Ispaniyaning etakchi onlayn nashri "Ejecutivos" Migel' De Servantes nomidagi Ispaniya madaniyat uyushmasi rahbari Fernando Lens va iqtisodiy masalalar bo'yicha ekspert, xalqaro sharhlovchi Eduardo Guaylupolarning "Abadiy O'zbekiston: Ipak yo'lidagi globallashuv"maqolasini chop etdi, deb xabar beradi "Dunyo" axborot agentligi.
"O'zbekistonning tarixiy shaharlari: Samarqand, Buxoro va Hivadan o'tgan Ipak yo'li tinchlik, bilim va farovonlik yo'li bo'lib, savdo-sotiq, madaniyatlarning shakllanishi va xalqlarning birlashuvi orqali rivojlangan. Shuning uchun O'zbekistonning ushbu yo'nalishining globalizatsiya markazi sifatida katta ahamiyati bor. O'zbekiston dunyodagi uchinchi yirik oltin ishlab chiqaruvchi va oltinchi yirik paxta ishlab chiqaruvchi va eksport qiluvchi ("oq oltin"deb ham ataladi). Gaz, mis va boshqa mahsulotlar ham eksport qilinadi", deya yozadi nashr.
Mualliflar maqolani mamlakat poytaxti yoshi 2 200 yil bo'lgan 2,5 million aholisi bor Toshkent shahri bilan boshlaydi. Unda jumladan bunday deyiladi:
– 70 gektar maydonni o'z ichiga olgan Hazrat Imom majmuasi XVI asrda qurilgan va 1997 yilda qayta qurilgan Qaffol Shoshiy, Imom Buxoriy Islom instituti XVI asr maqbarasidan iborat. Uning fasadida mozaika va Qur'on yozuvlarini ko'rish mumkin. XVI asrga mansub Baroqxon madrasalari ham shu erda joylashgan. Bu erda mehmonlarga turli xil mahsulotlarni taklif etadigan bir nechta hunarmandchilik do'konlari bor.
Mo'yi muborak madrasasida Halifa Usmon yozgan va musulmonlar tomonidan dunyodagi eng qadimiy hisoblangan Qur'on mavjud.
Uchta masjid bor: Namozgoh (1845-1867), Tilla Shayx (1856-1857). Va nihoyat, 2007 yilda qurilgan va XVI asr masjidlari uslubini saqlab qolgan Hazrat Imom masjidi. Balandligi 53 metr bo'lgan ikkita minoraga ega.
O'z tarixi davomida madaniyatga berilgan bu ahamiyat Toshkentni 2007 yilda ISESCO tomonidan Islom madaniyati poytaxti deb e'lon qilinishiga sabab bo'ldi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
2025 yil 10 iyul kuni Qur’oni Karim xodimi, ustoz, shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum boshchiligida «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi xodimlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasiga tashrif buyurishdi.
Ma’lumki, kutubxonada turli mavzudagi nodir qo‘lyozma asarlar, Qur’oni Karim qo‘lyozma nusxalarining namunalari saqlanadi. Mana shunday nodir manbalardan biri Hazrati Usmon mus'hafi hisoblanadi. Qur’oni Karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev rahbarligida 2023 yil 22 dekabr kuni o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish davomida berilgan topshiriqlar bo‘yicha 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan. Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi qo‘llab quvvatlovi ostida xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Aksell Deleau va Koraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar Usmon mus'hafini bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasini ishlab chiqib, kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha tavsiyalarni berdilar. Jumladan, «yengil restavratsiya ishlari»ni amalga oshirishdan avval Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.
Ushbu xayrli ishlarning davomi sifatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona mudiri Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etishdi. Yig‘ilishda «Mo‘yi muborak» madrasa-muzeyida saqlanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafining tarixi va bugungi kundagi ahamiyati haqida so‘z yuritilib, uni kelajak avlodlar asrab-avaylashga xizmat qiladigan muhim masalalar muhokama qilindi. Jumladan, Hazrati Usmon Qur’oni sahifalari va fondda saqlanayotgan 1905 yilda Sankt-Peterburgda olingan nusxasini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha taklif va mulohazalar bildirilib, kelgusida qilinadigan ishlar rejalashtirildi.
AlQuranuz