo totuvlik va umumiy maqsadlarni mustahkamlovchi eng oliy ramzdir. 2023 yilda “O‘zbekiston Respublikasining davlat bayrog‘i to‘g‘risida” gi qonunga kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalar bayroqqa bo‘lgan hurmatni saqlagan holda, fuqarolarning uni sport, madaniy tadbirlar va oilaviy bayramlarda kengroq qo‘llanishiga imkon yaratdi. Bu o‘zgarish milliy ramzlarga daxldorlik tuyg‘usini kuchaytirdi.

Sport, tarbiya va xalqaro g‘urur

O‘zbekistonda davlat bayrog‘i qabul qilingan kunni nishonlash yosh avlod tarbiyasidagi beqiyos o‘rni bilan ajralib turadi. Bayroqqa mehrni sport orqali targ‘ib etish ham muhim ahamiyatga ega. "Yangi nafas" ommaviy yugurish musobaqasi kabi keng qamrovli sport tadbirlari orqali bayroqqa hurmat harakat, sog‘lomlik va yoshlar shijoatida  ifodalanadi. Bayrog‘imizning xalqaro maydondagi eng baland hilpirashi  bu sportchilarning g‘alabasidadir. Sportchilar uchun bayroq butun bir xalqning ishonchi va orzusi hamdir. Ayniqsa, Kurash milliy sportimizning liboslarida (yaktak) O‘zbekiston bayrog‘idan jilo olinganligi, bu liboslardan dunyoning 130 dan ortiq mamlakati foydalanayotganligi  bayrog‘imizning xalqaro sport madaniyatiga singib borayotganini ko‘rsatadi.

Mamlakatimizda davlat bayrog‘i qabul qilingan kun bu yil o‘zgacha shukuh va ko‘tarinkilikda nishonlanmoqda. Butun respublikamiz bo‘ylab "Bir bayroq ostida" estafetasi tadbirlari o‘tkazilyapti. Bu xalqni jipslashtirish, yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashning muhim vositasidir. Uzoq viloyatlardan boshlanadigan tadbirlarning yakuniy tantanasi 18 noyabr kuni Toshkent shahridagi Xalqlar do‘stligi maydonida katta shou tarzida davom etib, butun xalqning birdamlik bayramiga aylanadi.

 Ehtirom, mas’uliyat va kelajakka ishonch

18 noyabr – O‘zbekiston Respublikasi davlat bayrog‘i qabul qilingan kun  bu nafaqat taqvimdagi bir sana, balki milliy o‘zlik va mustaqillikning ustuvorligini eslatuvchi tarixiy chorlovdir. Bayroq  bugungi tinch, farovon va o‘z kelajagini o‘zi qurishga bel bog‘lagan xalqning yagona maqsad yo‘lidagi birdamlik deklaratsiyasidir.

Har bir fuqaroning burchi  bu muqaddas ramzga nisbatan yuksak ehtirom bilan qarash, uning zamiridagi chuqur falsafani anglash va uning jahon uzra mag‘rur hilpirashi uchun o‘z mas’uliyatini his etishdir.

Bayrog‘imiz ostida birlashgan holda biz Yangi O‘zbekistonning buyuk kelajagini bunyod etamiz. Zero, hilpirayotgan bayroq  bu bizning tinchlik, taraqqiyot va kelajak avlodlarga qoldiradigan eng buyuk va muqaddas merosimizdir.

Alovaddin  G‘afforov, O‘zA

O'zbekiston yangiliklari