— Azaldan ota-bobolarimiz tezak (tappi)ni tandirga yoqib non qilib kelgan. Hozir ham ba'zi qishloqlarimizda shunday qilishadi. Lekin uning shar'iy hukmi haqida eshitmagan ekanman. Tezak yoqib pishirilgan nonni esa bo'ladi-mi?
— Hayvonning go'ngi va quritilgan tezagini yoqib unda pishirilgan taom va non halol bo'ladi. Ulamolar tezak yoqilishi bilan u istihola bo'ladi, deyishgan. Ya'ni olov sababli moqiyati o'zgaradi.
Najosatni poklashning bir qancha yo'llari bor. Masalan, yuvish, artish, erga surtish. Fuqaholarimiz o'zlarining fatvo kitoblarida jumladan shunday deydilar:
“Najosatni poklashning yana bir yo'li yoqishdir. Tezak yoqilsa va u kulga aylansa, Imom Muhammadning nazdida pokligiga hukm qilinadi. Shunga fatvo berilgan” (“Hulosatul fatavo”, “Fatavoi Hindiya”).
Alloma Haskafiy esa bunday deydi: “Tezakning kuli najas hisoblanmaydi. Aks holda barcha diyorlarda nonni (tezak bilan pishirish oqibatida) najas bo'lishi kelib chiqardi” (Durrul muxtor).
Agar tandir tezak bilan qizdirilsa, unda non yopish makruh, agar tandirga suv sepilsa, makruhlik yo'qqa chiqadi. (“Fatavoi hindiya”, “Qunya”)
Demak, tezak yoqib non pishirilsa, non pok va iste'molga yaroqli hisoblanadi. Qolaversa, bu ish azaldan odamlar orasida ommaviy ehtiyojga aylangan. Vallohu a'lam!
Muhammad Ayyub HOMIDOV
Bugun, 19 sentyabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari juma namozini Toshkent shahri Yakkasaroy tumanidagi "Rakat" jome masjidida ado etdilar.
Muftiy hazratlari juma namozidan oldin yig‘ilgan jamoatga mav’iza qilib berdilar. Musulmonning musulmonga ehtiromi mavzusida qilingan go‘zal suhbat davomida Alloh taolo inson zotini azizu mukarram etib, borliqdagi barcha narsani insonga xizmat qildirib qo‘ygani, shunday ekan, insonlar ham o‘zaro ahl-inoq, mehr-muhabbatli, bir-birlariga doimo yordamchi bo‘lib hayot kechirishlari dinimiz amri ekani eslatib o‘tildi.
Ma’ruza asnosida Qur’oni karim va hadisi shariflar keltirib o‘tildi. Jumladan, mashhur sahobiy Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan keltirilgan hadisda bunday deyiladi: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba atrofida tavof qilayotganlarini ko‘rdim. U zot Ka’baga qarab bunday der edilar: "Sen va sening hiding qanday ham go‘zal! Sen qanday ulug‘san va sening hurmating qanday buyuk! (Lekin) Muhammadning joni qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, Alloh nazdida mo‘minning hurmati sening hurmatingdan ham ulug‘dir" (Imom Ibn Moja rivoyati).
Musulmon kishining Alloh nazdidagi hurmati mana shunday baland ekan, o‘zaro hurmat-ehtiromi ham shunga monand bo‘lishi ta’kidlandi. Manfaatli suhbat yakunida butun dunyo musulmonlari, xususan, xalqimizning o‘zaro ahil-inoqligi bundan ham ziyoda bo‘lishini so‘rab xayrli duolar qilindi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati