Islom.uz portali she'riyat mulkining sultoni Alisher Navoiyning xalqaro miqyosda nishonlanayotgan 580 yilligini munosib qarshilash maqsadida «Arba'in» nomli tanlov e'lon qildi.
Tanlov ikki yo'nalishda o'tkaziladi:
Birinchi yo'nalish:
— To'rtlikni ifodali o'qib berish.
— Hadislarning o'zbekcha tarjimasini aytib berish.
Ikkinchi yo'nalish:
— Hadisning arabcha matnini o'qib berish.
— To'rtlikni ifodali o'qib berish.
— Hadislarning o'zbekcha tarjimasini aytib berish
— Hadisning roviysini aytish.
Har ikki yo'nalishda ham ishtirokchilar bilet tanlashadi. Tanlab olingan biletda keltirilgan hadis raqamiga ko'ra, (har bir biletda to'rtta raqam bo'ladi va shu raqamda ko'rsatilgan hadislarni aytish kerak) ishtirokchilardan o'sha hadisni aytib berish talab etiladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim ummatimga din ishlari borasida qirqta hadisni muhofaza qilib bersa, Alloh uni Qiyomat kuni faqih qilib tiriltiradi, Qiyomat kuni men unga shafoatchi va guvoh bo'laman» deganlar.
Imom Bayhaqiy va boshqalar rivoyat qilgan.
Mazkur hadisi sharifning ilhomi, undagi va'daga umidvorlik bilan nafaqat muhaddis va ulamolar, balki ko'pchilik musulmon shoirlar ham «Arba'in»lar yozganlar. «Arba'in» so'zi «qirq» degani bo'lib, bu asarlarda fazilatli amallarga, Islom axloqiga doir qirqta qisqa-qisqa hadislar she'riy to'rtliklar shaklida tarjima qilingan. Jumladan, buyuk olim Abdurrahmon Jomiy rahmatullohi alayh fors tilida, mumtoz shoir Alisher Navoiy turkiy tilda «Arba'in» asarlarini yozganlar.
Mumtoz adabiyotimizni, xususan, Alisher Navoiyning «Arba'in» asarini chuqurroq o'rganganimiz sari uning Qur'on va sunnatdagi o'gitlarga, dinimiz ta'limotlari va g'oyasiga asoslangani tobora yaqqol ko'rina boshlaydi.
Bugun ham ana shu mo''tabar manbalarni o'rganish va ular asosida yashash dolzarbligini yo'qotgan emas. Ularsiz tariximizni, adabiyotimizni, xususan, Navoiyning ulkan merosini to'liq tushunib, anglab bo'lmaydi. Ulug' bobomiz Alisher Navoiyning asarlari qancha ko'p o'rganilsa, shuncha oz. Zero, ularning asarlari bitmas-tuganmas ziyo manbaidir.
Alisher Navoiy Allohga iymon keltirgan, Qur'oni Karimdagi har bir oyatni muqaddas deb bilgan, naqshbandiya tariqatini qabul qilgan shoir va mutafakkirdir. Uning ijodi mohiyatini anglab etmoq uchun kishi din tarixini yaxshi bilishi, Qur'oni Karimni o'qib, ma'nosini anglay olishi kerak.
Ulug' bobokalonimizning meroslarini to'la va to'g'ri tushunish hamda shunday talqin qilish, bu oltin merosni haqiqiy, sof holatda keyingi avlodlarga etkazish biz, farzandlarning sharafli burchimizdir. Bunday ulkan vazifani sharaf bilan ado qilish baxtini hozirgi ilm va ma'rifat kishilariga, alalxusus, Alisher Navoiyga o'zini avlod deb bilgan sizu bizlar – barchamizga Alloh taoloning O'zi nasib etsin!
azon.uz
Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.
Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.
Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).
Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:
“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).
Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar”, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyr”ni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).
Shunga ko‘ra imom domla “Subhanalloh”, “Alhamdulillah”, “Allohu akbar” deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.