OZ-OZ O'RGANIB DONO BO'LUR...
* * *
Zahiruddin Muhammad Bobur xazinalari
* * *
MUBAYYaN VA NASRIY BAYoNI
* * *
IYMON-E_''TIQOD KITOBI
* * *
NAZM

Kimki iymon bularg'a keltursa,
Ushbu deganlar ustida tursa,
Qutular bandaliqtin, o'lmaktin,
Talamoqtin, jihotiy bo'lmaktin.
Dunyaviydur, bularni yod olingiz,
Uxraviyni deyin, quloq solingiz.
Jovidoniy azob ila mehnat
Ko'rmasu oqibat borur jannat.

NASRIY BAYoN

Iymonning natijayu foyidasi haqida

Kimki bularga (Allohga, oxirat kuniga, farishtalariga, Kitoblariga, payg'ambarlariga, taqdirga) iymon keltirsa, shu aytilgan narsalar ustida tursa, u qul bo'lishdan, o'lishdan, talanmoqdan, jihotiy bo'lmoqdan, ya'ni birovning qo'lida mulk bo'lmoqdan qutuladi.

Bular iymonning dunyoviy (bu dunyodagi) natija va foydalaridir, yod olingizlar. Endi uxroviy (oxiratdagi) natijalarini aytayin, quloq solingizlar.
(Iymonning oxiratdagi foydasi shuki,) u inson abadiy azob bilan mehnat-qiynoqda qolmaydi va oqibatda jannatga erishadi.

IZOH. Mo''minlarning jannatga kirib, u erda abadiy qolishiga dalillar.

Baqara surasi, 25-oyat ma'nosi: “(Ey Rasulim!) Iymon keltirgan va solih amallar qilgan zotlarga ular uchun ostidan anhorlar oqib turguvchi jannatlar (tayyorlab qo'yilgani)dan xushxabar bering! U erda ularga qachon rizq qilib bir meva berilsa: «Bu – bundan oldin (dunyoda) bizlarga rizq qilib berilgan narsa-ku!» – derlar. Ularga (ta'mi, lazzati butkul o'zgacha go'zallikda bo'lishi bilan birga, dunyodagi mevalarning) o'xshashlari berilgani uchun (shunday derlar). Ular uchun u erda pokiza juftlar ham bordir. Va ular u erda abadiy qolurlar”.

“Solih amallar” «Solih» so'zi «yaxshi» degan ma'noda bo'lib, istilohda «solih amal», “Alloh uchun qilingan hamda savob qozonishga vasila bo'lgan ibodat va ishlar”dir. Mu'oz ibn Jabal roziyallohu anhu: «Solih amalda ilm, niyat, sabr va ixlos bo'lishi lozim», deganlar.

“Pokiza juftlar” – hayz, kir, noxush hid, yomon xulq kabi narsalardan tamoman pok bo'lgan juftlar bordir (Bayzoviy).

Baqara surasi, 82-oyat ma'nosi: “Iymon keltirib, solih amallar qilgan kishilar esa jannat ahlidirlar, ular u erda abadiy qolurlar”.

Niso surasi, 122-oyat ma'nosi: “Iymon keltirib, solih amallar qilgan kishilarni esa ostidan anhorlar oqib turadigan jannatlarga kiriturmiz, u erda abadiy qolurlar. Allohning va'dasi haqdir (qat'iy bir haqiqatdir), Allohdan ko'ra to'g'ri so'zlaguvchi kim bor?”.

Gunohkor mo''minlar do'zaxda abadiy qolmasligiga esa ushbu oyati karimalar dalildir (ma'nolari):

Oli Imron surasi, 152-oyat ma'nosii: “Alloh mo''minlarga nisbatan behad fazlu karam sohibidir”.

Maryam surasi, 72-oyat ma'nosi: “Keyin muttaqiy bo'lgan (ibodat va itoat bilan gunohlardan saqlangan) kishilarni qutqarurmiz (jannatga kiriturmiz). (Bayzoviy izohi).

Nasriy bayon va sharh muallifi:
Mirzo KYeNJABYeK.