— Azaldan ota-bobolarimiz tezak (tappi)ni tandirga yoqib non qilib kelgan. Hozir ham ba'zi qishloqlarimizda shunday qilishadi. Lekin uning shar'iy hukmi haqida eshitmagan ekanman. Tezak yoqib pishirilgan nonni esa bo'ladi-mi?
— Hayvonning go'ngi va quritilgan tezagini yoqib unda pishirilgan taom va non halol bo'ladi. Ulamolar tezak yoqilishi bilan u istihola bo'ladi, deyishgan. Ya'ni olov sababli moqiyati o'zgaradi.
Najosatni poklashning bir qancha yo'llari bor. Masalan, yuvish, artish, erga surtish. Fuqaholarimiz o'zlarining fatvo kitoblarida jumladan shunday deydilar:
“Najosatni poklashning yana bir yo'li yoqishdir. Tezak yoqilsa va u kulga aylansa, Imom Muhammadning nazdida pokligiga hukm qilinadi. Shunga fatvo berilgan” (“Hulosatul fatavo”, “Fatavoi Hindiya”).
Alloma Haskafiy esa bunday deydi: “Tezakning kuli najas hisoblanmaydi. Aks holda barcha diyorlarda nonni (tezak bilan pishirish oqibatida) najas bo'lishi kelib chiqardi” (Durrul muxtor).
Agar tandir tezak bilan qizdirilsa, unda non yopish makruh, agar tandirga suv sepilsa, makruhlik yo'qqa chiqadi. (“Fatavoi hindiya”, “Qunya”)
Demak, tezak yoqib non pishirilsa, non pok va iste'molga yaroqli hisoblanadi. Qolaversa, bu ish azaldan odamlar orasida ommaviy ehtiyojga aylangan. Vallohu a'lam!
Muhammad Ayyub HOMIDOV
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov boshchiligida Diniy idoraning bir guruh vakillari Qatar davlatining O‘zbekistondagi elchixonasi tomonidan Qatar mustaqilligi kuni munosabati bilan tashkil etilgan tadbirda qatnashdi.
O‘zbekiston va Qatar xalqlarini o‘zaro bog‘lab turuvchi tarixiy-madaniy rishtalar bugungi kunda keng ko‘lamli va uzoq muddatli aloqalarning mustahkam poydevori bo‘lib xizmat qilmoqda.
Qatar amiri shayx Tamim bin Hamad al Soniy sa’y-harakatlari bilan so‘nggi yillarda Qatar Davlati keng qamrovli taraqqiyot borasida sifat jihatdan ulkan o‘zgarishlarga erishdi hamda strategik rejalashtirish va zamonaviy iqtisodiy boshqaruv sohalarida o‘rnak bo‘ladigan mamlakatga aylandi.
Bu yilgi bayramni Qatar davlati va uning fuqarolari "Qatar sizlar bilan yuksaladi va sizlardan kutadi" shiori ostida nishonlamoqda. Bu shior ham Qatar davlati amirining so‘zlaridan olingan. Qatar Milliy 2030 Rivojlanish Strategiyasi esa insonni taraqqiyot markaziga qo‘yib, uni oliy maqsad sifatida belgilagan.
Eslatib o‘tamiz, sal oldinroq Qatar elchixonasi tomonidan Islom sivilizatsiyasi markaziga bir qator kitoblar sovg‘a qilingan, o‘z navbatida mehmonlarga Markaz tomonidan Katta Langar Qur’onining faksimile nusxasi tuhfa etilgan edi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati